Pathau mikva saong taong abih gauk!

Lac bhum taneh bhian njauk pandiak bhang saong kurang ia, abih di nyu nan lac anak bruk biến đổi khí hậu dak harei dak pambak khang, piah pandar ia hu siam ka bruk pala drak,  pasak pachreih nong negar hu daong ka urang ngak nong tỉnh Đắk Lắk  ngak jalan pruh ia patak pataom pambuak haong buh khak, ba mai rilo kein laba. Ini lac jalan pruh ia patak pataom hu dom kỹ sư di Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên ngak, meng pasiam jalan pruh ia sit sit di Israel,lagaih haong yaok janih phun pala di puk palei. Jalan pruh ia ini abih takik jien ngak, min ba mai rilo kein laba dalam bruk pala drak di mikva urang ngak nong. Tuấn Long, urang vak di rayo sap ndom VN daok di Tây Nguyên brei thau:

Sang ong Nguyễn Xuân Túc, daok di palei 2, xã Băng Ađrênh, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk hu 1.300 got amriak kalu daok dalam tuk paik asar pablei. Thun dahlau, kayua pandiak bhang saong halak halin nan ye năng suất biar, tok hu jaik 5 tấn amriak kalu asar. Ong Túc brei thau, akaok thun ini, Pasak pachreih nong tỉnh Đắk Lắk pambuak bruk haong Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên daong ka sang ong ngak jalan pruh ia sit sit ka bein amriak kalu. Tal tukvak ini, bein phun tamuh biak siam,hu asar biak rilo. Tui kuhria mboh dahlau, sản lượng meda hu rilo jang labaih meteh dut saong thun bloh.

"Meng harei sang hu jalan pruh ia sit sit tal urak ini, dahlak mboh takik glaih glar, oh daok nao pruh ia ka yaok got, daok khak ye oh daok nao proi yau dahlau daih, khak jeng abih takik jang. Meng tuk ngak jalan ia tal urak ini, dahlak hu buh  3-4 mbang khak, bein phun urak ini tamuh biak siam, karei jang vụ dahlau."

Ini lac jalan pruh ia patak pataom hu dom kỹ sư di Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên ngak, meng pasiam công nghệ di Israel. Jalan pruh ia hu 1 bể nổi padang hu 2 mét khối ia, hu njuk tagok meng bingun ia. Ia meng bể hu ba tal dom got phun amriak kalu tapa nding katak lam dalam haluk. Meng dom nding ini, ia hu parabha meng dom nding cao su sit jang pambuak haong dom béc phun xả tame got amriak kalu. Tuk khin buh khak, urang lai khak di bể ia, bloh brei ia nduac nao yau tuk pruh ia. Khak tui ia, njaom tame tal yaok got phun. Sa-ai Nguyễn Xuân Ních, urang hu daong  ngak jalan ia pruh patak pataom ini ka bein amriak kalu 80 got khan lac:

 "Jalan pruh ia ini hu rilo kein laba, drei oh daok cakaong khak nao buh yaok got, buh khak oh daok huac lingik pandiak, khak hu lai tame ia bloh pruh. Adit bloh pandiak miat, drei tok dui nding, peih mac pruh min. Dut saong vụ dahlau, drei mboh bein amriak kalu siam jang biak rilo."

Tui Tiến sĩ Lê Ngọc Báu, dahlau daih ngak Viện trưởng viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên, bruk pruh ia sit sit pambuak haong buh khak tapa ia, daong ka phun amriak kalu tamuh samar jang dut saong jalan pruh ia dahlau daih. Meyah bruk ini hu pandar ka dom bein amriak kalu bahrau pala ye hu mbuan lagaih jang, daong ka bein phun takik hu halak, abih di nyu nan lac meda paik asar hu dalam thun ka 2. Di dom bein amriak kalu daok paik asar pablei, pruh ia-buh khak tui công nghệ bahrau jeng ba mai năng suất glaong jang 20%, saong daok patak pataom hu phun jien.

 “Jalan pruh ia patak pataom ini hu dom siam lagaih yau ini, ka 1 lac patak pataom hu 20% ia pruh, ka 2 lac patak pataom khak Kali saong Urê jeng hu 20%, kayua lac, khak hu pabak tapa ia pruh, nan ye dom khat lihik kayua ngin yuk par oh daok, saong abih di nyu nan lac patak pataom hu pren pruh ia saong pren buh khak. Sa siam lagaih karei di bruk pruh ia ini, lac pandap piah ngak jalan ia pruh meda ngak hu, urang nong meda mbuan ngak eng hu. Hadei di tuk hu tacei pato dalam 1 tuk,urang nong meda blei mai ngak eng piah pruh ka bein di drei”

Công nghệ pruh ia patak pataom hu viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên bac megru meng công nghệ pruh sit sit di Israel labaih 10 thun dahlau. Dom kỹ sư di viện hu roh duah, ngak pasiam veik brei ka nyu lagaih haong yaok janih phun pala, dalam nan hu phun amriak kalu. Yaom jien piah ngak  jalan pruh ia ini ka yaok hécta abih meng 50-60 triệu đồng, tui janih nding. Pandar jalan pruh ia patak pataom ini, bhap bini abih takik tukvak ngak, abih takik ia pruh, khak buh, abih takik jien pah urang ngak, min bein phun jeng cakrok khang klajap./.