Rah tabiak saong mek hu jayak dalam tukvak katut panak, Cách mạng bilan 8 thun 1945 hu caik veik ralo kadha bac megru prong ka Đảng saong bhap bani drei, dalam nan hu kadha gul pataom, mek bol ngak gha. Kadha ini daok hu pandar dalam bruk mesruh haong Pháp, haong Mỹ saong dak padang taneh aia tukvak salih bahrau saong mbeik drei yam tame. Pahadar 72 thun Cách mạng bilan 8 jayak, urang vak Lại Hoa hu kadha vak“Cách mạng Tháng Tám – kadha bac megru mek bol ngak gha”.

 Hadar veik dom harei ini, ong Hoàng Ngọc, thun ini umo labaih 80 thun, daok di xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang khan veik: atah di ini 72 thun, Wa Hồ meng Cao Bằng mai veik Tuyên Quang piah tacei pato bruk cách mạng dalam negar. Harei nan, Wa pagam pambak tame bhap bani, gam haong bhap bani ngak cách mạng. Tuk nan, urang jakar mai pataom mbaok tame Quốc dân Đại hội jeng daok pak sang ong saong dom baoh sang karei. Harei nan, taong abih bhap abni dalam palei jeng abih hatai pachreih tui cách mạng. Dom urang taha pato tacei anek taco nao tui cách mạng, dam dara tame tự vệ bhong, urang kamei thaok brah, tahanek lisei brei bộ đội huak. Daok ong Ngọc tuk nan lac uranaih bahrau 10 thun taduan bruk nao glang kubao saong mong mboh urang lạ tame palei ye mai khan brei ka bộ đội thau. Hadar veik bruk cách mạng sôi sục harei nan, ong lac: "Dahlak kanar, dalam tuk caga Hội nghị Trung ương saong Quốc dân Đại hội, pak ini, dalam oh tabiak hu, langiu jeng oh tame hu, urang jakar nao sang jeng hu manuac ba tame. Nao sang urang jakar daok di sang dahlak. Taong abih bhap bani chreih chai kuhria caga, hagait jeng daong ka cách mạng. Nao tabiak baha kalan, Wa pandar ngak hagait ye bhap bani ngak nan yau puh ramik, tahanek lisei ka Quốc dân Đại hội. Hadei di nan Quốc dân Đại hội peih mbaok hu kapul urang lambaok salam uan nyaom roya, kapul urang nan ba tui brah, menuk saong sa drei limo tadhau ayuh Nyaom roya. Wa Ho dang angaok bục nao trun ndua dhal phol bhap bani pachreih tui cách mạng”.

Meng kak kajap haong bhap bani, pambak tame bhap bani, patagok pren khang di bhap bani, Đảng hu pal akaok bhap bani drei ngak Cách mạng bilan 8 thun  1945 mek hu jayak. Ong Vũ Oanh- urang dahlau diah pan akaok Kapul urang cách mạng Hà Nội nao hu mabok dalam “Quốc dân Đại hội” pak Tân Trào, urang dahlau diah ngak Ủy viên Bộ Chính trị, dahlau diah ngak Bí thư Trung ương Đảng khan veik: Cách mạng bilan 8, tuk Đảng oh ka tabiak mbaok pal akaok, tuk nan bahrau hu 5 ribau đảng viên, tapa Mặt trận Việt Minh ieu pataom hu labaih 20 triệu bhap bani ngak jeng bruk cách mạng oh ka bhian mboh dalam dakrai sajarah. Ong Vũ Oanh ndom lac: Meng bhap bani hu jhul cách mạng nao tal jayak: "Nyaom roya Quốc dân Tân Trào lac nyaom roya di gul pataom, gul pataom taong abih bangsa. Wa Ho ieu pataom, ba tabiak bruk gul pataom piah meblah mek jayak. Angan iew "Gul pataom, gul pataom, prong gul pataom, jayak, jayak proang jayak” saong njauk pambak tame bhap bani, patagok pren khang piah meblah jayak saong hu bhap bani lac hu taong abih. Bhap bani ngak po cách mạng saong bhap bani jhul cách mạng nao tal jayak”.

Mek bhap bani ngak gha, gul pataom bhap bani saong “mek pren drei peih paha ka drei”, Cách mạng bilan 8 hu ngak jeng sa tabung glaong cách mạng prong, khang kadhang oh ka bhian mboh ngan haong ralo gah hu mbaok tame, oh phân biệt bangsa, agama, giai cấp, tầng lớp dalam negar. Bruk brok tagok nan, brei mboh pren khang di taong abih bangsa. Phaok Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Lê Mậu Hãn brei thau: "Hadei di tuk Nhật pajaleih Pháp ye tabung glaongCách mạng nao tagok. Wa Hồ tui iek kajap bruk jak ba bangsa khaol drei.  Dalam tukvak jak ba gul pataom taong abih bangsa nan, ala hala dok Mặt trận Việt Minh, di Đảng cộng sản, meng nan ba tabiak bruk lac cách mạng njauk pachreih ba dalam bhap bani, paglaong hala dok bangsa, jak ba pren khang taong abih bhap bani, urang ngak halei, urang nong halei, trí thức, tiểu tư sản...thei hu hatai ranam taneh aia jeng hu pachreih tame dom bruk ngak daong taneh aia di Việt Minh".

Kadha bac biak dalam gah bruk gul pataom, mek bhap bani ngak gha di Cách mạng bilan 8 hu patui veik saong patagok nhadei di tuk taneh aia sron mbon saong abih di nyu lac dalam 30 thun salih bahrau tui jalan ndom yau panuac Yuan lac "Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Yau nan min, tukvak salih bahrau, ralo urang jakar oh iek prong kadha bac prong glaong ini. Pak Nyaom roya 12 di Đảng hu tacei tabiak bruk lac, urak ini hu oh takik urang jakar, urang đảng nao atah bhap bani. Quyền ngak po di bhap bani di ralo labik, ralo gah daok njauk vi phạm. Kayua yau nan ye, Nyaom roya 12 tacei lac: “patui jalan patagok dân chủ xã hội chủ nghĩa, khik ka taong abih quyền lực karja lac di bhap bani. Dân chủ njauk hu peih ngak ginup, ngak siam di taong abih dom gah dalam rai diuk. Khik kajap bruk hu mbaok  bhap bani di taong abih gah dalam tuk ba tabiak dom bruk pambuak pagam tal kein laba, rai diuk di bhap bani”. Ong Phạm Thế Duyệt, urang dahlau diah ngak Ủy viên Bộ Chính trị, akaok Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ndom lac: "Bruk praong nan lac ngak habar piah patagok dân chủ, Đảng pal akaok min njuak patagok dân chủ. Tok hu patagok dân chủ meng thau lac bruk Đảng ba tabiak, tuk peih ngak njauk atau oh. Oh tuk halei dahlak hoài nghi, min dahlak mboh lac dalam tacei pato di Đảng bo patagok dân chủ nan lac gai peih piah pasang iek, thau lac dom kadha bo Đảng ba tabiak hu peih ngak halei oh".

72 thun nao tapa, jayak di  Cách mạng bilan 8 ngan saong kadha bac gul pataom, mek bhap bani ngak gha hu makna biak dalam. Gha hu khang, phun meng kajap. Urak ini, kadha daok ba tabiak ngan haong dom pakat ủy Đảng, taong abih hệ thống chính trị nan lac patui veik peih ngak siam dân chủ di cơ sở; pasiam hệ thống pháp luật, iek prong, khik caga quyền anek manuac, quyền saong nghĩa vụ di bhap bini./.