Can Tho : HTX Khiết Tâm – mô hình kinh te tap the hadah trah

Angaok mblang hamu mẫu praong di kapul pambuak bruk ngak padai pajaih Khiết Tâm, padai pahe Jasmine 85 daok tamuh hijao, urang nong saong urang alamu daok pambuak bruk peih ngak sa danakdak roh duah trun takik kanyaik jhak alam moi truong. Ông Nguyễn Hoàng Khải – urang jakar Viện roh duah patagok bhum taneran kraong CL daok tacei pato danakdak roh duah pak ini brei thau : di mblang hamu ini, rilo thun ini mai hu ngak padai tui jalan Global GAP, ngak ginup tui dom alamu saong cơ giới hóa, abih di nyu nan lac “1 njauk 5 trun”. Kapul di ông daok roh duah bruk trun takik khí thải độc hại meng pataom iek dom bruk ngak ini ba mai. Kapul hu tacei pato urang nong ngak tui alamu bahrau “ 1 njauk 6 trun” (patagok jang bruk trun khí thải sang camin) gam patagok kein laba bruk pala drak, trun takik jien buh tame gam pasiam alam moi truong mblang hamu. Mikva pak ini biak pachreih tui bruk pandar alamu barau jeng ye daong ka drei dalam bruk roh duah. Taong yaom tapa mboh lac : ka sa nyu trun khí phác thải CH4, ka dua tuk pandar alamu lập khu pablak ini ngak ka phun padai drei khang jang, nyu trun jaoh jaleih ka mikva abih di nyu nan lac di bilan hajan ribuk; taphia nan nyu daok ngak  ka bruk yuak padai meng jamriak trun hu jien pah jeng ye mbuan lagaih tuk yuak padai. 

Kadha pambuak bruk saong dom urang alamu roh duah ba tabiak jalan ngak kein laba tok lac sa dalam biak rilo jalan pambuak bruk di urang nong tổ hợp tác padai pajaih Khiết Tâm. Saai Nguyễn Ngọc Huấn – akaok tổ hợp tác Khiết Tâm brei thau : tổ hợp tác hu padang meng thun 2009 saong 6 sang, ngak 1 janih pajaih padai. Tal bilan đông xuân 2011-2012, danakdak padang ngak palei pala barau mek tổ hợp tác ngak padai Khiết Tâm peih praong tagok 340 ha saong labaih 160 sang piah ngak jeng mblang hamu mẫu praong di palei D2. Pak bilan  đông xuân akaok mereip di mblang hamu mẫu praong, tổ hợp tác hu salih  pajaih padai, trun pajaih saong gauk saong ngak tui jalan Global Gap, mbaoh tangin pambuak bruk blei abih pandap saong công ty Gentraco. Saai Anh Nguyễn Ngọc Huấn ndom lac : Tuk drei padang tổ hợp tác saong mblang hamu mẫu praong nyu siam jang di labik drei sạ sa janih pajaih, sạ saong gauk, tuk drei yuak jeng hu dom công ty blei abih. Gah ngak nong hu daong alamu biak siam, pak ini urang jakar khik caga phun pala, duk ngak nong…bhian trun saong mikva urang nong drei. Kuhria rah tapa nang suat yaok thun ye bilan dông xuân hu 7 tấn 6, bilan hè – thu saong thu – đông jaik 5 tấn meteh sa ha.

Gam saong danakdak padang ngak xã palei pala barau di Thạnh Lợi, tổ hợp tác ngak padai pajaih Khiết Tâm taduan hu bruk daong meng gah ngak nong, dom pakat karja saong kapul urang nong ban sit Cần Thơ ye : brei ba tame danakdak mbang tui meng dom danakdak papatgok ngak nong; yaih khan, ba mbuan lagaih piah mboah tangin tame pambuak bruk saong doanh nghiep, brei ka dom sang kan kandah hu mesraiy jien ngak mbang meng kadung jien daong urang nong… Yau ye danakdak “ meriak gauk bruk ngak nong ACP” hu daong ka tổ hợp tác jien padang sang kho padang caik piah padai praong 1.500 tấn, sang saong mac bluh padai praong 40 tấn, mac yuak jan liên hợp, mac cuộn pong, 20 mac sạ dui talei, 3 sruh mac li-ua saong 3 dàn ngak taneh meng tia laze…  yaom abih tih jaik 7 tỷ đồng. Ngak mbang hu kein laba, tal urak ini, tổ hợp tác hu ginup kadha piah jeng sa hợp tác xã pala drak,  pablei salih padai pajaih chất lượng glaong saong peih praong talei pambuak bruk saong dom labik gah Brak .

Dalam danakdak pataom  tame padang ngak palei pala barau, dom pakat kapul urang nong ban sit Cần Thơ peih bruk jak ba, pachreih urang nong pambuak bruk pala drak piah padang rilo mô hình ngak mbang kapul nyaom. Dalam ban sit urak ini hu jaik 80 hợp tác xã ngak nông saong jaik 1.250 tổ hợp tác ngak bruk mùa vụ, 7 trang trại hu brei harak chứng nhận tui tiêu chuẩn barau. Tok kuhria ta-eng xã palei pala barau Thạnh Lợi, huyện Vĩnh Thạnh urak ini hu 6 kapul pambuak bruk ngak padai meng jaik 100 tal jaik 350 ha, ngak mbang hu kein laba gam gam dalam 5 thun ini mai. Tui nan, hội viên urang nông xã palei pala barau dak harei dak thau lac : dalam tukvak mbeik drei tame urak ini, bruk diuk rai di urang nong lac njauk pambuak gauk piah ngak jeng pren khang gah pala drak, gah urang ngak saong tư cách pháp nhân dalam mesrei jien, mbaoh tangin tapak tame bruk pabak dịch vụ saong blei padai brah. Amuk Trần Thị Thiên Thư – Phó akaok kapul urang nong ban sit Cần Thơ daok brei thau : Dalam tukvak urak ini, tuk taneh ia drei tame TPP ye bruk meriak gauk ka yaom kaom, chat luong dak harei dak catang nan ye njauk pambuak gauk dalam san xuat lac bruk njauk ngak di mikva urang nong. Kapul urang nong ban sit urak ini hu tacei pato pakat quan, huyen tal pakat cơ sở lac yaok cơ sở yaok thun takik abih njauk padang barau meng dua tổ hợp tác sản xuất tagok. Yaok thun, kapul urang nong jeng pasang iek piah samal mboh dom tổ hợp tác halei patagok kiein laba ye hu panuac brei tagok Hợp tác xã – sa jalan sản xuất glaong jang.    

Tapa dom bruk di dom xã palei pala barau  ban sit Cần Thơ mboh lac: jalan ngak mbang pambuak pagam 4 sang ba mai  kein laba glaong jang, tani tanat jang meng nang suat saong yaom phun ka dom sang thành viên duk saong ngak sa drei. Anak tal, ban sit Cần Thơ  daok pataom tame taong yaom bruk ngak di dom tổ hợp tác, hợp tác xã saong dom mô hình pambuak bruk piah tui nan hu panuac ba tabiak ka cơ chế sarak ka bruk pambak praong saong patagok dom mo hinh kinh te siam lagaih, pabak bruk patagok di yaok puk palei. Abih di nyu nan lac, khik ka pahu hu bruk lac di taong abih dom xã mek hu chuẩn palei pala barau hu dom mo hinh pambuak bruk ngak mbang kinh tế meng khá tagok ./.