Hluê si Phŭn bruă mdrao mgŭn, Việt Nam jing sa hlăm dŭm ala čar mâo ênoh mnuih dleh mâo anak lu, hlăm brô 7,7%. Hlăm anăn, ênoh mnuih dleh lŏ amâo anak (tuôm mâo leh anak êlâo anăn) ăt đĭ mơ̆ng 15 -20% grăp thŭn. Năng mđing, hlăm brô 50% kruôp ung mô̆ dleh mâo anak hlăk diñu gŭ 30 thŭn, jing thŭn jăk găl êdi čiăng ƀă kkiêng anak hluê si hdră ksiêm dlăng mơ̆ng bruă mdrao mgŭn. Thụ tinh hlăm đĭng jing hdră bi mguôp tinh trùng ung hŏng trứng mơ̆ng mô̆ hlăm adŭ ksiêm hriăm mdrao mgŭn čiăng mjing phôi. Phôi lehkơnăn dưi ba dưm hlăm sang anak ti mô̆ čiăng mphŭn kčưm hdră ba tian hlăm asei mô̆.

Ung mô̆ amai H, 43 thŭn, ti ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, čar Dak Lak mâo leh sa čô anak mniê thŭn anei 18 thŭn. Lu thŭn hŏng anei, ung mô̆ amai gĭr lŏ kkiêng sa čô anak, ăt nao lu anôk, ba yua lu hdră đru lŏ ƀă kkiêng anak ƀiădah amâo tŭ jing. Truh kơ thŭn 2023, thâo Sang êa drao prŏng Thiện Hạnh, čar Dak Lak hluê ngă hdră thụ tinh hlăm đĭng, khădah thŭn leh khua ƀiădah ung mô̆ amai H ăt gĭr tui duah anak sa blư̆ dơ̆ng. Amai brei thâo, klei dưi ba yua hdră mnêč bruă mdrao mgŭn mrâo mrang ti čar pô mtam đru kơ amai dưi mkiêt mkriêm ênoh prăk bi liê, đru bi hơĭt ai tiê lehanăn anei jing sa hlăm dŭm mta phŭn yuôm bhăn bi mklă klei tŭ jing mơ̆ng hdră anei. Boh tŭ, leh bi mŭt phôi hlăm sang anak tal 3, amai H ba tian leh. Amai H brei thâo: Leh bi mklă ngă IVF, leh găn hdră yua êa drao mđĭ boh prŏng trứng, mă trứng, bi mŭt phôi, dưm gưl 1, gưl 2 amâo dưi, truh kơ gưl 3 ăt jing 2 phôi knhal tuič mơh lehanăn myun mơh dưi mâo sa čô ĕ. Kâo čiăng mtă mtăn kơ amai adei čiăng mâo anak snei, brei drei hơĭt ai tiê, đăm huĭ ôh lehanăn đăo knang drei srăng dưi mâo anak, klă sĭt gơ̆ srăng tŭ jing mơh.

Hdră hluê ngă klei thụ tinh hlăm đĭng kreh găn 7 hdră snei.

1-Mprăp lehanăn tlŏ êa drao mtrŭt mđĭ boh prŏng trứng hlăm anôk mjing trứng: Leh mâo phung aê mdrao ksiêm mkă dlăng, mô̆ srăng ba yua êa drao mđĭ hnơ̆ng mâo lehanăn boh prŏng trứng hlăm anôk mjing trứng hlăm hruê tal 2 mơ̆ng wưng truh mlan ti phung mniê. Hlăm wang 10 – 12 hruê, phung aê mdrao srăng ksiêm dlăng hnơ̆ng đĭ prŏng mơ̆ng trứng hluê hdră siêu âm lehanăn mkra mlih hnơ̆ng yua êa drao djŏ guôp.

2-Tlŏ êa drao mđĭ boh prŏng dŭm boh trứng: Leh boh trứng anei mâo boh prŏng djŏ hnơ̆ng čuăn, nai êa drao srăng tlŏ êa drao đru kơ trứng dưi djăp djăp hnơ̆ng čuăn mprăp kơ hdră hrip mă..;

3- Hrip mă trứng lehanăn mprăp tinh trùng: 34-36 mmông leh tlŏ êa drao mđĭ boh prŏng trứng djăp hnơ̆ng čuăn, aê mdrao srăng hrip mă trứng ti mô̆ lehanăn ba ti adŭ ksiêm dlăng bruă mdrao mgŭn. Mbĭt anăn mă tinh trùng ung lehanăn mprăp hluê ngă hdră thụ tinh hlăm đĭng;

4-Thụ tinh lehanăn rông phôi: Hlăm adŭ ksiêm dlăng bruă mdrao mgŭn, trứng lehanăn tinh trùng srăng dưi thụ tinh; Phôi dưi rông lehanăn ksiêm dlăng truh kơ hruê tal 3 amâo dah hruê tal 5 čiăng ruah phôi jăk hĭn;

5-Bi mŭt phôi lehanăn kriê pioh ê’ăt: Phôi leh dưi bi mŭt hlăm sang anak mơ̆ng mô̆ hlăk niêm mạc sang anak mâo djăp hnơ̆ng čuăn (pia jing bi mŭt phôi mtah). Dŭm phôi adôk srăng dưi kriê pioh hluê hdră Thủy tinh hóa, čiăng mprăp kơ dŭm gưl bi mŭt phôi êdei kơnăn, tơdah gưl bi mŭt phôi mtah anei amâo tŭ jing;

 6-Đru hoàng thể leh bi mŭt phôi: Leh bi mŭt phôi, phung aê mdrao srăng brei mnăm êa drao đru kơ phôi ngă hruh lehanăn đĭ kơ prŏng;

7- Ksiêm dlăng thâo dah mâo tian hnưm: 10 – 14 hruê leh bi mŭt phôi, mô̆ srăng dưi mă êrah ksiêm dlăng (beta HCG) čiăng bi mklă mâo tian amâo dah hơaĭ. Tơdah mâo tian, aê drao srăng brei êa drao wĭt mnăm čiăng đru kơ hdră mkra hruh lehanăn đĭ kơ prŏng mơ̆ng anak ĭ.

Hluê nai Nai prĭn, aê mdrao Trần Xuân Trường, Kơiăng khua Adŭ mdrao ƀă kkiêng anak Sang êâ drao prŏng Thiện Hạnh, mâo lu mta phŭn hmăi truh kơ boh tŭ hdră thụ tinh hlăm đĭng, msĕ si: Thŭn ung mô̆; hnơ̆ng tŭ jăk trứng, tinh trùng; klei dleh dưi mâo anak sui; klei huă mnăm, mjuăt asei mlei, hnơ̆ng thâo phung aê mdrao, hdră hluê ngă klei mdrao, ai tiê… Nai prĭn, aê mdrao Trần Xuân Trường brei thâo:

 Hluê hdră ksiêm dlăng, ară anei hdră bi mŭt phôi tŭ jing ti dŭm êpul êya ngă IVF hlăm brô 40 – 60%. Ti sang êa drao Thiện Hạnh, khădah mrâo hluê ngă hdră anei, ênoh mnuih ka lu čiăng bi mklă hnơ̆ng tŭ jing, khăsnăn hluê si klei tĭng dlăng mơ̆ng hmei, snăn klei tŭ jing ăt bi knar hŏng dŭm êpul êya ngă IVF mkăn. Ăt hluê si hdră ksiêm dlăng, tơdah thŭn ngă IVF gŭ 35, ênoh phôi djăp bi mŭt hlăm 3 blư̆ snăn ênoh dưi ƀă kkiêng anak srăng đĭ truh 70 – 80%.

Ară anei ti ala čar anei, ênua mdrao mgŭn ka tĭng tla ôh ya hdră djŏ tuôm kơ bruă mdrao klei dleh ƀă kkiêng anak, wăt hdră thụ tinh hlăm đĭng, kyua anăn, klei bi liê kơ bruă ngă hdră anei jing yuôm snăk, hlăm brô 70 -90 êklăk prăk (tơdah tŭ jing hlăm hdră bi mŭt phôi gưl êlâo) hlăk ênoh tŭ jing knŏng hlăm brô 40 – 60%. Mâo lu kruôp ung mô̆ truh giăm 10 blư̆ bi mŭt phôi kơh dưi. Kyua anăn, bruă ba yua dŭm hdră gang mkhư̆ klei dleh mâo anak jing yuôm bhăn wăt hŏng êkei lehanăn mniê hlăm gưl thŭn ƀă kkiêng anak./.

Čiăng thâo săng hĭn kơ boh klei, mta phŭn amâo mâo anak, plao anak, ăt msĕ mơh bruă yua hdră msir kñăm mđĭ ênoh tŭ jing tơdah ngă hdră thụ tinh hlăm đĭng ksiêm hriăm, ti tluôn anei mâo klei bi trông hŏng nai prŏng, aê mdrao Trần Xuân Trường, K’iăng Khua anôk mdrao klei ƀă kkiêng anak (Sang êa drao prŏng Thiện Hạnh).

Ơ Aê mdrao! Si ngă hlâo ung mô̆ amâo thâo mâo anak, dleh mâo anak leh anăn ya ngă phŭn agha klei anăn?

Aê mdrao Trần Xuân Trường:  Hluê si klei bi klă mơ̆ng Êpul bruă mdrao mgŭn tar rŏng lăn, sa hlâo ung mô̆ bi dôk hlăm wang 12 mlan ƀiădah amâo mâo ba tian dưi dlăng jing dleh mâo anak. Bi hŏng phung mdê hĭn msĕ si mơ̆ng 35 thŭn kơ dlông, tuôm mâo klei ruă hlăm sang anak mmông bi klă ƀiă hĭn jing 6 mlan. Mâo dua mta dleh mâo anak jing mta phŭn tal êlâo leh anăn mta phŭn tal 2. Amâo mâo anak mta phŭn tal êlâo jing phung ka tuôm ba tian leh 12 mlan. Bi dleh mâo anak mta phŭn tal 2 jing tuôm ba tian ƀiădah leh 12 mlan amâo lŏ ba tian.

Phŭn agha dleh mâo anak hlăm êkei leh anăn mniê jing msĕ. Hluê si klei tĭng mkăm hlăm brô 40% dleh mâo anak kyua mơ̆ng êklei, 40% kyua mơ̆ng mniê, 10% jing mơ̆ng êkei leh anăn mniê, 10% adôk amâo mâo klă phŭn agha, jing jih dua čô ung mô̆ suaih pral ƀiadah kăn dưi mâo ba tian hlăm wang 12 mlan. Bi kơ phŭn agha mơ̆ng mniê, anăn jing ruă hlăm êlan sang anak, đĭng sang anak. Tal dua jing sang anak mâo lu nang. Bi tal 3 jing mâo u hlăm sang anak , polyp sang anak leh anăn bŏl hlăm sang anak. Bi hŏng êkei, phŭn agha ngă truh klei dleh mâo anak jing kơ tinh trùng, ƀiă tinh trùng, awăt, amâo mâo jăk, êngao kơnăn lŏ mâo dŭm mta klei ruă msĕ si quai bị, bi toh hroh, dăl êlan tinh trùng, êngao kơnăn lŏ mâo dŭm phŭng agha kyua wăl hdĭp mda, kreh yua lu mta msĕ si kpiê bear, djŭp hăt. Čiăng thâo klă phŭng agha, hlâo ung mô̆ tơdah čiăng mâo anak kơ dlông 12 mlan srăng nao ksiêm mkă bi klă, bi klă phŭn agha, mdrao mgŭn hnưm.

- Êlâo kơ ngă klei thụ tinh hlăm đĭng ală kĭng, ya hlâo ung mô̆ srăng ngă čiăng bi klă klei suaih pral?

Aê mdrao Trần Xuân Trường: Hŏng đa đa hlâo ung mô̆ čiăng ngă IVF, ti anăp jih dua ung mô̆ čiăng dưi mkă dlăng kluôm, bi klă kluôm dhuôm, srăng ksiêm mkă êrah, bi klă mâo mơ̆ klei amâo mâo jăk mâo mơ̆ng tian amĭ čiăng bi hrŏ gen amâo mâo jăk êjai ngă IVF. Tal dua jing dŭm klei ruă djŏ tuôm hŏng tiê, ƀoh ƀleh, ƀăng đŏk, dlăng mâo djăp mơ̆ klei găl mă boh. Bi hŏng êkei čiăng ksiêm mkă hnơ̆ng tŭ jăk tinh trùng, ksiêm dlăng djăp ênŭm mơh hnơ̆ng čuăn čiăng ngă IVF amâodah hơăi. Hŏng mniê, čiăng ksiêm dlăng sang anak hŏng klei siêu âm, mkă dlăng AMH čiăng bi klă boh sang anak, dŭm klei bi klă msĕ si mă rup êlan boh, siêu âm sang anak, êngao kơnăn lŏ mâo klei mkă dlăng bi klă dŭm klei ruă kboh, kŏng đŏk, tiê, ƀoh ƀleh čiăng rơ̆ng kơ klei êđăp ênang hlăm bruă mă boh.

Êjai ngă klei thụ tinh hlăm đĭng ală kĭng, ya hdră êlan hlâo ung mô̆ srăng ngă čiăng mđĭ hnơ̆ng klei tŭ jing ơ aê mdrao?

Aê mdrao Trần Xuân Trường: Lu phung leh ba mdưm phôi mâo klei mĭn jing đih sa anôk hĭudah lĕ phôi. Ƀiădah hluê si lu klei ksiêm duah ƀuh leh mdưm phôi ƀiădah đih sa anôk srăng bi hrŏ hnơ̆ng mâo tian. Kyuanăn leh mdưm phôi, phung mniê knŏng čiăng mdei kơ sang hlăm dua hruê tal êlâo, leh kơnăn kpưn mgei mơh ƀiă, êbat hiu, huă ƀơ̆ng msĕ yăng đar, amâo mâo mă bruă ktrŏ leh anăn bi djŏ sang anak, huă ƀơ̆ng djăp ênŭm mta jăk, ƀơ̆ng lu djam mtam, boh kroh, mnăm êa djăp, ñĕ kơ dŭm mta kích thích msĕ si kpiê, bear, hăt, kphê…

Čiăng mđĭ hnơ̆ng tŭ jing êjai ngă IVF, ung mô̆ čiăng mâo hdră ngă bruă, ƀơ̆ng djăp mta jăk. Tal dua srăng mâo klei mkă dlăng klei suaih pral grăp tuôr čiăng hmao ƀuh klei amâo jăk kơ tinh trùng, ară anei mâo lu phung mniê bi kdung klei ba tian, kơ dlông 35 thŭn. Kyuanăn phung mniê anei čiăng nao mkă dlăng bi klă sang anak. Tơdah čiăng bi kdung klei bă anak, phung mniê dưi ruah hdră êlăn pioh boh êjai dôk mda čiăng rơ̆ng hnơ̆ng tŭ jăk hĭn mơ̆ng boh, rơ̆ng kơ klei ngă IVF êdei anei.

-Aê mdrao mâo mơ̆ klei mtă kơ phung mda asei hlăk thŭn ƀă anak čiăng bi hrŏ klei amâo thâo mâo anak, dleh mâo anak?

Aê mdrao Trần Xuân Trường: Mkă dlăng klei suaih pral ƀă kkiêng anak čiăng hmao mdrao dŭm klei amâo mâo jăk, bi dôk ung mô̆ êđăp ênang čiăng gang mkhư̆ dŭm mta klei ruă hlăm klei bi dôk ung mô̆, năng nai ngă truh klei bŏk kđuč, dăl êlan sang anak, anei jing dŭm klei ruă kreh mâo hlăm phung mniê ară anei, mâo klei huă ƀơ̆ng kreh knhâo, bi hrŏ dŭm mta kích thích, mâo hdră êlan ƀă kkiêng anak găl guôp, êlâo kơ 35 thŭn, kyua ênuk thŭn anei, wăt kơ ênoh leh anăn hnơ̆ng tŭ jăk boh mâo klei toh hroh, kyuanăn hnơ̆ng ba tian hrŏ leh anăn tơdah ba tian hnơ̆ng anak ĭ amâo mâo jăk ăt đĭ hĭn.

-Lač jăk kơ aê mdrao lu!