Ia craoh Chợ di Bình Dương

Dua thun ini mai, yaok rituh baoh sang daok di tapen craoh Cây Sao, dalam phường Tân Bình, ban Dĩ An, tỉnh Bình Dương mboh haduh hatai tuk ia craoh anak sang salih sambo màu gam mbau bruk kan daok. Tui ong Mai Cộng Hòa, duik rai labaih 10 thun di labik ini lac dahlau diah, ia craoh ini biak hacih. Yaok biar harei urang jak gauk nao mek ikan, atau nao tabak tapen craoh pasram rup pabhap. Min 2 thun ini mai, ia nerak tathuak tabiak meng labik daok di bhap bini, dom sang mac gah angaok halau kraong Đồng Nai tuh trun jeng lac tuk ia craoh nerak tachrauk: “Urak ini, ia craoh tuksambo hijao, tuk meriah, atau juk ten. Bilan hajan ye takik mbau kayua ia hajan ba theik tabiak kraong. Bilan thu, ia dang veik ye mbau bruk, daok atah yau mbau jru pametai halak”

Taduan hu panuac khan di bhap bini, jabat chức năng ban Dĩ An mai duah thau kayua halei craoh ia Cây Sao nyu karei. Tapa pasang iek, mboh hu dom labik tathuak ia nerak, ia jru tabiak craoh, min jeng hu rilo mbang oh duah mboh makna ngak brei ia craoh salih sambo màu.

Oh lac nerak tachrauk halau ia, bhap bini ban Dĩ An daok khan brei thau ka bruk ô nhiễm langik tasik, abih di nyu nan lac labik jaik dom công ty, xí nghiệp. Ong Võ Anh Tuấn, Phó Akok UB bhap bini ban Dĩ An ndom lac, kayua lac labik hu rilo menuac daok, bruk ngak kinh tế saong tagok đô thị drah samar nan ye nerak tachrauk oh plaik njiak hu, ba tal kan kandah dalam raidiuk, prein yawa bhap bini. Ong Võ Anh Tuấn brei thau: Ban hu tacei pato UB bhap bini dom phường padang dom kapol pasang iek, khik caga alam moi truong piah samar mboh dom kapol, urang ngak brei nerak tachrauk alam moi truong, taong phạt bruk ngak suan gah hành chính, saong kham merat pathau khan paglaong jalan sahaneng piah abih menuac sia ba gauk tame khik caga alam moi truong:“ Ban hu tacei jalan ka phường pagam camera di dom labik tamuh tabiak mblang hareik piah hu jalan langyah. Ban meda brei thau angan je, thaot binguk dom doanh nghiep, urang ngak suan bruk alam moi truong piah pato pakai, piah tapa nan ngak brei urang thau kadrei saong mboh huac.”

   Ia mbau bruk, langik mbau bruk daok rah tabiak ralo labik di tỉnh Bình Dương oh lac di ban Dĩ An saoh. Birau ini, craoh Chợ, labik nao tapa phường Tân Phước Khánh, ban sit Tân Uyên, tỉnh Bình Dương ndon blung patih sre tame sang ngak ka mikva haduh hatai.  Sa-ai Nguyễn Văn Thìn, daok jiak craoh Chợ brei thau: “Hadei di tuk hajan meteh mong lac mboh ia blung patih ndon tagok tuh trun bak croah. Bhap bini haduh hatai ralo kayua  ia tathuak tabiak gam gam, biak nerak.”

  Sở Tài nguyên saong Môi trường tỉnh Bình Dương hu brei rajakar pasang iek, duah thau bruk  Công ty bột giặt LIX, di labik ngak kong Đại Đăng, ban Thủ Dầu Một caik ka jru hóa chất tapa tanut chuẩn 75 mbang nduac tabiak tui jalan tathuak ia hajan, tame craoh.

Di dom labik, meng meta maong ye mbuan mboh bruk ô nhiễm môi trường meng dom labik ngak pandap. Bhap bini rilo mbang khan ka bruk tathuak ia nerak di dom doanh nghiệp yau Công ty Tân Hiệp Phát; Công ty Đá Núi Nhỏ; Công ty ngak ba-ar Vina Kraft; Công ty An Hưng Tường; Công ty kayau Tiến Phát; Labik ngak lan Minh Hưng...min oh ka hu dom jabat chức năng pasang iek, langyah. Bruk nan ngak ka urang sahaneng, jabat chức năng oh sangka atau kurang ilamu dalam bruk khik iek?

Langiu di nan, di dom labik, gah chức năng tỉnh Bình Dương hu pasang iek, langyah rilo bruk ngak brei nerak tachrauk alm moi truong min tok taong phạt hành chính yau nan ye oh ngak ka urang huac, mbuan ngak gilac veik. Yau ye  Công ty kayau Trường Thành; Công ty ba-ar Nam Tiến; Công ty kayau Nông Nghiệp…bhian njauk taong phạt min hadei di nan njauk bhap bini mboh lac daok tathuak ia nerak.

Dom jalan ngak catang, langyah khang jang piah langyah abih bruk ô nhiễm kayua manuac ngak tabiak  daok lac bruk caong khin di rilo bhap bini di Bình Dương. Tỉnh ini njauk brei palih ruah tani tanat jang, takik brei harak adat ka dom danak dak ngak bruk mbuan ba tal nerak tachrauk alam moi truong./.

Urang lang: Aí Nghiêm - 21/8/2020