GHEIH MEKRE ADAT CAP SAC DI URANG SAN CHI PAK CAO BANG
Thứ bảy, 06:30, 04/05/2024 Urang lang: Jasi Urang lang: Jasi
VOV4.VOV.VN - Cấp sắc lac adat oh kurang hu dalam rai yaok urang likei bangsa Sán Chỉ, hu patoa veik tapa rilo rai rah haong bruk gheih mekre dalam jalan ngak.

Harei ini, palih ruah hu harei siam bilan laghaih, sang sa-ai Hoàng Văn Cao daok di palei Khuổi Tặc, xã Hưng Đạo, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng) peih ngak adat jeng manuac jeng urang ka anek likei di drei. Adat cấp sắc di urang Sán Chỉ, iew tui sap puk palei lac adat "Thuổng cuổn". Tui hatai saneng di bhap bani Sán Chỉ, anek likei hadei di tuk ngak salah adat cấp sắc meng hu maong lac urang likei dam saong hu angan âm. Adat ini jeng lac jalan pathau khan haong muk kei ka menuac urang di but pajaih, jeng lac bruk chứng nhận bruk ngak di urang likei dalam baoh sang saong dalam bhap bani... Sa-ai Hoàng Văn Cao brei thau:“Cấp sắc lac Adat di urang Sán Chỉ, jeng lac bruk di amaik ame ngak brei anek bhik. Anek likei brei tapa adat cap sac meng hu angan, nan lac angan ka dua, angan khai sinh tok pandar piah ieu yaok harei, oh pandar ka ka adat cambat meng kan hu”.

Yoam lac ini adat prong di yaok urang likei Sán Chỉ min bruk peih ngak adat cap sac oh hu tukvak cambaih laih bo tui bruk jien ndo di yaok baoh sang. Ong Hoàng Văn Lập, xã Hưng Đạo, huyện Bảo Lạc, urang bhian peih ngak dom adat cambat dalam adat cap sac brei thau: thun umo laghaih di abih piah ngak adat cap sac lac meng umo 12 - 18 thun. “Tui hatai saneng di urang Sán Chỉ khaol dahlak, tok hu dom urang tapa blaoh adat cap sac meng hu mong lac trưởng thành, hu patui patui bruk di baoh sang, but pajaih. Gam haong nan, hadei di tuk cap sac jeng lac tuk hu cong nhan dalam bol bhap urang Sán Chỉ, hadei di ini meyah bac megru saong hu ilamu halei nan, hu manuac sia jia tame ye meda ngak hu gru iew yang, hu mbaok tame dalam dom bruk ngak di bol bhap drei”.

Adat cap sac bhian rah tabiak dalam 3 harei saong sang ngak adat kuhria caga ginup abih pabui, menuk, brah, alak, jien padai piah ngak adat kakuh yang. Dalam van ngak adat, urang hu cap sac brei cuk blah ao hu phù phép saong brei tapa dom thử thách piah hu yang Taneh, yang Angin, ong akaok ong akei jeng yau dom po yang sahanak ginreih karei daong pacang. Adat cap sac hu rilo adat cambat, hu dom adat tok rah tabiak dom minit min jeng hu adat rah tabiak abih jala, hu manuac dalam sang saong mikva puk paga mai hu mbaok bui sambai yau harei roya.

Adat cap sac chreih chrai sap thanh la, yau brei mboh ka aia harei saong sap hagar yau brei mboh ka aia bulan. Ngan haong urang Sán Chỉ, dalam tukvak peih ngak adat cap sac, taong abih dom gru mo, gru tào, po sang saong urang mai hu mbaok jeng brei mbang chay, oh sik ngak ralow. Daok urang hu cap sac brei daok ta-eng di angaok gác, tuk gru mo, gru tào brei mbang meng  hu mbang, brei trun ngak adat meng hu trun.... Dalam adat cấp quyền, tuk urang hu ngak adat hu tacei pato dom kadha pakuak  yau oh brei diuk rai bleik saleih, iek lap manuac sia, oh hu puac lac amaik ame... Taong abih jeng pamaong ka urang hu ngak adat diuk rai siam gheih, diuk rai hu kein ka rah ra saong bhap bani. Sa-ai Hoàng Văn Cao daok brei thau lac:“Lac sa urang ame, sa urang amaik tuk ngak adat cap sac ka anek likei blaoh jeng mboh sahanag hatai lac hu pathau khan haong muk kei, tuk drei nao haong muk kei ye dom harei aia bulan bak baoh, harei sa bingun, harei lễ, tết meda hu urang cuh gilau. Saong jeng caong lac anek di drei tuk ngak cap sac blaoh jeng hu khang kadang jang, hu kein ka baoh sang saong rahra. Dahlak caong lac cap sac saong dom adat karei hu khik ramik, patoa veik ka anek taco piah oh lahik nao”.

Adat cap sac di urang Sán Chỉ lac sa bruk ngak gah agama, hatai jia dalam yaok baoh sang jeng yau dalam bhap bani, but pajaih. Adat cap sac hu makna pato pakai biak glaong, dom asal kadha dalam dom bruk ngak adat jeng pamong anek manuac tal siam mekre, nan lac bruk iek prong urang taha, anit ranam ranaih sit, thau dhal phol amaik ame, sa hatung hatai haong gauk, daok dang siam gheih, thau angaok thau ala…/.

Urang lang: Jasi

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)