Viet Nam hu klauk Vacxin ka dom urang ngak gah y te 

Dah page ni 12-5, Mintri Y tế brei thau, hu 34 urang njom bahrau COVID-19, dalam nan hu 33 urang njom dalam negar. 21 urang dalam dom urang nan hu brei daok karei meng dahlau, 8 urang dalam labik pacing cakak. Tal urak ni, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương hu langyah gene virus 7 mẫu ruak pambuak tal sang iek ruak Bệnh nhiệt đới Trung ương labik ka dua, tapa dut iek mboh biến chủng Ấn Độ. Dahlau di nan, bruk dut iek langyah gene virus di Hà Nội, Hưng Yên, Thái Bình, jeng brei mboh biến chủng Ấn Độ.

Di var taom gaok song dom jabat báo chí mesup 11.5, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, akaok mban tacei jalan pacang caga  jit Covid-19 ndom lac, yaom lac jit Covid 19 dok rilo kan kandah min Việt Nam jeng ka oh tal tuk peih bruk paatah di gauk di rilo labik,kayua khol drei tuk halei  hu nga pakhang bruk pacang caga lagaih di abih; gam song nan khol drei tuk halei jeng thaupacang lagaih di abih, samar di abih, gam haong nan, kol drei tuk halei jeng hu bruk rami ramik veik lagaih haong pren khang di  Việt Nam.

Anak bruk rahtabiak sarau kadhau di jit Covid-19, meng maong 12 kreh melam ni, Đà Nẵng brei padeih bruk pajeng tuai meng radaih ô tô mai/ nao tal 6 tỉnh lac Phú Thọ, Nam Định, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị saong Bình Thuận mbiah tal tuk halei hu pathau khan bahrau. Dom sruh radaih nao tapa dom tỉnh ni oh brei padeih, roaok, trun tuai suan adat. Dahlau di nan, harei 8/5, bruk pajeng tuai di ban Đà Nẵng haong tỉnh Thừa Thiên Huế jeng brei padeih. Langiu di nan, Sở jalan mbak pajeng ba ban Đà Nẵng jeng ieu kakei bhap bini, doanh nghiệp patakik bruk pajeng tuai meng radaih tô tô tal dom tinh, bal bo mintri Y tế breu thau lac hu manuac njom Covid-19 dalam rahra.

Yaok thun, tuk tame bilan 5, Ban thường vụ Tỉnh đoàn song  Ban thư ký Hội Liên hiệp dam dara tỉnh Bình Dương hu peih  “nyaom drak pasa 0 đồng”, Harei pataom daong pren dam dara urang ngak. Thun ni, kayua jit Covid-19 rah tabiak srau kadau, Tỉnh đoàn Bình Dương brei salih meng danak dak sruh radeih “daong pren ka dam dara urang ngak ranaih umo” di dom labik sang trọ. Danak dak hu dom bruk yau, alin hadiah yot tapuk hukum ka sang trọ; hadar dom po sang trọ siam hatai; brei pataih pacang y tế; alin hadiah 330 pok pandap ka urang ngak gaok kan kandah kayua jit Covid-19, yaok pok pandap yaom 300.000 đồng… Pambuak song danak dak sruh radeih “daong pren dam dara song urang ngak ranaih umo” dok hu peih bruk Harei pataom “gru jru ranaih umo ngak tui panuac di Wa, halan hatain kayua pren yava di bhap bini” thun 2021 kayua sang iek ruak  Đa khoa Medic Bình Dương dong. Kapul  y bác sĩ song Tỉnh đoàn Bình Dương tal dom labik sang trọ iek ruak brei saoh ka dam dara urang ngak   

Kadung jien Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) daok kham merat peih ngak dom danak dak daong Việt Nam hu siam lagaih di abih dalam bruk padang ngak sa taneh ia Salamat, haniem phul ka dom amaik saong ranaih di Việt Nam, abih di nyu nan lac bhum bangsa takik, bhum kan kandah. Ni lac dom panuac khan brei thau di muk Naomi Kitahara, urang par akaok lambuak UNFPA di Việt Nam dalam dom mbang nao pasang iek bruk sangka prein yava urang amaik, urang kumei hu tian di dom bhum bangsa takik daok kan kandah di tỉnh Lai Châu bahrau ni. Tapa pasang iek, bruk manek di sang, eng drei manek di bhap bini di bhum bangsa takik daok rahtabiak biak rilo, dom urang hu tian manek di sang, abih di nyu nan lac bangsa Mông, Lự, Dao, Mảng jeng daok di tanut glaong, ba tal dom bala mbuan tai biến sản khoa dalam rahra glaong. Dom urang nao iek ruak takik abih lac 4 mbang di urang kumei metian daok di tanut bien. Meng bruk pasang iek ni, akaok lambuak gah UNFPA brei thau lac daok biak rilo kan kandah praong dalam bruk sangka prein yava ka urang amaik di bhum bangsa takik di Việt Nam.

Harei kabroi, Dải Gaza daok catang tagok jang tuk dom gah tapon nyaom phol pang phao krong di Gaza cuk labaih  130 boh rốc két tame Israel song bol lin Israel hu tong veik biak khang. Dom mbang không kích lac bruk catang tagok  biak trak meng di thun  2017 mbiah tal ni.  Meng di tuk bruk daok catang tagok,  480 boh rốc-ét hu cuk meng Gaza tame Israel. Israel khang hatai padeih tong abih dom mbang par tal  song nao meng mblang kapan haoh Ben Gurion. Menuac sia dunya jeng hu panuac oh njauk hataic bruk tong paoh di Israel song hu panuac ieu tong abih dom gah brei patrun bruk pandiak hatai jang yau ndom lac bruk tong gauk brei padeih. Kapul pambuak bruk Islam hu panuac ieu dunya  kateik greik  piah Israel padeih dom mbang tong ngak srau kadau an ninh saong tani tanat di bhum taneh ini

Tổng thống Mỹ Joe Biden harei 11-5 brei thau jaik sa mateh dom urang par akaok di dunya hu taom gaok ong, likau Mỹ daong blei vaccine COVID-19. Tổng thống Mỹ oh ndem cambaih lac negar halei. Min, tui hãng tin AFP, manuac sia di dunya hu biak rilo panuac oh njauk hatai ka bruk parabha dom vaccine biak  praong bo Mỹ daok khik labaih brei ka dom negar karei daok kurang vắc xin.

Harei 11/05, rajaei Prang brei thau, negar ni hu dong  labaih  28 tỷ ơ-rô (euro), samu  34 tỷ đô la Mỹ piah dong pasiam veik gah ravang du lịch di negar ni – sa dalam dom gah njauk kan kandah trak damak di abih kayua  bruk srau kadau meng jit prong COVID-19.Dahlau di tuk jit prong COVID-19 rah tabiak, Prang lac negar  dui pachreih hu tuai mai rivang rilo abih di dunya  song jiak 90 triệu tuia negar langui dalam thun 2018. Gah rivang du lịch jeng meblah tal 7% GDP di negar ni./.

Urang lang: Hanipha -Thu Thảo -12/5