Mô hình pala tamekai di urang nong tỉnh Sóc Trăng 

Di kreh bilan tua riya pandiak bhang, njaom mbak khang, mblang hamu ra-ai pacah, min labaih 2.000m² taneh pala tamekai angaok laok hamu di sa-ai Sơn Thu, daok di ấp Cần Đước, xã Thạnh Phú, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng jeng daok cak rok patagok siam. Sa-ai Sơn Thu khan lac, meyah ngak padai ye oh ginup aia piah pruh, daok klak taneh saoh ye oh hu jien mek tame, dalam tuk nan phun tamekai tukvak cakrok katut panak, oh pandar rilo aia nan ye biak laghaih pala dalam tukvak pandiak bhang thu lagu ini. Mblang taneh tamekai di sa-ai Sơn Thu daok caga paik baoh, tui kuhria mek hu meng 3-4 tấn baoh tamekai angaok sa công. Ngan haong yaom pablei urak ini jaik 4 ribau đồng sa kg ye meda laba hu jaik 10 triệu đồng hadei di kaoh abih jien mek tame. Sa-ai Thu bui sambai khan lac: Urak ini kayua aia mbak nan ye pala tamekai, kayua tamekai pala katut panak harei, jaik 55 harei nan lac paik baoh, dalam tuk nan padai ye labaih  90 harei. Pagap yau  aia pruh ka phun padai lac 100 ye tamekai tok khin jaik 20-30%.

Hadei di tamat blaoh bilan padai đông xuân, mikva trun chip pajaih tamekai piah plaih tukvak tabung glaong di tua riya pandiak bhang njaom mbak dalam thun. Bruk pala tamekai angaok taneh hamu jeng mbuan mbiah, mikva tok takac sa baoh ribaong sit cagar kreh laok hamu pala tamekai, hadei di nan mek aia taba meng ribaong tame piah pruh ka tamekai. Tamekai pala tapak angaok mbaok hamu bo oh cang tambok ro nan ye jien buh tame ngak biak takik. Tame bilan thu yaok thun, di kraong Nhu Gia labik nduac tapa xã Thạnh Phú, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng bhian njauk aia mbak nyaom tame, gaok tuk mai tagok tal 7-8 angaok ribau. Kayua yau nan ye, karja puk palei jak ba urang nong palih ruah phun pala katut panak harei ba nao pala angaok laok hamu piah salih ka phun padai, gam ba bruk ngak mbang, gam brei jien mek tame ka urang nong dalam bilan tua riya pandiak bhang.

Daok pak bal Cần Thơ, urang nong Nguyễn Văn Thắng, daok di xã Trung Thạnh, huyện Cờ Đỏ brei thau: dom thun jaik di ini ngak padai gaok rilo kan kandah tuk yaom kaom vật tư tagok glaong. Bruk kurang aia pala drak saong aia pandar nan jeng lac sa dalam dom kadha bo bhap bani njauk saneng tal tuk ngak padai. Thau dahlau dom kan kandah nan, sa-ai Thắng salih meng pala padai tapa pala dom phun mbang baoh karei. Tal URAK ini labaih 8 công cam di sang sa-ai hu brei paik baoh saong jien mek tame glaong rilo mbang dut haong phun padai: aia pruh tuk pala cam mboh takik jang. Yau nan ye urang nong drei njauk duah thau, njauk bac megru piah thau jalan pala drak bahrau di dom urang khoa học. Meng nan ngak habar ka nyu laghaih haong langik tasik urak ini, ngan haong bruk biến đổi di khí hậu, alam môi trường piah pala drak ka nyu kein laba.

Dalam tukvak ini yaok thun, bhap bani di xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang njauk glaih glar kayua pacang caga tua riya pandiak bhang, aia mbak njaom tame. Mbang tua riya pandiak bhang, njaom mbak khang di thun  2016 hu daong ka bhap bani di labik ini salih jalan saneng dalam bruk ngak mbang pala drak, oh daok mek phun padai lac phun pala praong. Salih tame nan, rilo urang salih tapa pala tamekai lưới dalam sang kareh pambuak haong bruk ba aia pruh tanjaoh, mek hu rilo kein laba meng bruk patak pataom aia pruh.

Ong Nguyễn Quốc Khánh, Akaok Hợp tác xã Ngak nong ấp 9, xã Lương Tâm brei thau: urak ini hu labaih 20ha pala dưa lê, ratak tangeiy, amariak saong 45ha pala padai. Oh lac patak pataom hu  pruh, bruk pala dưa lưới dalam sang kareh daok brei patrun takik padnar jru hóa học, khak drak, ba mai pandap panda hacih saong siam mekre. Ong Khánh khan lac, thun ini dom urang dalam Hợp tác xã pala iek 1.000m² dưa lưới mek hu năng suất glaong, kayua yau nan ye dom thun anak tal, mblang taneh pala njam patam meda hu peih prong: Urak ini meyah drei pala di gah langiu ye njauk pruh biak rilo aia. Daok dalam sang kareh yaok harei 1.000 mét vuông tok pruh jaik  40 lít aia. Nan ye, khaol dahlak daok kuhria lac, thun anak tal meda hu padang ngak jang sa baoh sang kareh 1.000 mét vuông tra. Mikva mboh biak takre, urak ini di gah langiu puh jeng hu rilo mikva pala dưa lê pandar ilamu pruh kanjaoh, takik aia, oh daok mboh bruk mek mac nyuk aia pruh yau meng kan tra)

Meng dom khat lahik dalam mbang tua riya pandiak bhang thun 2016, bhap bani bhum taneran kraong CL hu thau cambaih kadha, dak harei dak salih phun pala, anek athur raong, pandar dom bruk ngak nong laghaih haong biến đổi khí hậu. Tapa nan, patrun hu phun jien buh tame ngak, pren urang ngak, abih di nyu lac lang yah hu bruk kurang aia pruh brei ka bruk pala drak dalam bilan tua riya pandiak bhang njaom mbak dak harei dak rah tabiak khang./.

Urang lang: Jasi - 26/3