Dom urang bangsa takik naih gheih hu meyaom di Nyaom roya

Ủy ban bangsa bahrau pambuak bruk song Hội Liên hiệp urang kamei Việt Nam peih nyaom biai  tacei pato Đề xuất lồng ghép giới song padang ngak  tiểu dự án dalam danak dak pakat negar  patagok khang kajap kinh tế, xã hội bhum bangsa takik song bhum ceik tuk vak  2021-2030. Tui khaw tin meng Nyaom biai, urang kamei lac  urang bangsa takik  bhian ngak bruk avar, urang bangsa takik tal umo 15 thun nao ngak bruk  tagok tal 83%. Bruk tok gauk dalam gauk gar di urang kumei bangsa takik glong jang urang likei. Urang jakar công chức lac urang bangsa takik  bahrau hu  23,79% abih tih urang jakar  công chức dom xã bhum urang bangsa takik. Dom chuyên gia, urang khik ramik hu mbaok tame nyaom biai ndom lac, piah urang kamei oh njauk klaak veik di gah lakuh dalam tuk patagok njauk di nyu hu jalan ngak jhul pakhang bruk likei kumei samu gauk  dalam danak dak  tổng thể patagok  kinh tế, xã hội bhum mik va bangsa takik.

Kapol padhih the thao Việt Nam mek hu 98 Huy chương ameh di Nyaom roya Thể thao Đông Nam Á (SEA Games 30). Dalam dom urang pakacah mek hu HC ameh  ba mai ka negar drei, brei mboh bruk kham merat di dom likei dam, kumei da-a bangsa takik. Nan lac Trương Thị Phương Nguyên, bangsa Sán Dìu, pakacah vah gaiy mek hu Huy chương ameh; Hoàng Thị Duyên, bangsa Giáy, pakacah cử tạ mek Huy chương ameh; hậu vệ Chương Thị Kiều, ndih tapui 1995, bangsa Khmer, tỉnh Kiên Giang dalam pakapol urang kumei dat blong Viet Nam; Hà Đức Chinh bangsa Mường urang caoh mbanh likei.

Yau khol hulin hu khan bloh, mesup harei  12/12, Nyaom roya dom urang bangsa takik  ban raya HCM mbang ka 3 thun  2019 hu peih tabiak ngan saong kadha : “Bhap bini dom bangsa ban raya HCM samu gauk  jum pataom , patagok pren khang  jak gauk padang ngak ban raya thông minh, văn minh, salih bahrau, bak hatai anit ranam”. Dom urang pataom tame ginum biai,  tong yaom ka bruk peih ngak sarak bangsa  , bruk iek glang pato pakai ; paglong ilamu dalam bhap bini  bangsa takik ; bruk pablah sarak bangsa  dalam tuk vak peih ngak dom danak dak , dự án patagok kinh tế - xã hội di ban raya; bruk patagok ilamu, sarak khik ramik song patagok ilamu  bangsa di dom bangsa takik. Di nyaom roya, dom urang ndom lac ban raya njauk sangka buh ngak  song hu sarak pachreih ba  peih prong bruk  pato song bac akhar haroh  Hoa, Khmer, Chăm; padang ngak dom sarak  lagaih piah khik ramik song patagok dom ilamu meng kan siam mekre di va dom bangsa  Việt Nam. Saai  Math Ysa, urang bangsa  Chăm, Quận 4, ban raya HCM bui sambai lac, Đảng saong Karja biak sangka tal bhap bini urang bangsa takik. Hadei Nyaom roya, hulin talauk veik mai puk paga hu khan brei taong abih mikva hu thau ka dom hagait kin hu pang di nyaom roya ini.

Tui Ủy ban negar pacangh caga bala meng langik tasik saong Duah daong urang njauk bala, mbiah tal harei 12/12, dom gah daong duah meng birau duah mboh 1 rup tau  dalam 3 urang njuk ia lahik tuk daong sraong gilai Vietsun Ingrity kram di kraong Lòng Tàu, huyện Cần Giờ, TP.Hồ Chí Minh saong patui veik bruk duah 02 urang lahik daok veik. Dahlau di nan, gilai Vietsun Integrity kram page harei 19/10, di labik phao ndon brei thau jalan kraong ribaong 28 di hàng hải Sài Gòn – Vũng Tàu. Bilan 12, jalan kraong ia nan brei peih tạm ka dom gaiy gilai tapa. Yau nan min, hadei bruk klau urang lahik, jalan kraong ia Lòng Tàu tapa labik ini hu pacang piah duah daong urang gaok bala.

Pambuak tal bruk  cảnh sát giao thông tỉnh Đồng Nai njauk pakat ala pathau lac “bảo kê” radeih quá tải, Thanh tra mintri Công an hu tame bruk, peih bruk pasang iek  di Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đồng Nai. Tui nan, thanh tra mintri  Công an meda pasang iek bruk khik ramik, pandar jien ndua song công vụ di Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đồng Nai piah ngak ka cambaih laih bruk  urang jakar  cảnh sát giao thông ngak harak pathau pakat angaok . Dom asar kadha hu: Clip urang pal kaok  Kapul cảnh sát giao thông ieu phone  can thiệp dalam tuk vak langyah radeih  vi phạm; rilo urang jakar, urang lin cảnh sát giao thông oh taduan hu jien trực lễ tết, jien ngak melam.

Asar kadha di Hukum salih birau bruk hưu trí ngak ka rilo urang negar  Pháp oh njauk hatai hu Thủ tướng Pháp Édouard Philippe khan di harei 11/12, hadei 6 harei jalan mbak di dom ban praong di Prang gar  kayua bruk urang adeih bruk ngak saong trun jalan. Yau nan min, dalam melam 11/12, hu panuac iew taong abih urang dalam negar brei trun jalan di harei 17/12 hu ba tabiak mbang camereip hadei 10 thun, taduan hu bruk pacheih tui di taong abih công đoàn dalam negar Pháp. Bruk nan meda ba tal raidiuk di urang Pháp ba tal kan kandah trak dalam dom harei anak tal.  

  Harei 12/12, Quốc hội I-xra-en (Israel) hu tabiak harei palih ruah bahrau di negar ni  dalam harei  2 bilan 3 thun 2020. Ni lac mbang palih ruah mbang ka 3 di negar ni dalam  12 bilan tapa.

Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm (Donald Trump) hu mbaok tangin tame hukum pakauk daong liên bang ka dom sang bac cao đẳng saong đại học brei tui chủ nghĩa bài Do Thái. Tổng thống Mỹ lac, meyah dom sang bac đại học caong khin taduan hu jien daong meng liên bang yau yaok thun ye brei padeih chủ nghĩa bài Do Thái. Bruk nan ngak ka dom urang ndem puac sahaneng lac ngak takihu quyền ndem meyai./.

Urang lang: Ái Nghiêm & Hanipha - 13/12

Trang tin sáng 13-12

Ủy ban Dân tộc  vừa phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức Hội thảo tham vấn Đề xuất lồng ghép giới và xây dựng tiểu dự án trong chương trình mục tiêu quốc gia phát triển bền vững kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2030. Theo thông tin từ hội thảo, phụ nữ là người DTTS thường có xu hướng lao động sớm, tỷ lệ người DTTS đến tuổi 15 đi làm lên đến 83%. Tình trạng hôn nhân cận huyết ở nữ giới DTTS có xu hướng cao hơn nam giới. Nữ cán bộ công chức là người DTTS chỉ chiếm 23,79% tổng số cán bộ công chức các xã vùng DTTS. Các chuyên gia, nhà quản lý tham dự hội thảo cho rằng để phụ nữ không bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển rất cần thiết phải có biện pháp thúc đẩy bình đằng giới trong khuôn khổ đề án phát triển tổng thể phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS.   

Đoàn thể thao Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu giành 98 Huy chương Vàng tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games 30). Trong những vận động viên mang “Vàng” về cho đất nước, nổi bật lên tinh thần nỗ lực của những chàng trai, cô gái người DTTS. Đó chính là Trương Thị Phương Nguyên, dân tộc Sán Dìu, với Huy chương Vàng ở bộ môn canoeing (bơi thuyền);  Hoàng Thị Duyên, dân tộc Giáy, Huy chương Vàng môn cử tạ; hậu vệ Chương Thị Kiều, sinh năm 1995, dân tộc Khmer, quê Kiên Giang trong đội hình thi đấu của đội tuyển nữ Việt Nam; Hà Đức Chinh, cầu thủ của đội tuyển bóng đá nam, người dân tộc Mường.

Như tin chúng tôi đã đưa, sáng 12/12, Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số TPHCM lần thứ 3 năm 2019 chính thức khai mạc với chủ đề: “Đồng bào các dân tộc TPHCM bình đẳng đoàn kết, phát huy nội lực cùng nhau xây dựng TP thông minh, văn minh, hiện đại, nghĩa tình”. Các đại biểu tập trung thảo luận,  đánh giá về việc thực hiện chính sách dân tộc; công tác chăm lo giáo dục, nâng cao trình độ dân trí trong đồng bào dân tộc; việc lồng ghép chính sách dân tộc trong quá trình triển khai các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của TP; công tác phát triển về văn hóa, chính sách bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của đồng bào các dân tộc thiểu số. Tại đại hội, các đại biểu cho rằng TP cần quan tâm đầu tư và có chính sách khuyến khích mở rộng việc dạy và học chữ Hoa, Khmer, Chăm; xây dựng các chính sách phù hợp để tiếp tục giữ gìn và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của đồng bào các dân tộc Việt Nam. Đại biểu Math Ysa, dân tộc Chăm, Quận 4, TPHCM phấn khởi nói:

    "Đảng, Nhà nước có nhiều chính sách quan tâm đồng bào DTTS, trong đó có đồng bào Chăm. Sau đại hội này, khi trở về với cộng đồng tôi sẽ phổ biến lại những đã được Đại hội thông qua để bà con thêm hiểu về chính sách dân tộc."

Theo Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố- thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn, đến trưa ngày 12/12, các lực lượng cứu hộ mới chỉ tìm được 1 thi thể trong số 3 thợ lặn bị mất tích khi tiến hành trục vớt tàu vận tải Vietsun Ingrity bị chìm tại sông Lòng Tàu huyện Cần Giờ, TP.Hồ Chí Minh và tiếp tục tổ chức tìm kiếm 02 người mất tích còn lại. Trước đó, tàu Vietsun Integrity bị chìm rạng sáng 19/10, tại khu vực phao báo hiệu hàng hải số 28 luồng hàng hải Sài Gòn – Vũng Tàu. Đầu tháng 12, luồng hàng hải này được thông luồng tạm cho các tàu lớn đi qua. Tuy nhiên, sau khi vụ việc ba người bị mất tích, luồng sông Lòng Tàu qua khu vực này đã được phong tỏa để thực hiện công tác tìm kiếm các nạn nhân.

Liên quan đến vụ cán bộ cảnh sát giao thông tỉnh Đồng Nai bị cấp dưới tố “bảo kê” xe quá tải, Thanh tra Bộ Công an đã vào cuộc, tiến hành thanh tra tại Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đồng Nai. Theo đó, thanh tra Bộ Công an đã sẽ thanh tra công tác quản lý, sử dụng tài chính và công vụ ở Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đồng Nai để làm rõ việc cán bộ cảnh sát giao thông làm đơn tố cáo cấp trên. Các nội dung gồm: Clip lãnh đạo đội cảnh sát giao thông gọi điện can thiệp trong quá trình xử lý xe vi phạm; nhiều cán bộ, chiến sĩ cảnh sát giao thông không được nhận tiền trực lễ tết, tiền trực đêm.

Chi tiết dự luật cải cách hưu trí gây nhiều tranh cãi trong xã hội Pháp chính thức được Thủ tướng Pháp Édouard Philippe công bố trong ngày 11/12, sau 6 ngày giao thông tại nhiều thành phố lớn tại Pháp bị tê liệt vì các hoạt động đình công và biểu tình. Tuy nhiên, ngay trong tối 11/12, một lời kêu gọi tổng đình công mới trên toàn quốc vào ngày 17/12 tiếp tục được đưa ra và lần đầu tiên sau 10 năm, nhận được sự ủng hộ của tất cả mọi công đoàn tại Pháp. Diễn biến này có thể khiến cho cuộc sống của người dân Pháp tiếp tục bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong những ngày tới.

Ngày 12/12, Quốc hội I-xra-en (Israel) đã phê chuẩn ngày bầu cử mới của nước này vào ngày 2 tháng 3 năm 2020. Đây sẽ là cuộc bầu cử thứ ba tại nước này trong vòng 12 tháng qua.

Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm (Donald Trump) đã ký một sắc lệnh hành pháp cấm tài trợ liên bang cho các trường cao đẳng và đại học cho phép chủ nghĩa bài Do Thái. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh, nếu các trường đại học muốn nhận tài trợ từ liên bang như mọi năm thì buộc phải chấm dứt chủ nghĩa bài Do Thái. Động thái này đã thu hút một số lời chỉ trích vì cho rằng nó có khả năng hạn chế quyền tự do ngôn luận./.

Biên soạn Hồng Thủy