Ngon tô thứ 4-1/1/2020

Kìn chẹp mák cọ óm khòng côn Dạo Yền Bái

          Cò mák cọ lỏ tàng cò cạt kiên cắp puồng kìn đơi dú khòng chựa côn Dạo đành nẳng tỉnh Yền Bái. Đối cắp pi nọng, cò mák cọ báu chư hịa púk vạy dệt hôm, hẳư bằư vạy mung hươn lạ, mák cọ àu ma óm pưới cọ cựt pền tàng căm kìn chẹp khòng pi nọng chựa côn Dạo nẳng nỉ.

          Cò mák cọ lâng ók nẳng pu xùng, đìn pu chăn. Cò mák cọ lâng mi mák té bườn 2, bườn 3 âm lịch, hẳư thù pít mák té bườn ết, bườn 12. Mák cọ chơ ké cọ mi màu khèo đằm, lưởn. Mỏi cò mi té 4 họt 6 pụak. Mák cọ pền pôi, hák va báu chư hịa cò mák cọ đằư cọ mi mák chẹp, kìn măn ài hòm xương điều. Ưởi Lý Thị Phin, dú thôn 3, xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yền Bái tô:

 “ Cò mák cọ kìn chẹp lỏ cò hầng pi, lưn xưa lỏ báu chuốp tắt bằư hư mák cọ chắng nhong nà kìn măn, báu phát. Mák cọ chẹp chơ pi nong àu mịt hắn bấng va hền nhong nà, màu đành cắm ặn lỏ mák cọ chẹp”.

          Toi kinh nghiệm khòng côn Dạo đành Yền Bái, vạy lựa chọn đảy mák cọ kìn chẹp, măn hư cận hụ lựa chọn mák cọ ón. Mák cọ ón lâng nhong nà xưa cánh le mák lưởn xưa. Mák cọ ón chơ ké pứak lâng nhính ók, kìn măn chẹp, chơ óm xúc cọ mi lài chất pi xưa, ặn lỏ mák cọ ón. Ưởi Lý Thị Phin tô:

           “ Mák cọ mi 2 tàng, tàng nưng kìn chẹp, tàng nưng kìn phát. Mák cọ ón óm pền văn, kìn chẹp, tàng nưng óm an pưới lẹo kìn phát”.

          Mák cón chơ óm àu ma suối pẹk, lằng nặn àu xắư xạk xlặc khửn hẳư pứak pók ók xìa lẹo chắng àu ma óm. Mák cọ đảy óm toi 2 luông: Àu mák cọ xắư mỏ hẳư thuổm mák lẹo đằng phay xắư, côn tặm họt chơ nặm phột chi pù lỏ pồng lô hổm phà mỏ vạy dáo 30 phút lỏ mák cọ xúc pưới. Thứ 2 lỏ tổ nặm phột chi pù lẹo pồng long àu mák cọ xắư tặm họt chơ đằư ón lỏ đảy.

          Mák cọ lằng chơ óm xúc cọ kìn măn, ài hòm. Mák cọ óm lâng đảy bái khảu, bái pà kìn chẹp măn xưa. Toi pi nọng chựa côn Dạo, mák cọ cọ mi lợi hẳư pặc hanh, choi non đắp đì. Mák cọ óm cọ đảy lài côn mặc kìn. Ưởi Nguyễn Thị Hương, phường Đồng Tâm, thành phố Yền Bái hẳư hụ:

 “ Té nọi khỏi cọ đảy kìn mák cọ lẹo, mák cọ kìn măn ài hòm. Lưn xưa lỏ mák cọ ón kìn măn xưa. Mua mák cọ đằư khỏi cọ xự ma kìn.

          Hạng pì cứ họt mua mák cọ, cuồng pưng chua hươn chựa côn Dạo đành nẳng tỉnh Yền Bái cọ ài hòm hường mák cọ óm, phằư đảy kìn tưa nưng cọ chí chằm chứ báu lưm./.                             

Thiều nghiệp-Huyền dịch