Ramik ka urang hu klauk vacxine di abih 

Danak dak daoh tamia  ngan saong kadha “Tangin pan tangin vang praong – Dalam negar hatung tian yam tapa Covid-19” kayua  Gah Khoa học saong Urang ilamu Việt Nam dunya pambuak saong Sở Ilamu padhih TP.HCM saong Kadung jien Trịnh Công Sơn peih tabiak, hu peih angaok rilo kenh rayo papar binguk saong dom mblah web di melam harei 26/9. Hu mbaok di labik pambuak meng Ban ine Ha Noi, Thủ tướng Phạm Minh Chính brei thau: Đảng saong Karja kham merat chính trị glong, ngak bruk catang saong dom jalan ngak lagaih, salamat, sami samar, pasang iek hu siam jit ruak Covid-19, samar pasiam veik, jhul pakhang bruk patagok kinh tế - xã hội. Danak dak jak ba hu 102 tỷ đồng rik daong pacang caga jit di dom bhap bini dalam negar.

Sở Y tế ban raya HCM brei thau, ban raya hu tapa tabung glaong di jit COVID-19.  Meng urak ini tal puac bilan 12/2021, ban raya meda patakik viek dom sang iek ruak dã chiến hu caik di dom quận huyện. Urak ini, ban raya hu 3.286 manieng ndik cấp cứu (ICU), khik tani tanat bruk pabak siam ka bhap bini dalam bruk jit ruak  daok di tanut glaong di abih. Meng urak ini tal puac bilan 9, ban raya HCM meda biyar viek mblang taneh camriep di sang iek ruak di bhum hijao piah ba tame taong ruak ka urang ruak oh njauk lac urang njauk COVID-19.

Meng harei ini 27/9, bhap bini Bình Dương tapa balai pasang iek, labik công cộng njauk brei pasang mã QR, tui tacei pato di UB bhap bini tỉnh piah pacang caga jit dalam tuk vak birau. Yau nan min, urak ini tỉnh hu 2.000 labik ngak bruk , hu labaih 70.000 labik hu brei thau tapa mã QR. UB bhap bini tỉnh Bình Dương tacei ba dom gah, dom bhum palei samar peih ngak bruk ini sumu gauk dalam tỉnh. Dom gah, dom palei brei pambuak bruk pagam mã QR di labik hu salamat piah peih ngak veik bruk ngak mbang pablei salih.

Tui yaok pataom, thun bac 2021-2022, Bình Phước hu labaih 100.000 anek saih oh ginup prein, pandap panda paih bac online. Kayua bruk daong di dom pakat, dom gah jak ba hu labaih 25 tỷ 6 rituh trieu đồng gam saong yaok ribau pandap panda, sim phone par tangin, urak ini dom anek saih kurang pandap panda bac magru trun daok 15.000 adei. Di mbang peih pakak danak dak “ riyah saong computer ka adei” hu peih tabiak di harei 26/9, Bình Phước hu alin hadaih phone par tangin ka anek saih gaok kan kandah di dom huyện Bù Đăng, Bù Đốp, Bù Gia Mập, Hớn Quản saong Lộc Ninh; yaok huyện hu 24 mac.

Tỉnh An Giang biar harei kabroi taduan raok 233 bhap bini daok ngak bruk, diuk rai di Ban raya HCM, Đồng Nai, Long An saong Bình Dương mai pablei hu salamat. Bhap bini taduan raok mai pablei mbang ini lac urang kumei metian hu 7 bilan tagok saong urang taha umo meng 65 tagok hu ruak dalam rup dahlau. Tuk vak anak tal, An Giang patui veik bruk brei taduan raok bhap bini njauk brei raok dahlau, dalam nan hu: urang kumei metian meng 6 tal 7 bilan; urang kumei daok raong anek sit umo ala 12 bilan; urang taha umo meng 65 thun tagok; anek saih mai bac phổ thông; urang nao iek ruak saong taong ruak hu harak brei nao sang, caong khin nao palei.

Châu Âu daok gam haong Mỹ pambuak saong gauk ginum biai haong dom gah ngak tabiak vaccine caga COVID-19 piah trun yaom pablei ka dom taneh ia hu jien mek tame mbaih saong bier trun daok labaih 2 euro. Urak ini bahrau hu 3% rahra châu Phi hu klauk vắc-xin caga Covid-19. Tui gah Y tế dunya (WHO), piah paglaong bruk klauk vaccine caga COVID-19 di dunya tagok 40% di puac thun 2021 ye dom taneh ia njauk hu daong ka châu Phi takik di nyu lac 500 triệu mbang, paoh jien ini bahrau ginup piah klauk ka labaih 17% rahra di bhum ini.

Thủ tướng Hàn Quốc Kim Boo-kyum brei thau lac negar ini meda jhul samar peih ngak bruk piah samar ba mai viek bruk yaok harei camriep meng puac bilan 10, tuk 70% rahra hu klauk ginup vacxin. Min, yaok urang jeng njauk ngak catang bruk cuk pataik pacang mbaok. Yaom lac dom urang njom, tui kuhria jeng daok tagok dalam dom harei jaik di ini, min kayua danak dak klauk jru nan ye dom urang metai saong dom urang ruak trak di Hàn Quốc jeng daok di tanut bier.

Italia -  lac taneh ia daok khik bruk par akaok salih gauk ka yaok thun di kapul G20 daok duah jalan peih bruk ginum biai thượng đỉnh đặc biệt ka Afganistan. Italia brei thau lac oh taduan rajaei Taliban kayua hu tal 17 urang khủng bố dalam kanja. Min, bhap bini Afganistan njauk patui viek taduan hu bruk daong jien padai meng dunya, yau dahlau dieh njauk kariek viek hadei di tuk Taliban tagok khik quyen ngak po meng bilan blaoh./.

Urang lang: Ái Nghiêm -Thu Thảo -27/9