Cành mọk bằư yao – tàng căm kìn khòng côn Ê đê

----------------

Xiềng tằm chộc dỏn khửn, tựng xiềng tằm nển sắư chộc khảu sàn đảy má ón, tằm qua bằư yao hẳư măn mun. Ặn nị chính lỏ chương khòng báu xương đằư đút thiếu đảy khòng pi nọng chựa côn Ê đê chơ dệt cành mọk bằư yao.. Ưởi Hlinh Ayu , dú nẳng buôn Cuôr Đăng B, xã Cuôr Đăng, huyện Cư Mgar,  tỉnh Đắc Lắc hẳư hụ, cành mọk bằư yao lỏ tàng căm kìn té chạu té lài ma khòng côn Ê đê, cánh đảy lài côn mặc kìn tặm họt khay. Mỏi chơ cuồng hươn báu cọ cuồng bản khuống mi vịa xằng, pưng ưởi nọng phủ nhinh cọ tọp hòm cằn, mỏi côn mỏi vịa vạy khặn khang pưng chương khòng, côn pày àu cò cuổi, côn hắn mák mị ón, côn đằng phay vạy khặn khang mỏ cành.

 “Cành mọk bằư Yao cọ mi ý nghịa cận hà đối cắp côn Ê đê pưa ặn nị lỏ tàng căm kìn té chạu té lài ma khòng pi nọng cánh họt khay cọ nhăng chự đảy. Chơ mi mự hội, mự muôn, hịt khong kìn khảu hùa pì mắư cuồng chua hươn, báu cọ chơ mi pàng hiếu hư pọm dệt cành mọk nị”.

Cành mọk bằư Yao lâng đảy mọk cuồng pưng luồng mỏ tong báu cọ mỏ khàng  nhắư. Cành mọk nọ mi lài thứ cành sắư cằn xương nhứa ngua, đúk mù báu cọ xảy non tồ ngua, mák phứak, mák khừa khồm, mák hống khèo, dúa cuổi.

Lưn xưa chương khòng báu xương đằư đút thiếu đảy lỏ khảu cánh bằư yao, tàng bằư mạy pá nưng kìn bàn, ài hòm, môn xương bằư pu. Khảu sàn lằng chơ đảy má ón chi đảy huốt vạy, lằng nặn àu pày tằm qua sắư bằư yao hẳư măn pền khảu bừa, khảu đảy tằm nhương mun hư căm kìn nị nhương chẹp xưa. Ưởi H Sa-ly Mlô, dú nẳng Buôn Tai, xã Krông Jing, huyện M’đrắc, tỉnh Đắc Lắc hẳư hụ, cón nị bằư yao cọ mi to nẳng hay, cuồng pá xương nặn vạy dệt cành mọk bằư nị pưng ười nọng phủ nhinh cọ đảy khảu pá vạy mưa hà bằư nị té hung chạu báu cọ té tênh căm mự cón. Chơ mưa hà bằư yao, pưng ưởi nọng chi lết áu pưng bằư ké chọp, báu àu pưng bằư ón pưa chơ dệt cành mọk chi báu đảy màu khèo chăn:

 “Bằư yao đảy àu cá pá báu cọ cá hay ma đảy tằm pọm cắp khảu sàn. Pi nọng tổm mỏ nặm nưng hẳư măn phột lằng lẹo àu pưng chương sắư lằng nặn chắng àu bột bằư yao qua sắư tổm khửn toi. Lâng khơi cành mọk nị cọ àu nhứa mù báu cọ nhứa ngua tổm sắư toi xương nặn cành mọk cọ chắng chi chẹp xưa”.

Chơ cành mọk bằư yao, côn Ê đê lâng khủa nhứa xìa cón báu cọ tổm hẳư đúk pưới cón, lằng nặn chắng àu mák mị ón, dúak cò cuổi, mák khừa khồm tổm hẳư măn ón, lẹo lằng nặn chắng àu mák phứak sắư tốc lằng. Chơ pưng tàng nị chi lò xúc hư chắng àu nặm lính té bột khảu sàn tằm qua bằư yao sắư lẹo qua khửn hẳư măn lăm, chim cừa mì chính hẳư măn chọp. Lằng chơ àu bột khảu sắư hư đảy pa phay xìa, côn hẳư măn lăm vạy bột khảu báu chuốp mảy mỏ.

Ưởi H Loan Byă, dú nẳng buôn Cuôr Đăng B, xã Cuôr Đăng, huyện Cư Mga hẳư hụ, chăm va khay nị puồng kìn đơi dú cọ mi lài khù piến mắư cánh lài ngươn lang khòng côn Ê đê cọ chuốp mụt luội xìa, hák va cuồng vịa kìn dú hạng mự, côn Êđê cọ nhăng chự hiềm đảy pưng tàng căm kìn té chạu té lài ma. Lưn xưa lỏ đối cắp ưởi nọng phủ nhinh, ặn nị lỏ dan vạy hẳư lài pùn lan ưởi nọng phủ nhinh đảy pọ nả, tiện tô, bók hẳư cằn pưng luông dệt pưng tàng căm kìn khòng chựa côn chảu:

 “Ặn nị lỏ tàng căm kìn đảy lài côn mặc kìn cuồng pưng chua hươn, lưn xưa lỏ đối cắp pưng côn pày dú lắc hầng mự chắng đảy ma hươn xương pày ép, pày dệt vịa chơ táo ma hươn ặn nị lỏ tàng căm kìn dệt hẳư pi nọng é kìn cánh chứ nhất. Đối cắp khỏi lỏ pùn lan nhăng nóm cằm hư khỏi cọ mòng cong ép học đảy kình nhiệm vạy dệt đảy tàng căm kìn nị, báu xuấn to dệt hẳư tay hươn chảu kìn lạ lẹo nhăng mi xương dệt hẳư bạn phương, pưng ưởi nọng, cánh lụk làn khòng chảu hương mắư vạy pi nọng cọ pọm chự hiềm cánh hụ luông dệt tàng căm kìn nị”.

Cọ xương mák khừa khồm, cành mọk bằư yao lỏ tàng căm kìn té chạu té lài ma, lỏ tàng căm kìn riềng khòng pi nọng chựa côn Ê đê. Vẹt sắư cành mák khừa khồm hư cành mọk bằư yao cọ áo dệt dạk xưa nọi nưng, mết lài cồng hanh khặn khang xưa. Cuồng pưng mự hội mự chiềng hư cành mọk bằư yao lỏ tàng căm kìn lâng đảy dệt vạy chảu hươn àu ma xú pi nọng bản khuống.

Cuồng pựa kìn, cành mọk bằư yao lâng đảy kìn cắp khảu, pọm cắp pưng tàng căm kìn ứn khòng côn Ê đê xương mák khừa khồm dệt xổm, mák hống tằm qua tồ một lường, bừa măn cò khủa, khảu nửng. Cắp lài tàng căm kìn đảy là ók cuồng pan khảu, thuổi cành mọk bằư yao cọ đảy lài côn mặc kìn xưa pưa le chăn tà cánh ài hòm, kìn chẹp. Chơ kìn lông co pi nọng chi hền khồm nọi nưng khòng mák khừa khồm, phết khòng mák ướt, ài hòm bằư yao, tửơn pi té nhứa đảy tổm pưới,… Cọ pưa xương nặn kìn cành mọk bằư yao cọ pường lài khảu cánh nhương kìn nhương chẹp. Kìn lẹo é kìn măứ./.

VOV Tây Nguyên – Thành dịch