Dalam samar yau Yuan lac “bùng nổ thông tin” yau urak ini, ngan haong ralo urang ngak báo, abih di nyu nan lac dom urang vak daok ranaih umo, đạo đức nghề nghiệp daok hu jeng sa bruk, sa jalan sahneng biak mơ hồ, kayua dom urang ini tok hu thau dalam dalam bruk bac megru gah báo chí pak dom sang bac đại học. Anak meta mboh lac, oh kan piah duah mboh dom bruk "phi đạo đức" di urang ngak báo, brei mboh tapa bruk thông tin suan, oh sangka tal dom kanjah jhak meng thông tin drei ba tabiak, ba tin oh njauk piah duah kein laba ka drei... Ralo blah báo, ralo meng lacc báo mạng nduac tui jalan ngak brei ka urang tatuak drei, ndaoh rak..., ngak patrun hatai jia di urang iek báo. Yau nan min, jeng daok hu ralo urang vak brei mboh hatai saneng ka đạo đức nghề báo, oh ba dom bruk oh njauk, oh ka tantu, cambaih laih. Urang vak Lê Diễm di báo Hà Nội Mới brei thau, dalam tuk nao vak, ralo mbang anai thau oh takik bruk bo meyah ba chip tagok báo ye meda pachreih hu ralo urang iek. Dalam tuk hu biak ralo urang vak báo ba veik dom tin meng sa blah báo điện tử piah đăng ye anai biak sahneng kuhrai saong khang hatai oh ba tin kayua lac dom bruk nan tok ngak jak angan je sa urang, oh ba mai siam laghaih hagait. Urang vak Lê Diễm lac: “Urak ini dom báo daok dang anak bruk meriak gauk di dom blah thông tin điện tử, dom mạng xã hội nan ye urang vak gaok ralo kan kandah dalam bruk ba thông tin samar min jeng daok brei mboh bruk biak di nyu. Dahlak jeng hu gaok dom bruk thông tin nan lac biak. Min hadei di tuk ginum biai haong Trưởng ban ye oh ba thông tin ini”.
Báo chí hu mong yau "quyền lực ka pak" nan ye dom thông tin tuk ba tagok yaom lac báo ba-ar atau báo điện tử jeng hu pren pambak oh sit, abih di nyu nan lac dom kadha vak mesruh pacang tiêu cực ye urang halei hu angan dalam kadha vak nan meda gaok tal angan je biak ralo. Tuk ini, bruk palih ruah thông tin halei, jalan brei mboh bruk biak di nyu yau habar… nyu phụ thuộc biak prong tame đạo đức nghề nghiệp. Urang vak Công Tâm, bhian ngak bruk pak Báo Bình Định khan veik bruk sa mbang nao vak pak bãi khai thác ameh. Tuk nan, sa-ai hu urang yar brei 10 triệu đồng ngan haong panduac likau juai brei thau ka bruk khai thác ameh oh njauk adat hukum. Yaom jien oh prong min ngan haong sa urang vak báo tỉnh oh lac takik. Harei hadei, urang vak Công Tâm nao duah bayar veik yaom jien ini ka urang. Tui pang panuac khan di urang nan, sa mbang tra, sa-ai khang hatai duah thau dalam jang ka bruk ngak di dom urang nan bloh tabiak panuac pandar urang nan pasiam veik chip bruk ngak suan. Hadei di nan, kadha vak brei thau ka bruk khai thác ameh suan adat hukum hu ba tagok ngan haong jalan mong ralo gah jang ka bruk nan, dom urang hu bau angan dalam kadha vak oh mbuah kan hagait. Urang vak Công Tâm khan lac: “Dom urang ngak báo tuk dang anak sa đề tài hei ye bhian xử lí habar ka sa kadha vak pachreih hu ralo urang caik hatai tui iek, yau báo mạng ye hu rilo mbang view. Gaok tuk mai khaol drei kayua biak takre bruk, khaol drei wan sa kadha nan lac hậu quả tuk kadha vak nan tabiak. Drei njauk kuhria mboh dahlau bruk hagait meda rah tabiak tuk bài báo nyu tabiak, menuac sia sahneng hagait saong urang hu angan dalam kadha vak nan gaok kan kandah yau habar”.
Biak di nyu nan lac urak ini hu biak ralo kadha vak mesruh haong tiêu cực min pablak tame nan lac dom hatai sahneng biak phiến diện saong ndung bak bruk công kích cá nhân. Tui urang vak Khương Quỳnh, báo Lao động, urang vak báo yaom lac vak tin atau vak bài ye njauk vak ka nyu khách quan, takik ndom tal "cái tôi" dalam kadha vak di drei bo njauk caik ka sự thật tagok sap, piah ka urang iek báo eng drei taong yaomtapa dom thông tin tantu cambaih laih bo kadha vak hu ndom tal. Urang vak Khương Quỳnh brei thau: “tuk drei thau cambaih blaoh drei njauk vak. Min tok vak ka nyu tantu. Njauk caik ka urang meda hu angan jhak dalam kadha vak hu ndom tagok hatai sahnen di drei piah kadha vak nyu hu ralo gah. Bruk taong yaom njauk caik ka độc giả. Njauk caik ka cảm xúc padam trun ka blaoh vak, yau nan meng khik hu tính công bằng”.
"Đạo đức lac pren khang di urang ngak báo" – panuac pato di Chủ tịch Hồ Chí Minh tuk halei jeng daok tamo yaom glaong mbiah tal harei ini. Ngan haong dom urang ngak báo bo khaol dahlak hu taom gaok, "đạo đức nghề báo" jauk brei mboh meng dom bruk ngak cambaih laih, nan lac dahlau di tuk khin brei thau sa bruk hagait jeng njauk saneng kuhria biak dalam, biak tantu saong vak ka nyu njauk. Kadha praong dang akaok nan lac njauk iek praong bruk biak, dang di labik halei jeng oh brei mbeik kavong mbaik kalam piah duah kein laba ka drei. Khin hu yau nan, urang ngak báo, abih di nyu nan lac dom urang vak ranaih njauk oh padeih tu dưỡng đạo đức, bac megru chuyên môn nghiệp vụ piah plaih labiah kurang tal tanut biar di abih. Meyah meda labaih kurang, njauk samar pasiam veik, mong bruk nan yau sa kadha biak hu yaom glaong piah bac megru, paglaong ilamu./.
Viết bình luận