Phổng xùng Mộc Chầu quây pì 4 mua mák nuối

Hính nhại khàu mua nào, phổng xùng Mộc Chầu cọ nhại khảu mua mák kiểng bàn, mák hồng ài hòm. Chu phổng púk cò kìn mák cọ phọn nương côn thù pít; pưng vặt xè táng tềm mák nuối vạy khài pày chu phổng lô.

Xuần mák kiểng ly kìn chẹp ài hòm, xuần mák khòng chua hươn lung Ha Vằn Chiến, dú nẳng tiểu khù 68, thị trấn nồng trương Mộc Chầu cuồng pưng mự nị cọ phọn nương côn khảu ók. Pưng nuối mák kiểng ly, nhăng mi chư khék ứn xương mák kiểng hùa chùm, mák kiểng lường báy cọ báu kiêng báu mi kén; pứak vàng, kìn bàn, ài hòm,…

Lung Ha Vằn Chiến tô, chua hươn lung mi cài 700 cốc mák kiểng, cuồng nặn mi cài 400 cốc cọ đảy pít mák. Nặm đìn chọp khọ pọm cắp vịa chấp năm pưng luông pùn kỹ thuật lăm đù toi luông pùn Việt Gáp, cò kiểng cọ mả pẹ chăn đì, hẳư sản lượng xùng; chựa mák kiểng nị đảy lài côn mặc kìn, đảy khài nẳng lài chợ lạt lài tỉnh, thanh phố cuồng mương:

 “Pì 2011, xự mák kiểng Úc ma kìn thử bấng, hền kìn chẹp xương nặn cọ àu tà vạy tom ngạ, toi chựa. Lằng 2 pì, cò mák kiểng cọ hẳư pít mák, chơ kìn thử bấng hền kìn chẹp, xương nặn té 4 cò chựa mưa khoẹ, chua hươn cọ toi chựa ók, họt khay cọ mi cài 700 cốc. khỏi púk sắp báng cắp hay che xương nặn tênh báu đảy dệt nhả, tênh mi lài ô xi vạy cò mả nhắư văn. Pì 2021, sản lượng cựt đảy cài 10 tấn, pì nị đảy dáo 15 tấn. Ca khài té 50 – 60 păn mằn mỏi cần”.

Mộc Chầu cuồng dan nị cọ niếu chưa đảy lài khék dù lịch cắp mua mák hồng xúc, cắp lài tàng mák hồng xương mák hồng phói, mák hồng che nặm, mák hồng phát tèo lôm. cò mák hồng cọ cạt kiên cắp côn dần Mộc Chầu té xíp lài pì cài ma. báu xuấn to púk vạy thù pít mák nuối vạy khài mák xúc báu cọ khài vạy chế biến, sàng ón lạ khay nị pưng xuần mák hồng xúc pôi nga cọm cọ nhăng cựt pền bón dù lịch niếu chưa đảy lài côn má bấng le. Ưởi Nguyễn Thanh Huệ, chảu xuần mák hồng nẳng thị trấn nồng trương Mộc Chầu hẳu hụ:

 “Chơ chua hươn khỏi khày tù xuần mák hồng vạy khék dù lịch khảu ma bấng le hư cọ mi lài khék ma dàm lài cánh nắt xường, thù nhập té luông dệt dù lịch nị cánh vịa khài mák cọ lưn khửn”.

Báu xuấn to pưng xuần mák kiểng, mák hồng xúc pôi ngạ, phổng xùng Mộc Chầu nhăng niếu chưa khék dù lịch pưa quây pì 4 mua pọm mi mák nuối. Va xương mua xuần, phổng đìn nị cọ đón púm bók mặn, hung hựa bók cai, pọm cắp đành hựa mák mon tày; hư khảu mua he lỏ pưng xuần che khèo xiu le xút phó lai tà, pọm cắp pưng xuần mák bơ, mák mặn xúc. Lẹo chơ mua thù ma họt hư phổng pu xùng nị cọ hung hựa cắp pưng hon na khảu xúc lường sang, pưng xuần phắc cát hựa bók lường nẳng pưng sằn pu.

Lung Nguyễn Thế Truyền, khék dù lịch ma té TP HCM tô;

 “Tưa cốc khoẹ đảy khửn ma cá Mộc Chầu, Sờn Là, khỏi hền nắt xường lài cắp phổng đìn nị, pưa ặn nị mi pưng bón biền mài ngươn lang chiên lang, bón nặm đìn pá pu khặn chăn. Mự nị tưa cốc khoẹ khỏi đảy pày ỉn dàm xuấn mák hồng, mák xúc pôi ngạ, xuần mák hồng nị dệt khỏi ngắm họt tưa đảy pày dàm phổng Châu Âu. Khỏi nắt xường lài cánh mi dan khỏi cọ chi táo cưn ma ỉn dàm Sờn Là”.

          Pưng pì cài ma, huyện Mộc Chầu, tỉnh Sờn Là cọ pồng chằư tẳng tánh chư xiềng hảư pưng tàng chương hay khòng na; tánh ók lài luông dệt nồng nghiệp cạt kiên cắp vịa dệt dù lịch; xòng ma tổ chức lài vịa dệt xương: mự hội che phổng xùng, mự hội pít mák, khánh thì ngua nôm chăn,…

          Lưn xưa cắp cài 10 păn 300 héc ta cò kìn mák, Mộc Chầu đàng tánh ók phổng púk cò kìn mák xủ cồng nghệ xùng toi luông cạt kiên té vịa dệt ók chương hang, bón khài chương hang, chế biến. Lài HTX, doành nghiệp cọ xòm ngơn cốc tẳng tánh hươn máy chế biến pưng tàng chương hang xương: mák mặn sàng, mák hồng sàng, lảu mák mặn, Sirô mák mon tày, che mák kiểng…

          Pả Nguyễn Thị Hường, Phó trưởng phọng nồng nghiệp mả pẹ bản na huyện Mộc Chầu hẳư hụ:

           “Luông pùn khòng Mộc chầu lỏ mả khày vịa dệt nồng nghiệp cạt kiên cắp dù lịch. pưa xương nặn, huyện cọ nhọng nho pưng HTX, doành nghiệp pếnh khày luông hanh, tẳng tánh pưng luông dệt dù lịch, tẳng tánh chư xiềng; hôm phân mả khày nồng nghiệp tẹt tiêng, tênh nho xùng ca con chương hang hẳư côn dần, tênh cựt ma pưng tàng chương hang chất lượng xùng hẳư côn xủ dống cánh  niếu chưa đảy khék dù lịch”.  

          Phạ đìn lâng dú dền pọm cắp luông sắc chọng, chang ngắm pùn khòng côn dần nẳng nỉ cọ dệt ók pưng tàng chương hang dù lịch riềng, khặn chăn, hôm phân púc pua tứm vịa dệt nồng nghiệp cánh dù lịch khòng phổng pi xùng Mộc Chầu vạu riềng cọ xương phổng Tày Bắc vạu chùng./.

                                                                                      Thanh Thuỷ - Lê Hạnh – Thành dịch