Hala doh hu dui tagok dalam harei peih nyaom biai 

Di Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bahrau dang akaok bruk peih tabiak thun Chủ tịch ASEAN 2020 . Ini lac bruk peih mbaok ka thun ASEAN 2020 kayua Việt Nam ngak Chủ tịch. Thủ tướng ndom lac “ASEAN lac di dom taneh ia độc lập, jum pataom daok patagok dak harei dak praong, khang, ngan saong menuac sia jaik 650 triệu urang, dang ka 3 di dunya, lac nền kinh cakrok samar haong GDP thun 2018 hu 2.950 tỉ USD”. Pambuak pagam saong caga palagaih  lac jalan daong ka ASEAN ngak siam dom tavak tavaiym cuang kandah. Lac Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam pilih ruah kadha “ASEAN pambuak pagam saong caga palagaih”, brei mboh dom kadha praong njauk ngak dahlau piah  rik daong siam saong pambuak pagam khu vực; jhul patagok hatai sahnen di bhap bini saong ilamu ASEAN; jhul khang talei pambuak bruk kayua hòa bình saong patagok khang kajap, patagok labik dang di ASEAN dalam dunya, paglaong prein khang, kein laba bruk ngak di ASEAN. Tui nan, blah khau tin điện tử ASEAN 2020 jeng hu tabiak mbaok.

Dom bruk khuah gialai ngak khat lahik praong ka manuac sia, drap ar saong alam di Australia, Thủ tướng kajaei Nguyễn Xuân Phúc hu payua panuac tangi, sua tal Thủ tướng Ôxtrâylia Xcốt Mô-ri-xơn (Scott Morrison).  Tui nan, Thủ tướng kajaei Nguyễn Xuân Phúc hu payua dom panuac tangi sua saong klak raba padiak harao tal bhap bini nagar Australia gaok kandah kayua apui khuah, saong brei mboh hatai jia tame bruk par akaok di Thủ tướng Xcốt Mô-ri-xơn, rajaei saong bhap bini nagar Ôxtrâylia mada samar yam tapa dom kandah di dom bruk khuah gilai saong samar tani tanat raidiuk.

Hu thau, dua harei jaik di ni di dom bang di Ôxtraylia hu hajan sit, lac biak hu yaom yau meh, ngak ka bruk khuah gilai di labik ni takik kan kandah jang.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ saong kapul ngak bruk biar harei kabroi hu nao ravang, alin hadiah pandap Tết ka urang ngak hu raidiuk kan kandah, sang sarak karja, sang kan kathaot daok di tỉnh Tây Ninh. Tapa nan, kapul jeng hu alin hadiah pandap brei ka 200 urang ngak hu raidiuk kan kandah saong 100 paok pandap brei ka dom sang sarak karja, sang kan kathaot daok dalam tỉnh.

Likau tapa dom khau tin karei njauk caik hatai:

Dom danak dak pabah taoh ia di danak dak thủy điện tích năng Bác Ái bahrau hu UB bhap bini tỉnh Ninh Thuận  pambuak haong kapul Điện lực Việt Nam (EVN)  pieh tabiak ngak di harei kabroi. Danak dak thủy điện tích năng Bác Ái lac labik daok di dom xã Phước Hòa, Phước Tân di huyện Bác Ái. Danak dak hu taong abih tih jien buh tame ngak labaih 21.100 tỷ đồng.  Nan lac danak dak akaok meti hu pieh ngak di Việt Nam hu 4 baoh jamariek hu công suất 1.200 MW, pandar ia Sông Cái di thủy lợi Tân Mỹ piah njuk tagok danaoh ia, khik ia bo meng patuh điện. Dự án hu ngak tui 2 vaktu: vaktu 1 ngak meng cụm công trình cửa xả,  vaktu 2 ngak meng akaok thun 2022 piah peih hu điện di bulan 12/2026.

Biar harei 6/1, Tỉnh uỷ Bình Thuận hu tabiak bruk kỷ luật ngan saong urang jakar di Sở Tài nguyên – Môi trường kayua pambuak pagam tal bruk ngak suan gah khik iek taneh riya. Tui nan, ong Lê Nguyễn Thanh Danh, dahlau daih ngak Phó Giám đốc Sở njauk kỷ luật kaoh abih dom chức vụ dalam Đảng. Ong Hồ Lâm, Giám đốc Sở ini njauk kỷ luật cảnh cáo. Dahlau di nan, UBND tỉnh Bình Thuận hu tabiak kỷ luật lac giáng chức ngan saong ong Lê Nguyễn Thanh Danh, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Bình Thuận; saong kỷ luật khiển trách ong Hồ Lâm, Giám đốc Sở ini kayua pambuak tal dom bruk ngak suan gah khik iek taneh riya.

Taong thư ký Liên hợp quốc An-tô-ni-ô Gu-tê-rết (Antonio Guterres) harei kabroi (06/01) kakei lac, dom bruk mesuh gauk địa chính trị daok di tanut glaong abih dalam abap ni gam saong nan jeng jak ba dom urang par akaok dunya padieh ngak masuh gauk, kiềm chế saong ginum gauk. Oh mayai tal nagar halei, Tổng thư ký Liên hợp quốc An-tô-ni-ô Gu-tê-rết pok panuac lac, bruk catang yau pui urak ni  daok ngak ka rilo nagar ba tabiak jalan ngak baik kan, saong dom kadha temat oh ghieh mada oh mbuan khik, kuhria dahlau mbuan ba tal dom bruk ngak suan.

Trung Quốc pachreih Mỹ oh lạm dụng vũ lực, saong ieu dom gah un sabar oh caik ka bruk catang tagok di Vịnh nyu patuh tabiak. Ini lac panuac di urang brei panuac di Mintri Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng di mbang họp báo harei 6/1. Dahlau di Trung Quốc ye rilo urang pan akaok châu Âu yau Thủ tướng Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Angela Meckel... jeng hu panuac brei thau hatai suh sah ka bruk mbuan tamuh bruk mesuh gauk di Trung Đông, saong ieu Mỹ haong Iran un sabar.

  Takik di nyu 30 urang metai, 35 urang njauk rambuac di bang Boóc-nô (Borno), Đông Bắc Ni-giê-ri-a hadei di tuk sa baoh hu caik di katoa patuh. Bala taong paoh rahtabiak meng mon lime brai harei 06/01 di sa katoa hu rilo manuac sia di ban sit Gamboru pambuak haong nagar taphia lac Ca-mơ-run. Tui dom khau tin brei thau, dom urang njauk bala dak ba tame sang bet hadei bala rahtabiak. Saai Mô-đu A-li Xa-ít (Modu Ali Said), sa urang maong mbok brei thau lac saai bahrau pang hu sa sap danei patuh praong dahlau tuk mbok rilo urang karei meai saong njauk rambuac./. 

Urang lang: Thanh Thảo- Mousaphuong- 7/1

Trang tin chiều  7-1

Tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa chủ trì lễ khởi động năm Chủ tịch ASEAN 2020 . Đây là sự kiện mở màn cho năm ASEAN 2020 do Việt Nam làm Chủ tịch. Thủ tướng nhấn mạnh: “ASEAN là cộng đồng của những quốc gia độc lập, đoàn kết đang phát triển ngày càng lớn mạnh, với dân số 650 triệu người, đứng thứ 3 thế giới, là nền kinh tế phát triển năng động với quy mô GDP năm 2018 đạt 2.950 tỉ USD”. Gắn kết và chủ động thích ứng là phương thức giúp ASEAN tận dụng thời cơ và ứng phó hiệu quả với các thách thức. Trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam lựa chọn chủ đề “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, thể hiện trong các trọng tâm ưu tiên nhằm đóng góp tích cực và kết nối khu vực; thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN; đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững, phát huy vai trò của ASEAN trong cộng đồng quốc tế; nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của ASEAN. Tại lễ khởi động, trang thông tin điện tử ASEAN 2020 cũng đã được khai trương.
     Trước các vụ cháy rừng gây thiệt hại lớn về người, tài sản và môi trường thiên nhiên tại Australia, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã gửi Điện thăm hỏi đến Thủ tướng Ôxtrâylia Xcốt Mô-ri-xơn (Scott Morrison). Trong Điện, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã gửi những lời thăm hỏi và chia buồn sâu sắc nhất tới người dân Australia bị ảnh hưởng bởi hỏa hoạn, đồng thời bày tỏ tin tưởng dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Xcốt Mô-ri-xơn, Chính phủ và nhân dân Ôxtrâylia sẽ nhanh chóng khắc phục được hậu quả của các vụ cháy rừng và sớm ổn định cuộc sống.

    Trong một diễn biến liên quan: Hai ngày gần đây ở một số bang của Ôxtraylia đã xuất hiện những cơn mưa nhỏ, được coi là  "quý hơn vàng", làm cho tình hình cháy rừng đỡ ở nước này đỡ căng thẳng hơn.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cùng đoàn công tác chiều qua đã đến thăm, tặng quà Tết cho công nhân, người lao động có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách, hộ nghèo tỉnh Tây Ninh. Dịp này, đoàn công tác cũng đã tặng quà cho 200 công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn và 100 phần quà cho các hộ gia đình chính sách, hộ nghèo trên địa bàn tỉnh.

Xin chuyển sang một số tin đáng chú ý khác:

Cụm công trình cửa xả thuộc dự án thủy điện tích năng Bác Ái vừa được UBND tỉnh Ninh Thuận  phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)  khởi công xây dựng hôm qua. Dự án thủy điện tích năng Bác Ái nằm trên địa bàn các xã Phước Hòa, Phước Tân của huyện Bác Ái. Dự án có tổng vốn khoảng 21.100 tỷ đồng.  Đây là dự án thủy điện tích năng đầu tiên được triển khai thi công xây dựng tại Việt Nam gồm 4 tổ máy với công suất 1.200 MW, sử dụng nguồn nước của hồ Sông Cái thuộc hệ thống thủy lợi Tân Mỹ để bơm lên hồ trên tích nước phát điện. Dự án được thực hiện theo 2 giai đoạn: gai đoạn 1 thi công cụm công trình cửa xả,  giai đoạn 2 thi công công trình chính vào đầu năm 2022 đảm bảo tiến độ phát điện vào tháng 12/2026.

Chiều 6/1, Tỉnh uỷ Bình Thuận có quyết định kỷ luật đối với các cán bộ thuộc Sở Tài nguyên – Môi trường do liên quan đến sai phạm về quản lý đất đai. Theo đó, ông Lê Nguyễn Thanh Danh, nguyên Phó Giám đốc Sở bị kỷ luật cách hết tất cả chức vụ trong Đảng. Ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở này bị kỷ luật cảnh cáo. Trước đó, UBND tỉnh Bình Thuận đã thi hành kỷ luật bằng hình thức giáng chức đối với ông Lê Nguyễn Thanh Danh, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh Bình Thuận; đồng thời thi hành kỷ luật khiển trách đối với ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở này do có liên quan đến các sai phạm về quản lý đất đai.

Sau đây là một số tin thế giới:

Tổng thư ký Liên hợp quốc An-tô-ni-ô Gu-tê-rết (Antonio Guterres) hôm qua (06/01) cảnh báo, những căng thẳng địa chính trị đang ở mức cao nhất trong thế kỷ này và kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới ngừng leo thang căng thẳng, kiềm chế tối đa và bắt đầu đối thoại. Không đề cập bất kỳ tên quốc gia cụ thể nào, Tổng thư ký Liên hợp quốc An-tô-ni-ô Gu-tê-rết nhấn mạnh, “chảo lửa căng thẳng hiện nay” đang khiến ngày càng nhiều quốc gia đưa ra những quyết định khó lường, với những hậu quả không thể dự đoán được và nguy cơ sâu sắc của những tính toán sai lầm.

Trung Quốc hối thúc Mỹ không lạm dụng vũ lực, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế không để căng thẳng vùng Vịnh bùng phát. Đây là những phát biểu của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tại buổi họp báo hôm 6/1. Trước Trung Quốc thì hàng loạt các nhà lãnh đạo châu Âu như Thủ tướng Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Angela Meckel... cũng lên tiếng bày tỏ lo ngại về nguy cơ bùng phát xung đột tại Trung Đông, đồng thời kêu gọi Mỹ và Iran kiềm chế.

Ít nhất 30 người đã thiệt mạng, 35 người bị thương ở bang Boóc-nô (Borno), Đông Bắc Ni-giê-ri-a sau khi một quả bom được cài trên cầu phát nổ. Vụ tấn công xảy ra lúc 17h ngày 06/01 giờ địa phương trên một cây cầu đông đúc ở thị trấn Găm-bô-ru (Gamboru) nối với nước láng giềng Ca-mơ-run. Các nguồn tin cũng cho biết, đã được đưa đến bệnh viện sau vụ tấn công. Anh Mô-đu A-li Xa-ít (Modu Ali Said), một nhân chứng cho biết chỉ nghe thấy một tiếng nổ lớn trước khi nhìn thấy rất nhiều bạn bè và đồng nghiệp thiệt mạng và bị thương./.

Biên soạn: Hồng Thủy