Klei huă ƀơ̆ng hơĭt mđao ai tiê mnuih ƀun ti ƀuôn prŏng Pleiku


VOV4.Êđê - “Khăp kơ pô mkăn msĕ si khăp kơ drei pô”, lu êpul êya, mnuih mâo ai tiê kmah ti ƀuôn prŏng Pleiku, čar Gia Lai mkŏ mjing leh hlao êsei djam, mnơ̆ng ƀơ̆ng huă amâo mâo mă prăk čiăng đru kơ mnuih ruă lehanăn gŏ sang mnuih ruă mâo klei hdĭp dleh dlan. Bruă ngă tŭ yuôm anăn đru leh kơ mnuih ƀun dul ƀiă klei dleh dlan mbĭt anăn đru lar bra hdră đru kơ mnuih knap mñai hlăm krĭng mnuih ƀuôn sang dôk ti krĭng ƀuôn prŏng čư̆ čhiăng Pleiku.

 

Hlăm êbeh 1 hrue kăm dôk kiă kriê mô̆ đih ti sang êa drao prŏng čar Gia Lai, snăn liăp 11 h yang hrue dơ̆ng, Nguyễn Thanh (75 thŭn, dôk alŭ mrô 2, să Ia Hlốp, kdriêk Chư Sê) lŏ truh ti anôk čhĭ êsei Thị Huy huă tinăn. Ñu brei thâo, mnơ̆ng ƀơ̆ng tinei mâo djăp mta djam mtam jăk lehanăn adôk hlơr mơh, mâo êsei, êtak klŏ, boh mnŭ, djam, lehanăn lŏ mâo wăt mtei, thâodah boh guga, lehanăn êa êtak prăi. Ƀiădah hŏng ênoh knŏng mil 2 êbâo prăk đuič. Bi tơdah tăm wơr hĕ amâo mâo djă ba prăk ôh, snăn amâo mâo guôn lŏ tla ôh.

Nguyễn Thanh lač, amâo mâo djŏ knŏng hjăn ñu ôh, ƀiădah hlăm grăp blư̆ truh mmông huă ƀơ̆ng yang hrue dơ̆ng, mâo lu snăk mnuih nao kiă găp djuê pô ti sang êa drao, lehanăn mnuih ruă dôk đih ti sang êa drao ăt truh hŏng sang huă ƀơ̆ng anei:

 “Kâo ƀuh sang čhĭ êsei snei mâo đru leh kơ lu mnuih ruă, lehanăn găp djuê digơ̆, jing yuôm bhăn êdi, mdul hĭn leh klei luič liê, êsei djam tinei doh. Braih êun, êsei jăk hlơr, dŭm čiăng huă mâo sơăi êsei, amâo mâo klei kƀah ôh. Mâo êa mnăm jăk jhưng mdhô̆ huă ƀơ̆ng doh siam”.

Mbĭt hŏng sang čhĭ êsei 2 êbâo prăk, ti ƀuôn prŏng Pleiku, lŏ mâo anôk huă ƀơ̆ng amâo mâo liê prăk ôh pioh đru kơ mnuih dôk hlăm klei dleh dlan, ƀun ƀin, mâo Êpul hgŭm klei bi đru pia klah čŭn GEM kăp mbha. Trần Thị Mỹ Hằng- khua kiă kriê êpul hgŭm anei brei thâo: 2 thŭn êgao, 200 čô ƀĭng hgŭm jing jing phung nai êa drao mơ̆ng sang êa drao sơăi, kah prăk pô grăp mlan nao hlăm klei bi đru anei. Mơ̆ng keh anei, êpul hgŭm mâo bi liê leh 20 êklăk prăk/1 mlan pioh blei mnơ̆ng ƀơ̆ng lehanăn mbha kơ mnuih dôk hlăm klei dleh dlan amâo mâo mă prăk ôh:

 “Hmei mâo sa boh hip dưm kpŭng ƀơ̆ng, grăp hrue mâo nanao hlăm anăn. Hlăm anăn mâo mơ̆ng 300 - 400 đrông kpŭng. Hlei nao mkă dlăng klei ruă kƀah čiăng ƀơ̆ng dưi nao mă sơăi. Bi yang hrue dơ̆ng, snăn hmei bi mguôp hŏng sang čhĭ êsei. Mâo mơ̆ng 30 - 40 hnư êsei, mâo hruê đa đa mơ̆ng 50 - 60 êsei pioh đru mkăp kơ mnuih dleh dlan hriê mơ̆ng krĭng taih kbưi”.

Bruă bi đu hŏng mnuih ruă ƀun, hlăk dôk đĭ lar ti dŭm boh sang êa drao ti ƀuôn prŏng Pleiku, čar Gia Lai, mâo leh lu mnuih nao bi mguôp. Êngao kơ anôk čhĭ êsei 2 êbâo prăk, mâo hip dưm kpŭng ƀơ̆ng, mâo hnư̆ êsei amâo mâo liê prăk ôh, snăn lŏ mâo klei bi đru mkăn msĕ si mngan bur kơ hđeh ruă duam, mnuih ruă dôk mdrao boh ƀleh... Lu leh yơh mnuih ngă klei bi đru msĕ snei, đa đa nao bi mguôp braih, mnơ̆ng bi ƀăt pioh tŭk mkra mnơ̆ng ƀơ̆ng kơ phung dôk hlăm klei dleh dlan. Amai Nguyễn Thị Dung, ti ƀuôn hgŭm Ia Kring, Ƀuôn prŏng Pleiku, lač:

 “Ya dŏ pô mâo, pô đru dŏ anăn. Pô bi mguôp hŏng sang mkra mnơ̆ng ƀơ̆ng huă, tăp năng 1 giêt êa prăi 5 lit, 2 kg kpŭng čĭm bi ƀăt lehanăn 2kg kpŭng bi ƀăt mkăn. Grăp čô mnuih ngă klei bi mguôp ƀiă pioh đru kơ mnuih ruă mơ̆ng kbưi, mdul hĭn klei ktrŏ pô mơ̆ng kbưi”.

Kbiă hriê mơ̆ng klei mnuih ƀuôn sang thâo bi mguôp, bruă sang čư̆ êa dŭm boh să, ƀuôn hgŭm ti ƀuôn prŏng Pleiku, Gia Lai ăt bi đru mjing djăp klei găl kñam mâo klei thâo bi đru jăk hĭn. Đỗ Trung Hùng- Khua kiă kriê knơ̆ng bruă sang čư̆ êa ƀuôn hgŭm Phù Đổng- ƀuôn prŏng Pleiku, anôk mâo lu sang êa drao, mkŏ mjing leh lu hdră êlan kơ klei bi đru, brei thâo:

 “Hmei nao mbĭt, ktrâo atăt dŭm anôk ngă bruă hŏng klei doh êƀăt, čiăng dưi mâo jih jang mnơ̆ng ƀơ̆ng doh. Êpul tŭk mkra mnơ̆ng ƀơ̆ng brei mâo klei mjuăt hriăm, lehanăn dưi mkăp hră mơarr dưi ngă bruă tŭ yap klei doh êƀăt mnơ̆ng ƀơ̆ng. Mâo lu snăk gŏ sang lĕ hlăm klei dleh dlan. Lu mnuih, jih jang yang ƀuôn bi êdah klei thâo bi đru, čiăng kơ mnuih ruă, lehanăn găp djuê digơ̆ mdul mơh klei dleh dlan, hơĭt hlăm klei mdrao mgŭn, anei jing bruă ngă năng mpŭ êdi”./.

Viết bình luận