Rilo dam dara halan hatain brei drah 

Anak bruk srau dhau di jit prong Covid-19, Ủy ban bangsa (UBDT) daok pataom tame peih ngak rilo jalan pacang caga jit, dalam nan hu tacei pato dom jabat, kapul nyaom daok dalam gah khik iek di drei patagok bruk pathau khan, jak ba bhap bani urang bangsa takik (DTTS) peih ngak dom jalan pacang caga jit ruak. Tui yaok pataom asal kadha di 19 báo, tạp chí, tukvak jaik di ini hu ba tin, papar sap yaok ribau  tin, bài, phóng sự (dalam nan hu papar sap, papar binguk meng sap bangsa) pathau khan ka bruk pacang caga  jit Covid-19. UB Bangsa caong khin Thủ tướng Raja-ei tacei pato dom gah pambuak pagam tal njauk hu dom jalan tacei pato karei piah ka anek saih urang bangsa takik bac megru dalam tukvak urak ini. Gam haong nan, UB bangsa hu panuac caong raja-ei hu jalan ngak anek meta pasiam veik, pandar urang ngak y tế puk palei, pachrei dom urang ini hu mbaok tame bruk pacang caga jit...

Tui Thông tư 01/2020 di gilang pariak karja hu pato tacei dom gilang pariak trun jien jhung masre saong ramik gilac jien masre ka tuai gaok kan kandah kayua jit Covid-19 ye manuac hu mbang tui bruk daong nan hu gam manuac urang saong doanh nghiệp. Tui nan, dom paok jien masre hu ramik veik vaktu biyar jien sraiy lac pok jien mesraiy saong jien laba njauk pabak ginap dom bruk yau ini: Tamuh tabiak meng dom bruk brei masre, brei manyim jien padai, tamuh tabiak bruk biyar jien sraiy, jien laba dalam vaktu meng harei 23-1-2020 tal harei jaik taphia hadei di 3 bilan kuhria meng harei Thủ tướng rajaei tabiak panuac lac abih jit Covid-19; Tuai damuai oh hu jien biyar jsraiy njauk vaktu, jien laba tui harak pambuak bruk, sanya brei masre, brei nyim jien padai hu tut angan kayua doanh thu, jien mek tame trun kayua gaok kan kandah di jit Covid-19. Yau nan, dom paok jien brei masre ka manuac urang, mayah pabak hu dom bruk nan jeng hu mbang tui bruk ramik veik sraiy, trun atau oh mek jien laba.

Tỉnh Sóc Trăng hu labaih 30% menuac sia lac bangsa Khmer saong hu  29 xã, 158 ấp daok dalam angan danak dak 135, rilo xã hu mek hu angan palei pala bahrau. Bruk peih ngak bruk bangsa, sarak bangsa di Sóc Trăng hu daong patagok kinh tế - xã hội, patagok rai diuk ka mikva urang bangsa takik. Di huyện Mỹ Xuyên, akaok thun 2020 ini, lac huyện akaok meti di tỉnh Sóc Trăng mek hu angan palei pala bahrau. Akaok UBND huyện Mỹ Xuân brei thau, huyện hu rilo bhap bani Khmer. Meng peih ngak siam dom danak dak daong bruk ngak mbang pala drak ka baoh sang kathaot, jaik kathaot ngan haong bruk raong limo, pala njam patam, baoh sang kathaot di huyện hu trun biak rilo.  

Dom văn nghệ sĩ di Huế hu rik prein pacang caga jit COVID-19 meng peih ngak rilo bruk siam lagaih, dalam nan hu bruk to yaom rup thaot nghệ thuật piah daong ka bhap bini kan kandah. Tal urak ni peih hu 6 mbang to yaom jaik 40 blah rup thaot di mangaok Facebook di nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc – akaok Liên hiệp dom kapul Văn học- nghệ thuật tỉnh TT-Huế.

Mban khik iek jalan pasei Đô thị bal raya Hồ Chí Minh brei thau, sruh radaih praong di jalan Metro ka 1 (Bến Thành – Suối Tiên) daok hu dom chuyên gia, kỹ sư nhà thầu Hitachi peih ngak dom bruk pasang iek kỹ thuật mbang puac abih di Japon, dahlau di tuk pajeng mai Việt Nam. Sruh radaih praong ini hu ngak di Japon, mbang camereip hu 3 toa radaih atah 61,5m, meda pajeng hu 930 tuai saong anak tal meda hu 6 toa radaih atah 121,5m. Tốc độ glaong abih nan lac 110km/h ka jalan angaok glaong saong 80km/h ka labik jalan lubang.

Dalam sa mbang ndom mayai haong rayo sap ndom Radio Jockey, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi brei mboh makna praong glaong di bruk papar sap dalam bruk kham marat pacang cakak saong pametai virus SARS-CoV-2. Thủ tướng Ấn Độ Modi brei thau, ini lac vaktu njauk paglaong dom khau tin siam lagaih saong jhul kadun likuk dom bruk suh sah di rahra. Rayo meda ngak hu dom bruk nan. Bruk njauk brei thau urak ini, tui ong Modi lac yaih khan dom dalikan siam lagaih, dom urang ruak kham merat yam tapa abih ruak Covid-19 di Ấn Độ piah pambuak rahra veik haong gauk.

Jabat Gah Y tế Dunya (WHO) bhum châu Âu tabiak panuac brei thau lac, alak ngak brei patrun pren yava saong hu panuac ieu manuac urang takik menyum alak  dalam tukvak jit prong Covid-19 daok tamuh khang yau urak ini. Taphia di nan Jabat ini tah klaak panuac lac menyum alak hu nồng độ glaong meda pacang veik hu vi-rút SARS-CoV 2 saong hu panuac kakei Raja-ei dom negar njauk hu jalan ngak patrun bruk menyum alak di bhap bani. WHO jeng hu panuac lac: alak meda ngak khut bruk miễn dịch di anek manuac, ngak ka anek manuac mbuan njauk Covid-19 jang.

Sa bruk pasang iek dịch tễ học huyết thanh daok hu peih ngak dalam rahra ban Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, piah  duah dom urang njom Covid-19 oh hu triệu chứng saong duah thau tanut pacang ruak di dom rahra daok di ban pasak jit dunya ni. Tui kuhria, meda hu 11.000 urang hu pilih ruah piah hu mbaok tame mbang pasang iek ni. Dom urang ni brei hu vaktu daok di bhum palei ini takik di nyu lac 14 harei dalam vaktu meng bilan 1 tal bilan 3 thun ni. Hu thau, langiu di Vũ Hán, 9 tỉnh, ban karei di Trung Quốc jeng meda peih dom bruk duah thau yau nan./.

Urang lang: Hanipha-Jasi

Trang tin ngày 18/4/2020

Trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, Ủy ban Dân tộc (UBDT) đã và đang tập trung triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch, trong đó có chỉ đạo các cơ quan, tổ chức thuộc phạm vi ngành quản lý tăng cường tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.  Theo thống kê nội dung của 19 báo, tạp chí, thời gian gần đây đã đưa tin, phát sóng hàng nghìn tin, bài, phóng sự (trong đó có phát thanh, truyền hình bằng tiếng dân tộc) tuyên truyền về phòng, chống dịch Covid-19. UBDT đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các ngành liên quan cần có những hướng dẫn đặc thù để học sinh DTTS học tập trong điều kiện hiện nay. Cùng với đó, UBDT đề nghị Chính phủ có cơ chế trước mắt phục hồi, sử dụng hệ thống nhân viên y tế thôn, bản, động viên đội ngũ này tham gia phòng, chống dịch...

Theo Thông tư 01/2020 của Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn các ngân hàng giảm lãi vay và cơ cấu lại nợ cho khách hàng bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 thì đối tượng được ưu đãi không giới hạn cá nhân hay doanh nghiệp. Cụ thể, các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ là số dư nợ gốc, lãi phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây: Phát sinh từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính; phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23-1-2020 đến ngày liền kề sau 3 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch Covid-19; khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc, lãi theo hợp đồng, thỏa thuận cho vay, cho thuê tài chính đã ký do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19. Như vậy, các khoản cho vay đối với cá nhân, nếu đáp ứng được các điều kiện như trên đều được hưởng chính sách cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi.

Tỉnh Sóc Trăng có hơn 30% số dân là đồng bào Khmer và có 29 xã, 158 ấp nằm trong danh sách Chương trình 135, nhiều xã đã được công nhận nông thôn mới. Việc thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc ở Sóc Trăng đã giúp phát triển kinh tế - xã hội, từng bước nâng cao cuộc sống cho bà con DTTS. Tại huyện Mỹ Xuyên, đầu năm 2020 đây là huyện đầu tiên của tỉnh Sóc Trăng được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Chủ tịch UBND huyện Mỹ Xuân cho biết, huyện có số đông dân số là đồng bào Khmer. Nhờ thực hiện hiệu quả các chương trình hỗ trợ sản xuất cho hộ nghèo, cận nghèo với mô hình nuôi bò, trồng màu, số hộ nghèo của huyện đã giảm hẳn.  

Các văn nghệ sĩ ở Huế đã góp sức chống COVID-19 bằng cách tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có việc đấu giá ảnh nghệ thuật để ủng hộ đồng bào khó khăn...Đến nay đã tổ chức được 6 phiên đấu giá với gần 40 bức ảnh trên Facebook của nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học- nghệ thuật tỉnh TT-Huế.

Ban quản lý Đường sắt Đô thị TP Hồ Chí Minh cho biết, đoàn tàu của tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) đang được đội ngũ chuyên gia, kỹ sư nhà thầu Hitachi thực hiện các công đoạn kiểm tra kỹ thuật lần cuối cùng tại Nhật Bản, trước khi vận chuyển về Việt Nam. Đoàn tàu được sản xuất tại Nhật Bản, giai đoạn đầu có 3 toa xe  với chiều dài 61,5m, có thể chở 930 khách và tương lai sẽ có 6 toa xe với chiều dài 121,5m. Tốc độ tối đa thiết kế là 110km/h cho đoạn trên cao và 80km/h cho đoạn hầm.

  Trong một cuộc trò chuyện với kênh phát thanh Radio Jockey, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khẳng định tầm quan trọng của loại hình phát thanh trong các nỗ lực khống chế và tiêu diệt virus SARS-CoV-2. Thủ tướng Ấn Độ Modi cho rằng, đây là thời điểm cần tăng cường các thông tin tích cực và đẩy lùi sự lo âu, hoảng loạn của xã hội. Phát thanh có thể tạo ra những thay đổi đó. Việc cần thông tin hiện tại theo ông Modi là giới thiệu những câu chuyện tích cực, những điển hình về các bệnh nhân đã vượt qua Covid-19 tại Ấn Độ để kết nối người dân lại với nhau.

Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khu vực châu Âu cảnh báo, rượu làm tăng nguy cơ về sức khỏe và kêu gọi mọi người giảm uống rượu trong thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát như hiện nay. Đồng thời Văn phòng này  bác bỏ thông tin uống rượu có nồng độ cồn cao có thể chống lại vi-rút SARS-CoV 2 và khuyến nghị chính phủ các nước nên có giải pháp hạn chế việc uống rượu của người dân. WHO cũng cảnh báo: rượu có thể phá hoại hệ thống miễn dịch của con người, làm cho con người dễ mắc Covid-19 hơn.

Một cuộc điều tra dịch tễ học huyết thanh đang được tiến hành trong cư dân thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, nhằm tìm kiếm các ca Covid-19 không triệu chứng và tìm hiểu mức kháng thể của những người dân tại thành phố tâm dịch toàn cầu này. Dự kiến, sẽ có 11.000 người được lựa chọn để tham gia điều tra. Những người này phải có thời gian sinh sống liên tục tại khu dân cư ít nhất 14 ngày trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay.Được biết, ngoài Vũ Hán, 9 tỉnh, thành khác của Trung Quốc cũng sẽ tiến hành các cuộc điều tra tương tự./.

Biên soạn: Hồng Thủy