Dŭm hruê adiê không mđiă ktang, mnuih ƀuôn sang kluôm krĭng Lăn Dap Kngư suăi êmăn găn gưl adiê không mđiă ktang. Ti krĭng phŭn ti să Măng Bút, kdriêk Kon Plông, čar Kon Tum adiê hlơr hĭn mkă hŏng lu thŭn. Wăt tơdah yan adiê amâo găl jăk ƀiădah dŭm kdrăn mdiê lŏ mnuih Sêdang tinei ăt mtah mda siam snăk. Ayŏng A Thủy, alŭ Măng Bút brei thâo, mbĭt hŏng êa mơ̆ng krông Đăk Snghé leh anăn êa Cheng krih mđoh bi êđăp kdrăn lŏ, kyua anăn thâo klei bi mlih hlăm bruă pla mjing, mdiê amâo djŏ knŏng mâo lu ôh ƀiădah lŏ jing mnơ̆ng dhơ̆ng ba prăk hrui wĭt kơ mnuih ƀuôn sang:

 “Mnuih ƀuôn sang alŭ Măng Bút lu jing pla mdiê lŏ. Pla jing kriê dlăng hbâo pruê̆ msĕ si eh kbao, hbâo brŭ. Hlăk ka mâo hdră kčah ngă snăn ƀiădah ară anei jing mnuih ƀuôn sang bi mlih leh čiăng mđĭ kyar jăk hĭn mkă hŏng êlâo dih. Mdiê hlăk êlâo pô knŏng pioh huă đuč ară anei mâo mdiê lu, pô ba čhĭ mâo prăk hrui wĭt lu”

 Jing să dleh dlan ti kdriêk Kon Plông, čar Kon Tum, sui hŏng anei hlăm brô 15 thŭn Măng Bút ăt msĕ si bi ktlah hjăn hŏng tač êngao kyua amâo mâo êlan klông. Hlăk anăn êlan mơ̆ng wăl krah Măng Đen, kdriêk Kon Plông truh ti să hlăm brô 45 km luč jih sa hruê, lu jing êlan jơ̆ng găn dliê leh anăn hlue guê mdiê lŏ. Êlan nao ti wăl krah să snăn, bi êlan nao ti ƀuôn sang, msĕ si Đăk Y Pai, Đăk Lanh…adôk dleh dlan hĭn. Kyua anăn, mnuih ƀuôn sang Măng Bút amâo mâo ai tiê čiăng mđĭ kyar bruă mkra mjing kyua mdiê kuê ngă êbeh ăt kăn dưi čhĭ mơh. Ayŏng A Dân, mnuih ƀuôn sang ƀuôn Đăk Y Pai, să Măng Bút, lŏ hdơr:

 “Hlăk đưm, êlan klông găn êrô dleh dlan, phung hđeh mơ̆ng ƀuôn Đăk Y Pai nao ti să mơ̆ng 4 mmông aguah ưm, găn êa. Mơ̆ng leh Knŭk kna bi liê mkra êlan snăn bruă găn êrô phung hđeh găl ênưih.”

 Mâo klei đĭ kyar, đru Măng Bút đĭ kyar jing yap mơ̆ng wưng thŭn 2009, leh êlan dơ̆ng čar 676 dưi bi liê mkŏ să hŏng nah êngao. Êlan klông truh ti să găl ênưih hĭn hlăm dua yan hjan mđiă ba klei găl kơ bruă mnia blei leh anăn mđĭ kyar bruă mkra mjing. Mơ̆ng bruă knŏng pla mdiê lŏ, êbeh 1.260 gŏ êsei djuê ana Sêdang ti să ară anei thâo pla kphê, ana êa drao, mđĭ kyar rông mnơ̆ng…

Kyua anăn, prăk hrui wĭt kah knar mnuih ƀuôn sang Măng Bút thŭn 2023 mâo êbeh 34 êklăk 600 êbâo prăk. Êngao anăn, lu gru hmô bi hgŭm mkra mjing plah wah mnuih ƀuôn sang hŏng êpul hgŭm bruă, anôk bruă duh mkra dưi pŏk ngă dôk lŏ dơ̆ng mjing thiăm klei găl mđĭ prăk hrui wĭt leh anăn mkra mđĭ klei hdĭp kơ mnuih ƀuôn sang. A Vinh, K’iăng khua Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa să Măng Bút brei thâo, să dôk ngă lu hdră msir klă klơ̆ng mđing kơ hdră kñăm knhal jih thŭn 2024 djăp 19 hnơ̆ng kčah hlăm bruă mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo bi leh Hdră mtrŭn Klei bi kƀĭn bruă Đảng să kčah leh:

 “Tă hdră mđĭ kyar bruă duh mkra- ala ƀuôn să Măng Bút bi mklă mđĭ kyar mdiê hrah ti 6 alŭ nah lam. Pla sâm hruê̆ ară anei mâo Êpul hgŭm bruă ana êa drao leh anăn hiu čhưn ênguê Măng Bút dôk bi hgŭm hŏng mnuih ƀuôn sang pla, rông kan tầm ti alŭ Đăk Trun. Pla kphê krĭng êăt, rông kbao. Anôk bruă duh mkra rơ̆ng anôk ba čhĭ ana êa drao ăt msĕ mơh dŭm mta mnơ̆ng lŏ hma mkăn kơ mnuih ƀuôn sang”

 Mbĭt hŏng klei gĭr mđĭ kyar bruă duh mkra, bruă Đảng, bruă sang čư̆ êa leh anăn dŭm êpul hgŭm să Măng Bút, kdriêk Kon Plông ăt pioh klei mđing kơ bruă mtô bi hriăm, mđĭ lar knhuah gru krŭ kdơ̆ng ƀuôn sang. Anôk kriê pioh hƀuê ênuk krŭ kdơ̆ng mblah dưi Măng Bút jing anôk mnuih ƀuôn sang truh, boh nik jing ênuk hđeh mrâo hlăm să. Lŏ čuê knhuah gru hriăm thâo, Măng Bút mâo êbeh 4.400 čô snăn ară anei mâo êbeh 1000 čô hđeh mơ̆ng gưl hđeh điêt truh kơ gưl 2 leh anăn să amâo mâo ôh boh klei hđeh sang hră kbiă sang hră. Mâo 10 thŭn ngă bruă mtô bi hriăm să Măng Bút, nai Nguyễn Văn Đức, Khua sang hră knŭk kna rông ba mnuih djuê ƀiă gưl I-II-Măng Bút 1, brei thâo:

 “Boh sĭt anei jing krĭng lăn mâo lu hđeh kriăng hriăm hră. Mơ̆ng dŭm alŭ truh kơ anôk phŭn phung hđeh kriăng nao sang hră, msĕ si anôk hriăm Đăk Y Pai kbưi hŏng anei 12 km ƀiădah phung hđeh ăt hriê huă ƀơ̆ng, đih đăm, hriăm hră tinei jăk snăk. Hđeh sang hră ti să Măng Bút nao hriăm gưl prŏng leh mâo lu snăk. Ară anei êbeh 30 čô nai mtô hđeh jing mnuih alŭ wăl. Hŏng gưl I, gưl II ti sang hră ăt giăm 50% jing mnuih tinei”.

 Gĭr ktưn mơ̆ng klei dleh dlan, bruă Đảng, bruă sang čư̆ êa leh anăn mnuih ƀuôn sang să dleh dlan Măng Bút mơ̆ng kdriêk Kon Plông, čar Kon Tum dôk kjăp ktang msưh kdŭn klei ư̆ êpa, ƀun ƀin. Knhuah gru krŭ kdơ̆ng leh anăn kriăng hriăm hră mơ̆ng mnuih ƀuôn sang Măng Bút jing anôk knang kjăp, jing ai ktang kơ klei đĭ kyar krĭng lăn anei./.