Bai thứ 7 mự 18.7.2020

Côn ké pảy chự pá dệt du lịch

          Âm thanh nền tiếng đàn đá, tiếng suối...

          Xiêng đan đán, tang nhạc khòng pi nọng chựa côn T’rin đảy ải thảu Mà Giá A àu pày cá phổng du lịch vạy chuông hong khék du lịch. Lung Mà Giá A pi nọng lâng khék lỏ Mà Giá pi nị cài 80 pi, 50 pi tuổi Đảng, lài pi dệt Chủ tich Uỷ ban dân mương xã Giang Ly, huyện đin pu Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà. Lằng chơ ma dặng hiu, hươn mi 12 côn, vịa sáo hà căm kin hảu cá hươn cọ khó mo lẹo. Ải thảu Mà Giá tô, cón nị, chơ nhăng dệt vịa nẳng xã, pi nọng chựa nọi côn nẳng địa phương hính hụ púk khảu na hák va pi đàư pưng hon na cọ báu po nặm chuốp kháư khồ. Hươn lai lụk xương nặn chua hươn lung lựa bón hùa nặm Lách vạy tí thang dệt na, dom pưng bón đin dú him nặm hảu pi nọng cuông bản. Báu po nặm háy dệt lai côn báu pông chàư sáư vịa púk đằm khảu. Tưa nưng pi nọng dú cá tỉnh ma dam, hên nẳng nỉ mi co mạy, mi huổi nặm xương nặn bók lung dệt du lịch. Mi dan chôm hặp kháng chiến, lẹo dệt vịa nẳng xã đin pu hák va dệt du lịch cắp lung nhăng máư má lài. Lai cưn non báu đắp, lung si mịch ngắm ók du lịch tư va ma ỉn dam. Khạy, lung Mà Giá cọ xôm chàư cắp lang đi khòng chảu dệt đảy. Co mạy kheo chăn, nặm sàư lày cuôi pi xí mua báu xuấn to choi lung mi bón dặng dom lẹo nhăng chự bó nặm hảu dân bản.

          ( Băng): Dệt vạy lan lay xia cặt cung, hươn mương khâng lo hảu thóng, dân mương pọm dệt toi. Co mạy, nặm nay mi, báu mi máy móc sằng, pọm mư chảu dệt. Co mạy chảu púk, lăm đù, chảu pảy chự, cấm báu hảu tắt pẳm. Dân háy na àu nặm té hong nặm nị, ặn lỏ bón kin dú pẹk sàư...”

          Báu mi kinh nghiệm, báu mi ngơn...hák cọ cọ căm quyết dệt. Kỷ po lụk bék khoàn, àu khảu san ma cá hay căm quyết dệt du lịch. Cốc khoẹ lỏ khuối hong nặm lày, bết hong xiếp cỏn đán pên căn. Pưng co mạy lày nặm ma cạng him nặm đảy nho khửn dệt cau. Lung pày toi huổi nặm, xiếp đán hảu pên bón piêng vạy hảu khék dặng. Pưng co mạy nọi, bàư mạy đảy hòm ma tẳng pưng thiêng hươn hạn, mung baư mạy nẳng him nặm chuông hong khék ma ỉn dam dặng dom.

          Té 4, 5 thiêng mưa khoẹ, khay phổng dặng dom cọ mi chi áo họt 40 thiêng hươn mạy cỏng hôm co mạy nháư, quảng 3 héc ta. lằng 15 pi àu khảu chuông hong khék, pưng công trình ứn cọ xứp tam đảy tẳng khửn vạy chuông hong lang áo khong khék du lịch, lưn xưa lỏ cuông dan dặng, mự muôn, mự chiêng. Khék du lịch nưng nẳng tỉnh Ninh Thuận khảm cài dan tang họi nưng cày số ma ỉn muôn:

          ( Băng): “ Đảy nghin tô chảu lỏ ma bấng. Ma hên nhăng mi nặm đin pá pu xương té chạu, mua he họn hák va ma nẳng nỉ, mi nặm huổi lày dú dên lài. Co mạy nháư chang chự lài, co mạy nẳng pá nhăng mi lài.”

          Ngắm lau pưng mự cốc khọe, Mà Giá báu thu ngơn khék. Khék àu ma hay lảu xá báu cọ tô cáy hươn chảu liệng đảy, báu mi cọ báu pên sằng. Họt khạy khék lài hênh, vạy nhẳn pao chất lượng chuông hong vịa dặng dom chắng hịa thu ngơn. Té ngơn thu đảy, nọk khừn ngơn lương hảu 5 nhân viên lỏ chựa côn T’rin, Raglay nẳng cuông bản, số ứn đảy xủ vạy lăm đù co mạy, tẳng tứm thiêng hươn, xây tứm pưng công trình pày toi..Hà Ben, nhân viên phổng du lịch Mà Giá hảu hụ:

          ( Băng): Cón nị pày chảng, mua phôn púk co keo, púk co sặng cọ đảy hák va họt mua họn lỏ đảy vang, đảy dặng ngay. Hák va nẳng nỉ, bón dệt cọ đảy, mự nưng đảy pày tuận tra 3,4 tưa. đảy sắng khék báu đảy tắt mạy vạy dệt hôm. Nẳng thiêng hươn mi chi phay, lằng phay nẳng bón nặn, chảu đảy tọn miện nhinh nhửa xia.”

          Âm thanh đàn đá...

          Té bón pá mạy báu mi côn pày họt, khạy huổi nặm Lách pên bón dặng dom đảy lài côn hụ họt. Pâng sáư nặm đin pá pu đảy lài côn mặc, lung Mà Giá giới thiệu tứm pưng tang chương chảu mi xương nặm tà tiến, tô cáy, pưng tàng mák nuối khòng địa phương...Lài chảu dom ngơn cốc ma é ma sự làu phổng dặng dom nị cắp ca panh hák va Mà Giá báu khài Cắp lung dệt du lịch báu chự hịa kinh tế lạ lẹo nhăng chự bó nặm, chự pá hảu pi nọng. Pả Ka Tông Thị Mến, Phó Chủ tịch UBDM huyên Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hoà hảu hụ, lung Mà Giá lỏ chựa noi côn cốc khoẹ nẳng địa phương dệt du lịch bản khuống. Vịa dệt khòng lung choi pi nọng hụ đảy khù lợi đì khòng vịa pảy chự pá:

          ( Băng): “ Ặn đàư mi tẹ, pi nọng hau chắng dệt đảy, cài nặn, pi nọng cọ hên đảy chự bó nặm, pảy chự pá lỏ xút ty cận hà. Pi nọng hung nả ma tà pưa mi lung Mà Giá côn cốc khọe hụ dệt du lịch. Luông dệt nị cọ đảy chiên páo họt lài chựa côn ứn, Lung lỏ ven xanh pộn dỏn, pi nọng mi xương chi dệt toi vạy khày quảng vịa dệt du lịch pày lài bón ứn.

                                                                   VOV MT - Hạnh dịch