Túa pơkâ păn í peâp kơ’nêi tung kơdrum dêi rơpŏng jâ A Lăng Trí a thôn Đắc Ốc, cheăm La Dê, tơring Nam Giang, kong pơlê Quảng Nam châ kăn ƀô̆ lêng ối tung đông mố đô̆i gâk tơkăng kong bo cheăng Nam Giang hnê păn sap ing hơnăm 2018 nah troh nôkố. Kơnôm châ hnê mâu kih thuât rak păn rêm rôh, jâ Trí châ xo dâng 3 rơtuh liăn ƀă chiâng kơxô̆ liăn ki pêi lo tơniăn ăm rơpŏng:

“Rơpŏng rế hía rế tơniăn tâ, akố mố đô̆i ƀă Vi ƀan pin vâi rơtế ƀă dêi rơpó tơrŭm hnê tối ‘na mơjiâng túa pơkâ pro kơdroăng ƀă vâi krâ nhŏng o rế hía rế châ po rơdâ”.

Tung pơla hdrối nah, Đông mố đô̆i gâk tơkăng kong bo cheăng Nam Giang hiăng tơrŭm tŏng tơbleăng ăm khu kăn pơkuâ cheăm La Dê mơdêk tơdroăng ki hnê tối, pơkâ troăng tơmiât ăm kuăn pơlê tơkŭm mơnhông mơdêk cheăng kâ. Troh nôkố, túa pơkâ pêt priât a 2 to thôn Kông Tơ Rơn ƀă Đắc Pênh tơ’mot tơdroăng ki veăng dêi 30 rơpŏng kuăn pơlê. Tiô đăi ŭi Nguyễn Minh Vương, chính trĭ viên phŏ đông mố đô̆i gâk tơkăng kong bo cheăng Nam Giang tối:

“Tung pơla hdrối nah mê, kăn ƀô̆ lêng đông mố đô̆i gâk tơkăng kong hiăng tơkŭm po mâu túa pơkâ kum kuăn pơlê ƀă lăm troh tơdrêng kum kuăn pơlê bro mâu túa pơkâ môi tiah cho mơnhông cheăng kâ rêh ối kơpong tơkăng kong, mơhnhôk mâu khu ki ai hiâm mơno hơ-ui, tŏng kum tơdroăng cheăng kâ ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê, Khu ngăn kuăn pơlê pêi chiâk deăng, Khu ngăn vâi kơdrâi, tung pơla hdrối nah mê châ xo tơdroăng ki hlê plĕng dêi kuăn pơlê a kơpong tơkăng kong hlê plĕng tâ tung tơdroăng ki mơnhông cheăng kâ rơpŏng hngêi”.

Mâu ngế ki roê xúa veăng tung hâi mơdĭng “Hâk tơngăm kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng Quảng Trị” – Hlá tơbeăng Quảng Trị

Ƀă tơdroăng ki kơhnâ rơkê dêi mâu mố đô̆i gâk tơkăng kong, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê rế hía rế tơrŭm krá tơniăn tâ. Trung tă Đỗ Hoành Minh, kăn hnê chính trị Mố đô̆i gâk tơkăng kong kong pơlê Quảng Nam ăm ‘nâi:

“ ‘Na mơnhông mơdêk cheăng kâ mơhno túa lĕm tro pơlê pơla mê xuân ai mâu túa pơkâ ki tơƀrê, veăng kum hơ’lêh, mơdêk tơdroăng rêh ối, hơ’lêh tơdroăng cheăng kâ môi tiah túa pơkâ păn xim ăm ai kuăn lơ pêt loăng đẳng sâm cheăm Ga Ri, cheăm Trà Ơn dêi tơring Nam Giang, túa păn ro ai kuăn dêi cheăm Chơ Chun, tơring Nam Giang ƀă hên túa pơkâ ki ê vâ hnê tối mâu tơdroăng pơ’lêh ki xơpá ăm kuăn pơlê, ing mâu tơdroăng pêi ki nhên mê hiăng tơrŭm krá tơniăn pơla khu lêng ƀă kuăn pơlê, bro ivá rơdêi tung tâi tơkŭm tung veăng rak vế hnoăng pơkuâ gâk kring tíu tơkăng kong tơnêi têa.

Vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ ăm kuăn pơlê kơpong tơkăng kong, Tíu xiâm Hnê mơhnhôk pêi chiâk Quảng Trị hiăng tơbleăng túa pêt kong tơkŭm a thôn Cheeng, cheăm Hướng Phùng, tơring Hướng Hóa ƀă ƀăng tơnêi 2,2 ha. Túa pơkâ pêt nếo tơbleăng sap ing khế 8 hơnăm 2021, ai 3 rơpŏng kuăn pơlê pêi chiâk deăng veăng, apoăng hiăng tơƀrê khât.

Ƀă túa pơkâ pêt kong tơkŭm, mâu hdrê loăng ki pêt kố cho loăng lát hoa, plâi ƀơr 034, loăng plâi sầu riêng, loăng plâi mit siam, loăng đinh lăng. Vâ pêi pro túa pơkâ kố, kăn ƀô̆ kih thuât hiăng tơkŭm, hnê kih thuât pêi tơnêi, choi  puâ ƀă rơvât phon vi sinh, tơrŭm rơvât tơ’nôm lân ƀă phon êak ro vâ pêt loăng tro tiô pơkâ kih thuât. Tiô ngoh Văn Ngọc Khánh, kuăn pơlê thôn Cheeng, cheăm Hướng Phùng, tơring Hướng Hóa, kong pơlê Quảng Trị:

 “Tung pơla tơbleăng ăm á pêi tiô ƀối mê á hlo mơnhông chía tơniăn, á xuân kơnôm tíu xiâm tŏng kum ăm á tôh têa rơvât phon, rak ngăn xiâm môi tiah lâi. Ai mâu rơpŏng hngêi ki ê mê á hlo chía tơƀrê tâ”.

Klêi kơ’nâi 1 hơnăm tơbleăng túa pơkâ hiăng mơhno tối nhên tơdroăng ki hmâ, kơxô̆ xiâm loăng ối rêh xuân môi tiah ivá kâi rêh xông kân lĕm. Mâu túa hdrê loăng plâi ƀơr 034, plâi mit siam, lát hoa xông kân lĕm, kơxô̆ loăng ối rêh châ 95%, loăng dế tung hneăng ki vâ hbú tơkâng. Nôkố kăn ƀô̆ kih thuât pơtối hnê mơhno mâu rơpŏng kuăn pơlê mâu troăng hơlâ rak ngăn, hbrâ mơdât oâ hdrong kâ ‘nhiê a loăng. Pôa Phan Ngọc Đồng, kăn phŏ pơkuâ Tíu xiâm hnê mơhnhôk pêi chiâk Quảng Trị ăm ‘nâi:

“Ing túa pơkâ vâ mơdêk ki kơnía mơdêk tung môi ƀăng tơnêi xúa tơnêi, rơtế tung la ngiâ, ngin kô pơtối tơbleăng mâu túa pơkâ môi tiah kố a mâu cheăm ki ê ƀă ing túa pơkâ kố kô cho ivá vâ tơmiât ăm kuăn pơlê tơmiât troh môi troăng hơlâ pêt mâu hdrê loăng tơniăn ƀă mơdêk ki kơnía tung xúa tơnêi ăm vâi krâ nhŏng o xuân môi tiah cho rak tơniăn tơdroăng rêh ối”.

Tơdroăng tơbleăng pêt loăng tơkŭm ƀă tơdroăng ki pêt hên ‘na kế tơmeăm vâ tê ăm châ xo hên tơmeăm tung hên rôh, tung rơnó ki phá dêi pó kô pro pơxúa tơƀrê ƀă pêi lo liăn hên ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê. Pakĭng mê, pơkâ troăng pêt mâu hdrê loăng krá tơniăn a kơpong tơnêi rơnâk tiô túa pêt kong tơkŭm ai pơxúa kal khât ƀă mâu kơpong ngo. Tung tơdroăng ki kong prâi hơ’lêh rế hía rế ó môi tiah nôkố mê pêt kong tơkŭm cho túa pơkâ pêt ki krá tơniăn ton.