Rilo kapul nyaom mai dong ka labik njauk pacang caga 

Bahrau dalam labaih sa adit, dom urang njom Covid-19 di Việt Nam hu rilo jang 10 ribau, tui nan abih tih manuac njom ruak dalam negar yam tagok tanut 30 ribau urang. Di mbang ginum biai online haong dom tinh, bal di harei 12/7, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, akaok mban pato tacei jalan pakat negar ka bruk pacang caga jit ruak Covid-19 ieu kakei dom tinh, bal thau cambaih bruk rahtabiak jit ruak, piah hu jalan langyah ka nyu lagaih. Tui Mintri Y tế, dalam 8 harei jaik di ni hu tal 7 harei dom manuac njom Covid-19 dalam negar tagok tanut 1.000, glaong abih lac harei 12/7 hu 2.383 urang njom bahrau, rilo abih di TP.HCM, Đồng Tháp, Đồng Nai, Bình Dương, Long An… Njauk caik hatai nan lac, jit  rahtabiak di 45 công ty, xí nghiệp saong yaok pluh labik sang trọ di urang ngak .

Peih ngak sarak di akoak UBND ban Hà Nội ka bruk khang hatai ba tabiak dom jalan ngak piah pacang caga jit Covid-19, meng  kreh melam 13/7/2021, Hà Nội brei padeih tong abih dom bruk pablei salih  dịch vụ yau: nhà hàng, labik pablei pandap mbang menyum (tok brei adat pablei nao sang), dom labik cakak mbuk, raco akaok jeng brei padeih.Jeng meng kreh melam 13/7, ban Hà Nội brei pacang caga jit ngan saong tong abih urang mai meng TP.HCM hong dom bhum hu jit ruak.

7 dalam 9 kapul  huyện di Bình Dương daok peih bruk paatah di gauk tui sarak 16 di Thủ tướng rajaei piah pacang caga jit Covid-19. Di dom darak dalam ban Thủ Dầu Một (Bình Dương) di harei 12/7, yaom pandap panda, pandap mbang yau ye manuk, ralaow pabui, ralaow limo jeng daok tani tanat yaom kaom; dom janih njam patam, baoh kraoh tagok meng 3.000 đồng tal 10.000 đồng/kg. daok di TP.HCM, piah khik tani tanat gah pabak pandap mbang hu tani tanat, yaom kaom lagaih, Sở Công thương ban raya hu kakei dom gah parabha praong tagok bruk pabak pandap, khik tani tanat dom labik pablei salih gam gam, oh brei padeih, pabak pandap ginup, abih di nyu nan lac dom pandap hu yaom tani tanat saong pandap pandar yaok harei.

Urak ni urang nong tỉnh Tây Ninh dok yam tame bilan buac mek bei plaom bilan đông xuân 2020-2021 dalam chreih chrai kayua bei hu rilo saong pablei hu yaom, hu laba rilo. Tui kuhria di urang pala phun jien buh tabiak ka sa ha bei meng  20-30 triệu đồng, song tui yaom pablei meng  3.300-3.400 đồng/kg  yau urak ni, urang nong laba  hu meng  40-50 triệu đồng/sa ha.           

Bhap bini Cam daok di xã Châu Phong (ban sit Tân Châu, tỉnh An Giang) daok di 3 ấp Phũm Xoài, Châu Giang saong Hòa Long ngan haong 4.058 urang; taong abih jeng tui agama Islam. Hadei di labaih 10 thun peih ngak danak dak bruk ngak negar padang ngak palei pala bahrau, Châu Phong jak ba hu labaih 191 tỷ đồng. Tal urak ni, Châu Phong hu brei angan xã palei pala birau, 100% jalan  palei hu tuh bê-tông, jien mek di bhap bini jeng hu labaih 51 triệu đồng/ sa thun.

Liên hợp quốc brei thau, bruk kan kathaot song lavang lavaih di dunya daok trak jang  dalam thun 2020, kayua jit prong  Covid-19. Dom menuac kurang mbang di dunya dalam thun   2020 tagok 18% dut song thun 2019, lac labaih 768 triệu urang. Ni lac tanut tagok khang di abih dalam yaok pluh thun tapa. Di châu Phi, 21% urang njauk kurang mbang, glong jang 2 mbang dut song dom labik halei karei.Tui dom urang ilamu di Liên hợp quốc, njauk abih rilo thun, atau yaok pluh thun piah pasiam veik bruk ni  

Gah Y tế dunya kakei lac oh klauk gam dom janih vaccine caga Covid-19 meng dom labik ngak karei di gauk, WHO brei thau  ini lac sa jalan ngak biak kan kandah tuk hu takik taong yaom tal prein yava. WHO jeng ieu kakei dom taneh ia kaya mada oh njauk kakei blei veik vaccine phòng Covid-19 piah klauk gilac veik ka bhap bini dak hu klauk ginup blaoh, dalam tuk dom taneh ia karei ka oh taduan hu vaccine.

Dom urang jakar urang dang akaok I-rắc brei thau hu takik di abih 42 urang metai song labaih  60 urang karei njauk rambuac hadei di mbang khuah rah tabiak tuk melam kabroi (12/7) di sa sang iek ruak taong ruak ka urang ruak Covid-19 di ban Nassiriya. Gah chức năng dok pasang iek dom labik dalam song taom dar  sang iek ruak piah duah dom urang gaok bala. Tui pasang iek camereip, sa binh ô-xi patuh gah dalam khoa taong ruak ka urang ruak Covid-19 lac makna ba tal khuah./.

Urang lang: Hanipha- Thu Thảo -13/7