-Amuk Lê Thị Đào, daok di xã Nhơn Phúc, ban sit An Nhơn, danei angan lac nghệ danh Minh Trạng, hu ong Trương Tấn Sang - urang dahlau diah ngak akaok taneh ia alin angan Nghệ nhân ưu tú. Amuk hu buh rilo pren yava dalam bruk khik ramik saong patagok inem krung ilimo di bangsa, lac nghệ nhân parang me-in Bài chòi chiếu daok takik mboh di tỉnh Bình Định. Umo labaih 90 thun, var anak var likuk, min amuk Đào jeng daok hadar dom câu hô, ragu daoh bài chòi biak bingi pang, lai la-an: Tuk nan dahlak daoh bài chòi. Dahlak daoh "amaik lei kathoat rambat anek jeng oh brei thau, paik njam  mek bao ka pasang nao pakacah bo tanyi pang bui sambai yau peih hội...

-Rah tapa yaok ratuh thun, tuk tagok tuk trun, min nghệ thuật Bài chòi yau mạch ia njan, tuk halei jeng daok dalam raidiuk ilimo, dalam akaok sahneng di bhapbini Bình Định. Urang Bình Định hadar kanar dalam tian panuac daoh: “Jak gauk nao taong Bài chòi/ piah anek nyu hia  mblo pasak tabiak atau yaom lac mbang mesin mbang sara/ jeng pang bài chòi ka bingi tanyi” Dalam nghệ thuật bài chòi, thơ ca, âm nhạc, sap ndom panuac puac, adat cambat tanarakun, bruk mbang ngui daok dang hu brei mboh tui jalan mộc mạc, tự nhiên, ngak pachreih bhapbini. Hu biak rilo panuac pandit, panuac pandao, bài vè… hu biến tấu, diễn tả sinh động dom cảnh đời, meng bruk meyut meyau tal dom tavak tavaiy ngak tabiak bruk karei di Bài Chòi.

-Ngan saong bhapbini Bình Định jeng ye bhapbini dom tỉnh Trung bộ, Bài chòi hu jeng suan yava oh kurang hu dalam raidiuk ilimo. Dom urang Bình Định atah palei, yaok tuk hu pang sap hô, daoh, ndom biai nao mai saong bruk diễn trò di “Hiệu”, urang mboh yau hu mai veik palei amaik, daok taphia gauk gar dalam sang. Saai Nguyễn Trương Như Quỳnh, sa urang anek taneh võ Bình Định urak ini daok di quận Phú Nhuận, ban raya Hồ Chí Minh khan lac: Biak bui sambai tuk hu mbaok tame lễ hội bài Chòi. Dom adei biak takre kayua drei pang dom ragu daoh ini mboh biak hadar puk palei)

-Urak ini jeng daok hu rilo panuac ndom karei di gauk ka bruk tabiak rai di nghệ thuật Bài chòi. Min, ndom yau habar jeng lac bài chòi tabiak rai meng dân gian, ndom sap ndom di dân gian, piah duh ka tầng lớp bình dân saong hu bhapbini patui ngak, patagok oh padheih tui thun bilan. Ông Nguyễn Kiểm, urang dahlau diah ngak Trưởng đoàn Dân ca kịch Bài chòi Bình Định khan lac: Bài chòi oh hu ông gru bo bài chòi lac di adei saai dalam palei tabiak daoh, sa harei yau nan jaik 4 tal 5 urang salih gauk. Harei halei daoh bo var ye urang karei pahadar, bloh meng di nan bhapbini daong rik tame oh hu bhapbini khik veik bài chòi nan lac bài chòi lihik meng livik paje).

-Dom thun jaik ini, bruk mein Bài chòi, Hội Bài chòi rah tabiak luac thun meng ban sit tal puk palei, ngak jeng mblang mein bui sambai, siam mekre. Saong tuk nghệ thuật Bài Chòi hu UNESCO ba tame angan inem krung ilimo phi vật thể lambaok ka menuac sia dunya hu peih tabiak jalan nao barau ka karja saong bhapbini patagok rilo jang yaom glaong nghệ thuật mengkan ini dalam ilimo tinh thần. Di tỉnh Bình Định, bruk khik ramik nghệ thuật Bài chòi hu  tỉnh ba tabiak meng livik mai. Tui nan, hu 7 bruk ngak pataom tame khik ramik saong patagok yaom glaong di nghệ thuật ini yau: roh duah, pataom iek, khik ramik dom yaom hadah krah di hát bội, Bài Chòi; pato hát Bội, Bài Chòi dalam bhapbini saong sang bac...

-Labaih sa adit dahlau, Phòng pato megru ban sit Quy Nhơn pambuak bruk saong pasak ilimo ban sit Quy Nhơn peih bruk pakacah diễn xướng Bài Chòi dân gian anek saih THCS, pachreih hu yaok ratuh adei anek saih pataom mbaok tame. Rilo nai gru, anek saaih mbang akaok mereip ngak iek angan saai Hiệu (urang hô, daoh chính), hu thau dom anek bài Ông Ầm, Học Trò, Tứ Cẳng, Bạch Huê, Chín Gối, Sáu Ghe, Ba Gà, Tứ Tượng… Adei Lê Phương Hoàng Diệu hu mbaok tame mbang pakacah ini bui sambai brei thau: Tuk camereip pasram oh ka randap lac mboh oh gheih min pasram blaoh mboh gheih, bruk biểu diễn nyu jeng mbuan oh yau dom thể loại karei. Njauk ngak dom mblang mein yau ini ka kol adei piah ka kol adei thau ilimo mengkan yau habal.

-Tui ông Nguyễn An Pha, akaok kapul Văn học Nghệ thuật tỉnh Bình Định, tỉnh njauk hu sarak daong dom bhum palei pala khik bruk mein bài chòi dalam palei, dalam xã: khik lac khik dom bài chòi mengkan saong bài chòi chiếu lac cơ bản, bruk nan lac di bhapbini, njauk đầu tư daong ka bhapbini bruk ngak meng bhapbini eng drei kuhria, eng drei mein, eng drei peih ngak. Daok Bài Chòi chuyên nghiệp lac bruk karja njauk khik

-Anak meta mboh lac, dom thun jaik ini, nghệ thuật Bài chòi lingiu di bruk duh ka bhapbini daok pachreih hu rilo tuai damuai mai maong, rik daong patagok kinh te, paglaong jien mek tame ka bhapbini./.