Giăm 20 thŭn dưn yua ngăn prăk čan mơ̆ng knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn, Nguyễn Thị Tín, dôk ti alŭ mrô 3, să Hòa Lễ, kdriêk Krông Bông, čar Daklak thâo săng klă klei tŭ dưn mơ̆ng prăk čan anei, kyua mơ̆ng dŏ anei gŏ sang ñu tlaih leh mơ̆ng klei dleh dlan, dưi hơĭt klei hdĭp mda. Nguyễn Thị Tín yăl dliê: Thŭn 2005, Mâo êpul hgŭm phung kahan hđăp să, ñu mâo čan prăk pioh blei êmô rông, lehanăn duh kơ bruă dlăng kriê wiê ênăk kphê. Kyua gĭr ktir kreh kruiñ duh ƀơ̆ng, mkiêt mkriêm, snăn gŏ sang pŏk mlar bruă rông êmô lehanăn duh bi liê kơ bruă dlăng kriê wiê ênăk kphê, ngă lŏ. Mâo hŏng anei 3 thŭn, gŏ sang tlaih leh mơ̆ng klei dleh dlan, lehanăn dưi tla leh ênŭm ênoh prăk čan êlâo anăn. Nguyễn Thị Tín brei thâo, gŏ sang ñu lŏ dơ̆ng čan 40 êklăk prăk mơ̆ng ênoh brei duh ƀơ̆ng tlaih mơ̆ng klei dleh dlan, pioh mđĭ kyar klei hdĭp mda:

 “Hŏng ênoh prăk čan anei jing jăk kơ bruă pioh duh ƀơ̆ng hŏng dŭm gŏ êsei dôk hlăm klei dleh dlan. Msĕ si hmei kyua mâo klei čan prăk mơ̆ng knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn anei, gŏ sang hmei tlaih leh mơ̆ng klei dleh dlan, mơ̆ng anăn dưi dru kơ anak aneh nao sang hră mơar truh anih. Kâo čiăng lŏ čan prăk pioh duh bi liê kơ bruă rông mnơ̆ng, pŏk phai anôk rông mnơ̆ng pioh mđĭ kyar klei hdĭp hĭn”.

          Jing sa hlăm dŭm êpul bruă brei čan prăk, snăn knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn kdriêk Krông Bông, Êpul hgŭm kahan hđăp să Hòa Lễ hlăk mâo 5 êpul mkiêt mkriêm prăk lehanăn bi rei hdơ̆ng găp čan, hŏng ênoh jih jang mâo truh 14 êklai prăk. Thiều Đình Long, Khua êpul hgŭm phung kahan hđăp să Hòa Lễ brei thâo mâo leh lu hdră brei čan prăk hŏng klei ênưih, msĕ si: Brei dŭm gŏ êsei ƀun čan, gŏ êsei giăm ƀun, lehanăn gŏ êsei mrâo tlaih mơ̆ng ƀun lŏ dơ̆ng čan, brei čan prăk pioh duah bruă knuă mă lehanăn nao mă bruă kơ ala tač êngao. Čan prăk pioh rŭ mkra anôk bruă êa pơ̆ng, lehanăn bi mdoh wăl hdĭp mda hlăm krĭng ƀuôn sang, brei čan pioh kơ bruă duh mkra mnia mblei ti krĭng dleh dlan... đru phung ƀuôn sang pral mâo čan prăk. Êpul bi hgŭm leh hŏng knơ̆ng prăk bi ksiêm dlăng nanao, lehanăn mâo hdră ktrâo atăt dŭm gŏ sang ngă hră mơar pioh čan prăk:

 “Dŭm klei mkŏ mjing kơ anei jing khua êpul hlŏng păn ngă jing khua kiă kriê. Tơdah mâo klei bi kƀĭn, snăn hlŏng bơ̆k bâo kơ klei bi brei čan prăk, lu mnuih ƀuôn sang kơ anei thâo leh mơh bruă bi čan prăk knơ̆ng prăk, tla prăk mnga, tla prăk čan, lehanăn bi mguôp hlăm keh mkiêt mkriêm, bi tĭng tla prăk mnga djŏ mlan snăn ƀuh jing jăk leh. Čan prăk kơ anei mnuih ƀuôn sang mđing hĭn êdi kơ klei duh ƀơ̆ng, duh bi liê kơ bruă knuă, lŏ dơ̆ng blei lăn ala, blei hbâo pruê kñăm čiăng mđĭ kyar klei hdĭp mda gŏ sang pô"”

          Tui si Nguyễn Xuân Điền, Khua anôk bruă brei čan prăk mơ̆ng knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn kdriêk Krông Bông, čiăng kơ phung ƀuôn sang pral mâo čan prăk, mbĭt hŏng klei bi mlih hdră ngă hră mơar, grăp mlan êpul bruă mkŏ mjing jêñ jêñ truh 14 gưl hiu ngă hră mơar truh hlăm krĭng ƀuôn sang. Kyuanăn hlăm wưng leh êgao mâo leh êbeh 58.700 gưl gŏ êsei ti kdriêk Krông Bông mâo čan hlue hŏng 14 hdră brei čan prăk, hŏng ênoh leh brei čan truh êbeh 532 êklai prăk. Nguyễn Xuân Điền lŏ lač, čiăng kơ phung čan prăk thâo dưn yua prăk čan bi jăk, dŭm êpul êya lŏ mkŏ mjing êpul mkiêt mkriêm jing kăp đru bi kčĕ klei ba yua ngăn prăk čan. Anei yơh jing hdră êlan mă bruă mơ̆ng knơ̆ng prăk hlŏng truh hŏng phung ƀuôn sang taih kbưi, krĭng dleh dlan, čiăng kơ digơ̆ amâo lŏ lĕ ôh hlăm klei čan lĭng phung ƀơ̆ng mnga ktrŏ:

 “Grăp thŭn anôk bruă mkŏ mjing klei brei čan prăk kreh mkŏ mjing jêñ jêñ klei mjuăt hriăm kơ dŭm êpul bruă msĕ si ti dŭm êpul hgŭm bruă gưl să, khua êpul mkiêt mkriêm, bi čan lĭng prăk, êpul khua kiă kriê ƀuôn sang. Snăn mơ̆ng dŭm klei hâo hưn čiăng kơ mnuih ƀuôn sang thâo kơ hdră êlan bi čan prăk, lehanăn nao ksiêm dlăng čan lĭng. Klei ngă hră mơar kơ mnuih ƀuôn sang čan amâo mâo mă prăk tăk ôh, snăn jing pral mnuih ƀuôn sang mâo čan, mơ̆ng anăn klei bi čan lĭng kơ êngao hŏng mnga ktrŏ amâo lŏ mâo ôh”.

        Hlăm kluôm čar Daklak, thŭn 2022, jih jang knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn mâo brei čan leh kơ êbeh 51.800 gưl gŏ êsei čan prăk, hŏng ênoh jih jang leh brei čan truh giăm 2.000 êklai prăk. Jih jang ênoh prăk brei čan anăn duh tal êlâo hĭn dŭm gŏ êsei ƀun, gŏ êsei giăm ƀun, gŏ êsei mâo mnuih nao mă bruă kbưi lŏ wĭt kơ ƀuôn sang kñăm pioh mđĭ kyar, lehanăn bi hơĭt klei hdĭp mda. Jih jang ênoh prăk anăn jing djăp leh kơ klei brei dŭm gŏ êsei čiăng čan lĭng boh nik ti dŭm să krĭng taih kbưi, dưi đru leh klă kơ bruă bi hrô̆ ƀun, lehanăn mđĭ kyar klei hdĭp mda hlăm alŭ wăl./.