Giăm 12h yang hruê dơ̆ng, ayŏng Nguyễn Anh Minh, 40 thŭn, dôk ti alŭ Bình Tân ƀuh tin nhắn mơ̆ng Sang êa drao ksiêm hriăm kơ Êrah ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh hưn mâo sa čô ruă dôk dŏng mdrao mjêč, kƀah êrah kjham, dôk čiăng kơ êrah mta B Rh – mjêč.  Ayŏng amâo mâo huă yang hruê dơ̆ng ôh čing rơ̆ng klei tŭ jăk mơ̆ng êrah hlăm asei mlei pô lehanăn êran nao kơ sang êa drao krah adiê mđiă ktang, nao myơr 250ml êrah kơ pô ruă. Ayŏng Minh amâo hdơr dŭm blŭ ayŏng lui bruă mnia mblei lehanăn hiu ba mnơ̆ng mơ̆ng pô, êran nao kơ sang êa drao myơr êrah kơ “Mnuih amâo thâo kral” dôk ti anăp klei “Anăp srăng djiê”.

Hlăk êlâo adih, ñu tuôm đĭ êdeh mlam mơ̆ng ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh nao kơ Khánh Hoà myơr êrah kơ sa čô êkei hriăm hră 17 thŭn ruă brŭ dlô klang wưng knhal tuič, dôk čiăng kơ êrah kñăm krơ̆ng kjăp klei hdĭp. Mơ̆ng thŭn 2006 ñu nao myơr êrah lehanăn thâo ñu dôk hlăm êpul mâo mta êrah yuôm hin, ayŏng Minh nao hgŭm leh hlăm Êpul hgŭm myơr Êrah ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh hlăm Anôk bruă myơr êrah đru kơ mnuih knap mñai ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh. Truh ară anei, ayŏng myơr leh êbeh 60 blư̆.

Ayŏng Minh lŏ mkra ứng dụng bi hgŭm lu phung ba anăp mkăn, mprăp myơr êrah tơdah čiăng, mtrŭt mjhar lehanăn bi lar asăp hưn mthâo myơr êrah dŏng hdĭp mnuih.

 “Mta êrah Rh- hin hlăm êpul êya, lu jing kyua mâo lu mnuih ka tuôm nao myơr êrah. Tơdah mnuih ƀuôn sang nao myơr êrah lu srăng thâo pô dôk hlăm êpul mnuih mâo êrah hin. Pô nao mŭt hlăm Êpul hgŭm myơr Êrah hin, tal êlâo jing pô čiăng răng mgang pô kyua anăn čiăng bi hgŭm hŏng lu ayŏng adei mâo êrah msĕ mơ̆ng anăn bi đru hdơ̆ng găp tơdah mâo klei čiăng. Tal dua jing pô đru mnuih mkăn snăn brei pô mâo klei suaih pral.

        Bi ayŏng Cao Minh Hải mâo êrah AB Rh-, jing mta êrah hin êdi ti Việt Nam, bi mguôp leh giăm 40 čô mnuih mâo msĕ mta êrah, mta kñăm jing čiăng dưi đru lu mnuih hĭn. Grăp čô mnuih hlăm êpul jing sa “Knơ̆ng êrah hdĭp” grăp čô mâo êbeh leh 20 blư̆ myơr êrah, wăt ti ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh lehanăn dŭm čar djiêu gah. Prăk bi liê, wĭt nao kơ dŭm gưl myơr êrah, diñu mă prăk pô s’aĭ, amâo mă klei đru mơ̆ng mnuih ruă ôh. Ayŏng Hải amâo hdơr ôh ñu nao myơr êrah dŭm blư̆ leh. Suaih pral lehanăn dưi nao dŏng hdĭp mnuih ruă ñu mprăp nao yơh.

Lŏ hdơr ti mlam kkuh drông thŭn mrâo, hmư̆ klei hưn sa čô mniê ba tian tĭng hruê 1 Têt 2022 srăng kkiêng dôk čiăng kơ êrah, ayŏng Hải nao mprăp kăp myơr êrah hlăm hruê akŏ thŭn mrâo mrtam.

 “Mmông anăn kâo bi mĭn nao dŏng hdĭp mnuih jing yuôm hĭn. Hŏng klei mĭn snăn, pô anăn tĭng srăng kkiêng 10h ƀiădah mơ̆ng 6h kâo nao leh ti sang êa drao Từ Dũ huĭdah ñu tăm kkiêng hnưm. Ƀrô mơh, hruê anăn knŏng myơr sa mrô êrah dưi leh. Dôk guôn truh kơ 2h tlam, sang êa drao lač amĭ anak diñu jăk leh. Êdei anei kâo blŭ hrăm mơh hŏng amĭ anak ñu, ară anei amĭ ñu ăt hgŭm hlăm Êpul myơr êrah lŏ đru kơ lu mnuih mkăn ti Bà Rịa Vũng Tàu”.

Ăt mâo klei mĭn mprăp myơr êrah kơ mnuih ruă, Nguyễn Thị Vân Hiền, 42 thŭn brei thâo, amai čang hmăng pô suaih nanao čiăng dưi myơr êrah dŏng hdĭp mnuih ruă. Êlâo anăn, amai Hiền tuôm myơr leh êrah mjêč kơ sa čô ruă 2 thŭn kyua mâo êrah hin, hlăk amai mrâo găn lu hruê krŏng ală kyua anăn êrah amâo djăp mta tŭ jăk, snăn amai hlŏng êbuh tinăn. Leh grăp blư̆ myơr êrah, amai Hiền kreh hưn hlăm hla pŏk web yang ƀuôn, amâo djŏ čiăng “Hưn” ƀiădah ñu čiăng ba asăp hưn mthâo myơr êrah dŏng hdĭp mnuih ruă jing đru kơ asei pô.

 “Ƀĭng găp hlăp mbĭt mđĭ ai nanao pô nao myơr êrah. Tal sa jing ksiêm dlăng klei suaih pral pô. Klă sĭt pô amâo mĭn myơr êrah jing ba wĭt klei tŭ kơ pô ƀiădah jing pô dôk mkuôm, msĕ si keh yuôm bhăn kơ pô. Ară anei pô myơr, truh mmông mâo bruă, tuôm hŏng klei truh čiăng êrah mjêč snăn ăt mâo lu mnuih brei mơh kơ pô”.

            Hluê si Anôk bruă ksiêm hriăm kơ Êrah – Sang êa drao prŏng Chợ Rẫy, grăp hruê hjiê mkăp pioh êrah kah knar 5.000- 7.000 mrô êrah doh, ƀiădah phŭn mkăp êrah Rh– mâo ƀiă snăk, hlăm brô 20 mrô êrah doh ti jih jang mrô êrah. Thạc sĩ Phạm Lê Nhật Minh, K’iăng khua anôk bruă brei thâo, grăp hruê tinei mkăp kơ Sang êa drao Chợ Rẫy lehanăn êbeh 62 sang êa drao mkăn mơ̆ng 500- 700 mrô êrah, hlăm anăn knŏng mâo 0,1% mta êrah hin Rh-. Mâo dŭm wưng, lu mnuih ruă dôk čiăng mta êrah hin anei. Anôk bruă mkăp amâo djăp lehanăn brei jak iêu mnuih mâo êrah snei.

Tinei, ênoh mnuih myơr êrah lu blư̆ mâo 66%, lu hĭn mkă hŏng dŭm anôk bruă hlăm kluôm ala. Phạm Lê Nhật Minh ba mdah, brei mâo hdră mtrŭn đru kơ mnuih ba myơr êrah hlăm boh klei mjêč.

 “Phung myơr êrah năng bi mni êdi. Diñu mâo klei thâo săng, diñu thâo diñu mâo mta êrah hin lehanăn mprăp ba myơr kơ mnuih ruă tơdah mâo klei čiăng mjêč. Klei anei năng bi mni lehanăn đĭ ai. Hmei čang hmăng kơ mnuih ƀuôn sang nao hgŭm lu hĭn hlăm hdră myơr êrah”.

Amâo guôn bi mni, mđup brei mnơ̆ng amâo dah klei wĭt lač, tla wĭt mơ̆ng hdră ba myơr êrah mơ̆ng pô, phung jing “Knơ̆ng mkăp êrah hdĭp” ba anăp anăn knŏng čang hmăng dưi dŏng hdĭp mnuih ruă. Diñu msĕ si boh tâo mngač siam, grăp hruê lar bra ai tiê ba anăp truh kơ jih jang mnuih. Kyuadah, tơ mâo lu mnuih myơr êrah, lŏ mâo lu mrô êrah hin, srăng mâo lu mnuih ruă dưi dŏng hdĭp./.