“ Hưn mạy” tàng nhạc ỉn muôn khòng côn Kháng Quỳnh Nhai

          Hưn mạy lỏ tàng nhạc tánh vạy ỉn muôn khòng pi nọng chựa côn Kháng, dệt ngai cánh phân lài thảu ké, nóm nọi, nhinh trai côn Kháng pọm hụ ỉn hưn mạy. Tàng nhạc nị đảy àu mạy pao ma dệt, chơ xủ côn khắm hưn mạy tặp sáư ong mư cánh pày toi nhạc, xiêng cống, cọng, xiêng khắp xe dỏn mo muôn hòm phọn nương.

          Pả Lo Thị Pháư, côn hụ chang ma tang hịt khong tòng chặn, văn hoá khong chựa côn Kháng dú xã Chiêng Ơn, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La hảu hụ; Cón nị pi nọng côn Kháng lâng dú cá pu xùng, phổng cuông lắc háng, him nặm luông, puông kin luông dú phân lài lỏ hay xuân, dệt dượn pâng sáư to nặm phạ, xương nặn puông kin luông dú khong pi nọng cọ pọ lài dạk cha. Pưa xương nặn, pi nọng côn Kháng cọ hák hụ khảu pá, dệt ók pưng tàng nhạc chọp cắp luông ỉn muôn văn hoá khòng pi nọng, cuông nặn mi “ Hưn mạy”. Hưn mạy nị lâng àu mạy pào ké ma dệt, nang nưng vạy khắm, nang nưng đảy làu phại pên ngam vạy tói sáư ong mư. Vạy hưn mạy tứm chăn tà, lài pi nọng nhăng dệt pui lương lành khèo phúk sáư nang nưng dệt chăn: “ Vạy dệt hưn mạy, pi nọng khảu pá vạy tắt àu mạy pào ké, pỏng xư àu ma giảng xá hảu lường cưởm, lẹo chắng tạk mai tựng pỏng, mỏi pỏng mạy pào hy dáo 40 - 60 phân, tang hùa vạy tặp đảy phại pên 2 ngam, pỏng mạy pào bóng 2 hu hảu xiêng hưn xẩng muôn.”

          Té chạu, nẳng pưng bản côn Kháng, nhinh trai lâng tọp hòm ỉn muôn khắp xe nẳng khuống càng bản. Lưn xưa lỏ cưn bươn hài 15, báo xao, nhinh trai tói hưn mạy, xe tăng bù. Hưn mạy đảy xum ý xao khắm tói sáư ong mư kiểu pày toi xiêng cọng, xiêng cống, xiêng khắp xe khòng pi nọng dệt hảu pàng muôn phọn nương, lưm xia nắc nưới lằng pưng mự mưa hya, pày na dệt dượn khó mo. Báu chư xương nặn lạk, lằng mỏi cưn ỉn muôn, sinh hoạt văn hoá, văn nghệ xương nị, lài đôi báo xao cọ mặc men quén quam căn cài quam khắp, bai xe cánh xiêng tói hưn mạy.

          Khay nị, cuông mự muôn bản, muôn mương khòng pi nọng Kháng báu cọ pưng mự hội khánh thi khắp xe khòng dân mương nẳng Quỳnh Nhai pọm mi bai xe hưn mạy, niếu chưa đảy lài côn ma bấng le pọm muôn hòm phọn nương, chiêu dỏn. Mú xe mi té 8 họt 10 côn xe, tênh xe tênh tói hưn mạy pày toi vong xe ỏm môn báu cọ xe pày toi luông khoàng, luông hy, dệt hảu bai xe nhương tứm muôn hòm, tủm pua nghịa cạt luông san bản khuống. Pả Điêu Thị Nhất, Trưởng phọng văn hoá cánh Thông tin huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La hảu hụ:  “ Cuông quam khắp, bai xe khong côn Kháng hư mi bai xe tăng bu, xe hưn mạy. Vịa pảy chự cánh sảng tăm lau pưng pàng hội, pưng quam khắp, bai xe cánh hịt khong tòng chặn mi xương chi mụt luội xìa hư cuông pưng pi cài ma cọ chấp năm cánh pông chàư họt nar vịa nị.” 

          Toi pi bươn, “ Hưn mạy” đảy pi nọng côn Kháng nẳng huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La lâng pảy chự té chua nị pày chua naư cánh lỏ tàng nhạc tánh vạy ỉn muôn báu xương đàư đút thiếu đảy cuông puông kin luông dú văn hoá, văn nghệ khòng pi nọng.

                                                                   Đức Anh - Hạnh dịch