ADAT NGAK LAKHAH DI URANG SÁN CHỈ
Thứ bảy, 06:30, 04/03/2023 Urang lang: Jasi Urang lang: Jasi
VOV4.VOV.VN - Meng dom rai ini mai, urang Sán Chỉ di Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh jeng daok khik ramik rilo adat cambat siam gheih dalam ndam lakhah. Ini lac sa dalam dom janih daong ngak jeng ilamo di urang Sán Chỉ.

Adat ngak lakhah di urang Sán Chỉ jeng hu ginup abih dom bruk yau: Juak sang, mbang ahar, raok metau... dalam dom "harei siam bilan siam". Bhian di nyu, ndam lakhah di urang Sán Chỉ rah tabiak dalam 3 harei biak bui sambai chreih chrai kayua ini hu mong lac harei bui sambai di taong abih urang dalam palei...

Chreih chrai di abih saong hu caong mong di abih nan lac tuk hu daoh nao mai piah ngak adat "likau metau". Ini lac bruk njauk ngak saong bruk "likau metau" samar drah atau suai lavik lac mai meng dom urang daoh hu ilamu, javap jalei biak gheih, biak bui sambai ngan haong urang daoh lambaok ka gah kumei. Kayua yau nan ye, gah urang likei njauk palih ruah dom urang hu angan je, ndom puac gheih ghang, gheih daoh javap jaleiy. Asal kadha daoh mboh rilo lac panuac salam, khan brei thau ka adat likau metau, drap ar hu ba tabiak piah likau metau min hu urang lambaok dua gah ngak jeng jeng dom panuac daoh tuk trun tuk tagok, tuk lai la-an tuk bui sambai ngak megei hatai urang pang.  

Ong Trần Học Căm (umo 68 thun) urang hu angan je hu dui pagam ka rilo yau (ghu) likei kumei jeng hadiuk jeng pasang di palei Ngàn Phạt, xã Lục Hồn brei thau:"Adat ini oh klaak hu meng kan nan mai. Nan lac hu langik tasik hu manuac urang duah thau tal gauk. Gam nao gam daoh gam pok sap ndom klao piah ngak ka ndam lakhah bui gam nao saong mai, bui grauk palei saong abih bangsa di khaol dahlak."

Tapa blaoh bruk daoh nao mai, hu gah sang kumei njauk hatai, metau kumei saong anek likei meda hu peih ngak dom adat cambat kakuh likau ong akaok ong akei saong daa hala paneing, ahar meneing ka gauk gar but pajaih dua gah.  

Oh hadah tanjak, rilo bingu hala yau dom bangsa karei, khan ao cuk lakhah meng kan di urang Sán Chỉ tok lac sambo màu sup min ndung bak  gheih mekre gah dalam, tapak tapai, slut mbut saong bak pren khang. Dom urang kumei karei cuk khan ao hu sambo màu hijao biak karei di urang Sán Chỉ. Kadha praong njauk ndom tal dalam khan ao di urang metau kamei nan lac talei ka-ing bingu hala ngan haong rilo bingu hala hu me-nyim meng marai màu sambo hijao, bhong meriak, angaok gah tangin iew tuk halei jeng pan blah khan bahrau.

Anek metau kamei Chu Thị Hạnh brei thau: Ini lac janih pandap oh kurang hu, dalam nan ndung bak hatai caong khin siam gheih ka rai diuk bahrau: "Tuk nao sang pasang likei, amaik ame, ong amuk hu brei ka metau kamei sa mbaik payong (dù) saong sa blah tanjak. Payong piah pacang pandiak pacang hajan. Tanjak piah pacang mbaok, brei mboh bruk melau melik tuk urang metau kamei bahrau tame sang pasang likei, min urak ini lac karei jang dahlau jeng pan angaok tangin min oh daok pacang mbaok yau dahlau tra."

Pandap panda ba lakhah atau manuac urang nao raok metau, ba metau kamei di bangsa Sán Chỉ jeng lac số chẵn brei mboh ka bruk ginup, samu gauk saong haniem phol. Kapul nuyaom ba metau kamei gah sang kumei hu: 2 urang daong ka metau kamei saong 2 urang ayut sahabat di metau kamei gam haong 4 urang nan lac gauk gar gah nội gah ngoại. Ong Nình Văn Thiết, lambaok ka gah urang kamei brei thau: Kapul nyaom urang nao raok metau kamei hu dang tapak jeng talei, nao tui thứ tự lớp lang luac canah jalan nao tame sang likei. Gah sang kumei caik blaoh sa drei kubao, kamo, phui, ciew… Daok gah sang likei hu ba tui pandap panda kayua sang kumei ndok yau 120 cân raloaw, 80 lít alak, brah... taong abih jeng 5 naong. Meyah gah sang likei oh hu rilo jien padai ye gah sang kumei meda brei trun ha sit.

Ilamo gheih mekre hu urang Sán Chỉ khik ramik dalam adat ngak lakhah nan lac taduan amaik ame raong ka anek metau kamei, anek metau likei. Urang Sán Chỉ saneng lac: Bruk hu amaik ame raong njauk methak, njauk thun meda ngak brei pabak jang pren khang ka dua diuk pasang ranaih dak padang mbang angui bahrau. Dahlau di nan, gah sang likei njauk naong  24 baoh ahar bánh dày, 20 kg raloaw pabui ngak pandap pok brei ka amaik ame raong saong tui nan, anek metau kamei meda hu alin hadiah brei khan ao, phui, kamo./.

Urang lang: Jasi

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)