Jabat yaok pataom pakat negar bahrau brei thau, dom doanh nghiệp tut angan  padang bahrau bilan  11 tagok rilo dut song bilan dahlau. Tui nan, dalam bilan 11, dalam negar hu  11.902 doanh nghiệp padang bahrau  ngan song phun jien tut angan lac  149.900 tỷ đồng song dom urang ngak tut angan lac 76.600 urang ngak, tagok  44,6% ka dom  doanh nghiệp, tagok 38% ka phun jien tut angan song tagok  30,2% ka urang ngak dut song bilan 10; Min, bruk ni trun rilo dut song tuk vak ni thun  2020. Dalam bilan, dalam negar dok hu 4.958 doanh nghiệp ngak bruk gilac veik, tagok 15,2% dut song bilan dahlau. Dom doanh nghiệp mai ngak bruk tagok rilo lac bruk brei mboh pasiam veik di bruk ngak mbang pablei salih hadei di labaih  sa  bilan peih ngak sarak 128/NQ-CP.

Bier harei sup 28-11, Mintri Y tế hu khan brei thau ka bruk caga peih ngak dom jalan pacang caga biến chủng bahrau Omicron di virus SARS-CoV-2. Tui nan, Mintri Y tế hu pato tacei gah pasang iek paglaong bruk pasang iek jit Covid-19 piah duah mboh samar drah dom bruk biak karei di dom sruh jit Covid-19; ieu kakei dom viện vệ sinh dịch tễ caga peih bruk langyah gene dom bruk medil lac njom mbak biến chủng bahrau, abih di nyu nan lac dom urang mai meng dom taneh ia bhum Nam Phi. Gam haong nan, Mintri hu pathau khan saong pok panuac tagok rajaei brei pasang iek, pato tacei brei padieh dom mbang par dunya par nao saong mai meng dom taneh ia bhum Nam Phi saong padieh bruk brei adat  tame negar dom tuai nao, mai meng dom taneh ia nan.

UBND tỉnh Bình Thuận bahrau hu harak ieu Sở Tài nguyên Môi trường, Sở jalan mbak pajeng ba  song dom puk palei pagam tal patagok khik iek bruk mek khoáng sản pambuak tal danak dak jalan nduac samar Bắc-Nam labik nao tapa tỉnh. Dahlau di nan , kapul pasang iek dom gah di Bình Thuận pasang iek di  xã Hồng Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc song mboh di pak nan hu labik taneh prong labaih  3.700m2, dalam meng  1 tal 2 mét meteh, bahrau njauk mek khoáng sản haluk randaih bồi nền suan hukum ; labik mek nan atah di jalan nduac samar daok hu padang ngak labaih 200m.

Harei ini, Tòa án bhap bini pakat glaong di Ban raya Hồ Chí Minh peih mbang langyah puac abih bruk ngak suan dalam bruk jao “taneh ameh” di labik 8-12 jalan Lê Duẩn. Mbang langyah hu peih tabiak piah pasang iek kháng cáo di bị cáo Nguyễn Thành Tài (Phó akaok UBND Ban raya Hồ Chí Minh dahlau dieh) saong dom bị cáo, urang hu quyen lợi saong bruk ngak pambuak tal kháng nghị di Akaok Viện Kiểm sát bhap bini Ban raya Hồ Chí Minh. Tui asal kadha di vụ án, bị cáo Nguyễn Thành Tài hu mbaoh tangin jao taneh saong brei pah taneh tui jalan tacei oh tapa to yaom quyen pandar taneh; brei pandare tui 2 jalan jao taneh saong brei pah taneh ngan haong sa danak dak…ba tal bruk tanek di kanja  labik 8-12 jalan Lê Duẩn laik tame tangin doanh nghiệp tư nhân, ngak  lahik labaih 1.927 tỷ đồng.

Ndom ka bruk pandik harao hadei di tuk klauk  vaccine pacang  COVID-19 di  Công ty TNHH takhaok  Kim Việt, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa harei 23 bilan  11 thun 2021 ngak ka 04 urang metai, Thủ tướng rajaei  Phạm Minh Chính hu panuac ieu mintri  Y tế dang tabiak, pambuak bruk song mintri  Công an, dom mintri , jabat pagam  tal song  Ủy ban bhap bini tỉnh Thanh Hóa samar pasang iek, ngak ka cambaih laih, duah thau makna di bala nan, pathau khan Thủ tướng rajaei dahlau di harei 30 bilan  11 thun 2021.Thủ tướng rajaei  jeng hu panuac ieu  Ủy ban bhap bini  tỉnh Thanh Hóa, mintri  Y tế song dom mintri, jabat pagam tal  dong biak siam, klah rabha samar drah tal dom boh sang hu urang metai hadei di tuk klauk jru nan.

Kapul dom urang roh duah ilamo di Sang iek ruak uranaih Bambino Gesu di Ban ine Rome di Italy hu ba tabiak thaot binguk camriep di biến thể Omicron. Tui nan, biến thể Omicron hu rilo daruai protein đột biến jang, labik taom gaok haong tế bào dahlau di tuk njom tame hu mbaok praong jang. Dom đột biến di biến thể Omicron lac 43, praong jang rilo mbang dut saong biến thể Delta urak ini. Dom urang roh duah ilamo hu panuac lac dom salih karei ini brei mboh virus meda diuk siam jang haong anek manuac. Min jeng daok biak aval piah ndem lac dom đột biến ni pambuak haong gauk meda ngak ka Omicron jeng kan kandah jang dut saong dom biến thể dahlau dieh di SARS-CoV-2 halei oh?  

Viện dom ruak njom mbak  pakat negar Japon (NIID) tagok tanut cảnh báo ngan haong Omicron – biến thể bahrau di  virus SARS-CoV-2 – tagok tanut glong di abih. Dahlau di tuk batabiak bruk nan, Omicron dok dalam angan “biến thể brei sangka” – tanut cảnh báo glong ka  2 dalam  3 pakat di  NIID.  Hadei di nan, Japon brei ngak catang bruk tame Japon di dom urang mai meng  9 taneh ia châu Phi. Tui nan, dom urang ni brei dok karei di dom labik kayua rajaei tacei tabiak dalam 10 harei hadei di tuk tame negar ni.

Xinh-ga-po saong Ma-lai-xi-a harei ni brei peih veik sa dalam dom jalan tapen negar biak bui sambai abih di dunya, brei adat ka dom tuai hu klauk ginup meda nao mai hadei di jaik 2 thun karieh pambang kayua jit praong COVID-19. Bruk jalan tapen negar brei karieh pambang meng bilan 3 thun blaoh ngak ka yaok ribau urang njauk gar viek di 2 gah taneh ia. Tui kuhria dalam tukvak dahlau di jit praong, hu labaih 300 ribau urang Ma-lai-xi-a nao mai yaok harei tal Xinh-ga-po. Thủ tướng Ma-lai-xi-a Ismail Sabri Yaakob harei ini jeng hu mbang rivang camriep tal Xinh-ga-po kuhria meng tuk tagok ngak Thủ tướng./.

Urang lang: H.Pha & T.Thao – 29/11/2021