Cà Mau: Baoh jeng siam mekre meng bruk raong hadang ala halui glai
Thứ sáu, 00:00, 30/11/2018 jasi jasi
Bruk raong hadang ala phun glai (hadang – glai) nan lac sa pren khang di tỉnh Cà Mau. Urak ini, jalan ngak mbang ini daok hu gah chức năng puk palei patagok tui jalan sinh thái piah paglaong yaom pandap, paglaong kein laba kinh tế ka bhap bani peih ngak bruk ngak ini. Trần Hiếu urang vak di Rayo sap ndom VN daok di bhum taneran kraong CL hu kadha vak khan brei thau ka jalan ngak mbang ini.

Sang ong Trần Ngọc Hồ (xã Viên An Đông, huyện Ngọc Hiển), hu mblang taneh raong hadang – pala glai 5 ha. Hadei di sa tukvak ngak tui jalan meng kan mai, năng suất hadang raong di sang ong dak harei dak trun. Min dom thun jaik di ini, ong Hồ hu karja puk palei saong gah chuyên môn tacei pato jalan patagok raong hadang sinh thái ala phun glai nan ye kein laba mek tame hu rilo jang,  jaik 200 triệu đồng sa thun.

Tui ong Hồ, tui bruk raong hadang – glai sinh thái, langiu di bruk hu daong yaom blei hadang hacih glaong jang , yaok thun mikva urang ning daok hu daong jien khik iek glai (500 ribau đồng sa ha glai): Dut haong bruk raong hadang meng kan ye raong hadang sinh thái mboh kein laba jang. Mikva hu pathram, pandar ilamu  kỹ thuật tame bruk raon glang, paglaong ilamu raong. Dom bruk ka môi trường mikva jeng hu thau, khik iek hu jit ruak pamong tal kein laba kinh tế glaong jang.

Ong Phạm Quốc Cường, akaok Hợp tác xã Đồng Phát Đạt, (xã Viên An Đông, huyện Ngọc Hiển) brei thau: Hợp tác xã hu cakrok patagok jalan raong hadang sinh thái labaih 5 thun ini mai. Urak ini kuhria rah tapa yaok baoh sang dalam hợp tác xã hu jien mek tame jaik 200 triệu đồng sa thun. 

Ong Cường daok brei thau, patagok bruk raong hadang  sinh thái mikva urang nong oh lac tok hu paglaong ilamu raong bo phun jien biak biar kayua oh pandar pandap mbang công nghiệp. Hadang praong tagok ala phun glai ngak jeng pandap hacih nen ye hu ralo urang blei saong siam lagaih jang. Tapa nan, hatai sahneng ka bruk khik iek glai di bhap bani hu paglaong, rik daong khik caga môi trường dak harei dak siam jang. Dom urang dalam HTX di ong thei jeng daok khik hu mblang taneh glai meng 70% saong 30%  mblang taneh daok veik piah raong hadang tui adat hukum di raja-ei. Meng hu jien mek tame glaong jang saong khang kajap nan ye yaom lac raong ala phun glai njauk ngak catang dom bruk, meng bruk xử lý cải tạo, glang iek, palih ruah drei pajaih tal bruk cih vak vaktu cakrok patagok di hadang raong, mikva thei jeng ngak tui siam: Raong hadang sinh thái mikva oh pandar jru ikan, dom chất kháng sinh. Tok pandar cur tapung, meyah khin pandar chế phẩm sinh học njauk hu harak cambaih laih asal di nyu. Daok veik dom pandap karei oh hu quyền pandar piah raong hu drei hadang hacih sa-at.

Cà Mau urak ini hu mblang taneh hadang – glai jaik 80.000 ha. Pataom rilo di dom huyện Ngọc Hiển, Năm Căn, Đầm Dơi,... Dom puk palei ini daok hu ba tabiak jalan ngak cambaih laih piah cakrok patagok bruk raong hadang sinh thái tui jalan paglaong giá trị gia tăng saong patagok khang kajap. Dalam nan hu jaik 19.000 ha mblang taneh hadang – glai sinh thái hu công nhận lac tui tiêu chuẩn dunya. Bruk hu công nhận tui dom chuẩn dunya nyu daong patagok yaom saong angan je di drei hadang negar drei. Meng nan, bhap bani jeng duah hu laba jang, kayua yaom hadang pablei tabiak glaong jang.

Ong Tô Trung Nghĩa, Phaok Giám đốc Dự án raong hadang sinh thái di Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thủy sản Năm Căn ndom lac: Kein lagaih dalam bruk meriak gauk ngan haong hadang di dom negar karei angaok dunya lac meng hu phun glai. Châu Âu atau dom negar karei biak iek prong tal môi trường, ngak habar khik hu glai. Urang blei  di dom negar ini bui hatian bayar jien glaong jang dut haong hadang karei piah ka urang raong  hu laba, patagok bruk ngak mbang khang kajap. Yau nan bhap bani khik hu glai, khik hu alam môi trường piah ka hadang sinh thái cakrok patagok. 

Tỉnh Cà Mau urak ini hu taneh raong hadang jaik 280.000 ha ngan haong ralo jalan raong. Bruk raong hadang ala phun glai meblah jaik 1 dalam abih tih 3  taneh raong hadang. Yau nan min, urak ini bruk raong hadang ala phun glai tui gah sinh thái hu công nhận mek hu chuẩn dunya daok biar. Meng kain lagaih lac jien buh tame raong takik, khang kajap saong abih di nyu lac raong hu hadang hacih sa-at, njauk haong jalan cakrok patagok di darak pasar, tỉnh Cà Mau njauk jhul khang bruk pambak prong jalan ngak ini dalam tukvak anak tal./.

jasi
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)