Sang ong Nguyễn Ẩn daok di xã Long Hải hu 3 sào taneh apuh pala kandiuk saong pa-aok daok taphia jalan tapen tasik di labik điện angin. Ong brei thau, meng akaok thun tal ini, hu biak ralo manuac urang meng baoh taneh nao tabiak langiu apuh di ong piah duah blei taneh. Tuk akaok mereip hu urang bayar 100 triệu sa sào (1.000 m2), hu urang bayar yaom glaong jang saong blei mão abih apuh yaom 500 triệu đồng, min sang ong oh pablei. Kadha njauk ndom nan lac dalam dom urang meng baoh taneh tabiak langiu pulao Phú Quý duah blei taneh hu gam urang negar langiu. Ong Nguyễn Ẩn brei thau: “Drei oh thau dom urang nan mai meng halei. Min thau nan lac urang negar langiu, hu urang Yuan ba mai blei taneh. Hu mai tal sang dahlak tangi hu taneh pablei halei oh. Dahlak ndom lac oh hu taneh piah pablei, caik taneh hadei ini ka anek bhik nyu daok.”

Ong Nguyễn Đậy ngak apuh di taphia nan jeng brei thau lac hu bruk yau nan. Meng hadei di Tết nguyên đán, hu ralo menuac meng baoh taneh tabiak ini duah blei taneh ngak nong. Jaik di ini, daok hu bruk urang daok pak pulao ini nao duah blei taneh daong ka urang di dom tỉnh karei. Ong huac lac hadei di ini oh daok taneh piah pala drak saong ngak sang daok, anek taco hadei di ini meda rambah rambup, nan ye ong oh pablei yaom lac hu bayar yaom glaong. “Urang mai duah blei, min dahlak oh pablei piah ka anek taco harei hadei  nyu daok, nyu ngak.”

Bruk menuac meng baoh taneh tabiak pulao duah blei taneh ngak nong ngak ka yaom taneh angaok pulao ini dak harei dak tagok. Pandiak di abih nan lac di labik jaik taphia vịnh Triều Dương (xã Tam Thanh), mbuan điện angin (xã Ngũ Phụng) saong labik Doi Thầy (xã Long Hải)... Labik bình thường hu yaom meng 200 tal 400 triệu/sào. Hu dom labik siam mong tabiak tasik hu bayar yaom tal 1 tỷ đồng.

Ong Nguyễn Văn Linh, Phaok akaok UB bhap bani huyện puao Phú Quý brei thau: meng akaok thun tal ini hu labaih 107 mbang urang pablei taneh ngak nong. Dalam nan, jaik 20 hồ sơ lac urang daok langiu huyện. Saong daok hu ralo mabng urang pablei salih meng harak vak tangin. Pulao Phú Quý hu labaih 28.000 menuac daok di mblang taneh praong jaik 18km2. Meyah pablei abih taneh, hadei ini mikva daok pak ini meda laik tame kan kandah. Abih di nyu lac dom urang oh ngak bruk taong cap ikan di tasik.

Dalam dom mbang taom gaok cử tri, bhap bani pak ini thei jeng brei mboh bruk duh hatai ini. Hu cử tri caong huyện njauk pakuak chip bruk pablei taneh ngak nong ka manuac urang daok langiu huyện. Min hukum oh brei adat ngak bruk ini. Kayua yau nan ye, UB bhap bani huyện Phú Quý hu tacei pato dom xã saong dom gah chức năng njauk duah pataom, pasang iek veik dom bruk pablei taneh ngak nong pambuak pagam tal urang langiu tỉnh, langiu huyện, urang negar langiu, khan brei ka UB bhap bani tỉnh thau piah hu jalan tacei pato.

Bruk pathau khan ka bhap bani jeng hu peih ngak gam gam. Ong Nguyễn Văn Linh, Phaok akaok UB bhap bani huyện pulao Phú Quý brei thau: “Khaol dahlak pathau khan brei bhap bani thau piah paglaong hatai sangka. Taphia di nan tacei pato dom gah kham merat  duah thau urang halei đầu cơ, abih di nyu nan lac dom urang negar langiu đầu cơ. Njauk duah thau ka nyu kajap.”

Kayua quỹ taneh takik, huyện Phú Quý urak ini hu quy hoạch cambaih laih dom labik padang ngak labik daok ka bhap bani saong công khai ka bhap bani angaok pulao. Gam haong nan, urak ini UB bhap bani huyện pulao Phú Quý hu quy định: angaok taneh ngak nong, po taneh tok hu padang ngak kajang (lều trại) oh tapa 20m2 piah caik pandap panda ngak nong saong khik piah kaya nong; daok meyah ngak prong jang labaih 20m2 piah ngak sang daok saong labik pablei salih, ye jabat chức năng njauk pandar xử lý, paok veih trun.

Kayua yau nan ye, bruk dom urang đầu cơ meng baoh taneh tabiak duah blei taneh ngak nong piah ngak dự án parabha lô pablei nền atau padang ngak labik pablei salih suan adat hukum ye meda oh mbuan laghaih yau di baoh taneh. Mai meng kadha ini meda ngak brei patrun bruk đầu cơ duah blei taneh ngak nong angaok pulao Phú Quý dalam tukvak anak tal./.