Dom janih ba tal trun akaok sahneng:

Kayua umo : Kan hadar angan di urang bahrau taom, var sa bruk bahrau kuhria ngak, min hadei di nan jeng dok dar hu dom bruk rah tabiak meng biak lavik  .

Kayua ruak kik: Var pandar dom pandap dahlau daih bhian pandar, gaok rilo kan kandah tuk thau dom kadha bahrau, ndom nao ndom mai sa panuac atau sa bruk dalam mbang ndom nyai. Urang ruak gaok kan kandah dalam bruk khik jien song oh khik hu bruk nao mai dok dang yaok harei.

Makna

Ruak Alzheimer, ruak thoái hóa, trunt trí tuệ rak drah. Dom ruak yau pandiak glong, rup pabhap lahik ia, kurang vitamin song lavang lavah, tác dụng phụ di jru, ruak tuyến giáp, njin alak atau chấn thương akaok jeng meda ba tal truin akaok sahneng.

Dom kadha brei thau lac ruak:

Srau kadau jalan sahneng, bhian var song oh hadar veik hu. Kan ngak dom bruk bhian randap. Ndom nyai oh cambaih laih, var dom panuac bhian pandar atau pandar panuac oh njauk  .

Takik sahneng mboh, takik taong yaom hu. Var labik caik pandap. Salih ia mbaok. Salih ka mbuan. Oh daok sami samar.

Dom triệu chứng aval di ruak biak kan thau. Meyah mboh rup drei atau gauk gar hu dom kadha yau ruak takik kanal hadar, njauk nao tal dom phòng khám trí nhớ piah hu bác sĩ tacei pato. Jhui sahaneng lac bruk bình thường, caik lavik harei ruak meda trak jang. Iek ruak aval lac biak siam piah hu jalan pacang caga song iek ruak siam lagaih. 

Pacang caga

Khik iek pren yava lac bruk njauk ngak piah daong ka glaow akaok ngak bruk hu siam. Duh iek drah, pasang iek saradang song cholesterol dalam drah, mbang menyum siam lagaih, oh njuk pakao, menyum dom janih jru hu rilo sinh tố song jru pacang  oxy hóa, bhian pasram rup pabhap, khik ka akaok sahneng chreih chrai, bui sambai... piah pacang caga ruak takik kanal hadar./.

Dấu hiệu nhận biết bạn bị sa sút trí tuệ

          Sa sút trí tuệ là tình trạng suy giảm mức trí tuệ đã đạt được từ trước. Bệnh nhân sẽ bị giảm trí nhớ, giảm khả năng xét đoán, định hướng không gian và thời gian, ngôn ngữ, tư duy nhận thức, hành động. Bệnh ảnh hưởng nặng đến chức năng sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của một người. TM TTCB hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu những dấu hiệu để nhận biết sa sút trí tuệ để có các biện pháp phòng ngừa và điều trị hợp lý.

Các dạng sa sút trí tuệ

Do tuổi: Khó nhớ tên người mới gặp, quên một việc vừa dự định làm nhưng sau đó vẫn nhớ được những sự kiện đã xảy ra từ rất lâu.

Do bệnh lý: Quên cách sử dụng những đồ vật đã từng dùng rất thường xuyên, gặp nhiều khó khăn khi tiếp nhận các thông tin mới, hay lặp lại một câu hoặc câu chuyện trong cùng buổi trò chuyện. Bệnh nhân gặp khó khăn trong việc giữ tiền và không thể giữ nếp sống sinh hoạt thường ngày.

Nguyên nhân

Bệnh Alzheimer, bệnh lý thoái hóa, sa sút trí tuệ mạch máu. Một số bệnh lý tổng quát như sốt cao, cơ thể bị mất nước, thiếu vitamin và suy dinh dưỡng, tác dụng phụ của thuốc, bệnh lý tuyến giáp, nghiện rượu hoặc chấn thương đầu nhẹ cũng có thể gây sa sút trí tuệ.

Dấu hiệu nhận biết

Mất trí nhớ gần, thường quên và không nhớ lại được. Khó khăn trong việc thực hiện các công việc quen thuộc. Có các vấn đề về ngôn ngữ, quên những từ đơn giản hoặc dùng từ không đúng.

Rối loạn định hướng. Giảm khả năng đánh giá. Có các vấn đề về tư duy. Quên vị trí đồ vật. Thay đổi khí sắc. Thay đổi cá tính. Mất tính chủ động.

Các triệu chứng sớm của sa sút trí tuệ rất khó nhận biết. Nếu nghi ngờ bản thân hay người thân có những dấu hiệu của sa sút trí tuệ, nên đến các phòng khám trí nhớ để tham vấn bác sĩ. Không nên nghĩ đó là các dấu hiệu bình thường, để lâu khiến bệnh tiến triển nặng thêm. Chẩn đoán sớm sa sút trí tuệ là bước quan trọng để có các biện pháp phòng ngừa và điều trị hợp lý.

Phòng ngừa

Gìn giữ sức khỏe là điều cần thiết để giúp bộ não hoạt động hiệu quả. Kiểm soát huyết áp kỹ, kiểm soát đường và cholesterol trong máu, ăn uống lành mạnh, không hút thuốc lá, uống các thuốc đa sinh tố và thuốc chống oxy hóa, tập thể dục thường xuyên, giữ tinh thần ổn định thoải mái... để phòng ngừa sa sút trí tuệ./.