DOM BAOH SANG RÔNG DI URANG BA NA DAOK DI KRONG CHRO
Thứ bảy, 00:00, 09/09/2023 Urang lang: M.Phuong Urang lang: M.Phuong
VOV4.VOV.VN - Dang tapak di kreih ceik glai praong, labaih 100 baoh sang rông di huyện Krông Chro, tỉnh Gia Lai hu padang ngak biak gheih, biak mekre, hu urang Ba Na iek glang saong khik ramik. Kadha “Dom bangsa adei sa-ai” harei ini, kol dahlak hulin likau khan brei mikva saong taong abih gauk thau ka dom baoh sang Rông di urang Ba Na daok di Krông Chro, tapa kadha vak di Ngọc Thu hu ba tagok báo Bangsa cakrok.

Daok di kreh palei, sang rông Plei Byang, ban sit Kông Chro atah jaik 20m, praong 7m. Kanyan praong hu caik di kreh sang saong kanyan 2 gah hu daong ka bruk trun tagok hu mbuan lagaih.

Tui hatai sahneng di urang Ba Na meng kan, palei halei oh hu sang rông lac palei kumei. Bruk padang palei tuk halei jeng hu nao gam haong bruk ngak sang rông. Ini lac labik rah tabiak yaok bruk ngak di bhap bini yau ye dom adat cambat, dom rija roya praong dalam thun.

Ong Đinh Bri (umo 61 thun, daok di Plei Byang, ban sit Kông Chro, huyện Kông Chro) lac sa dalam dom urang padang ngak sang rông Plei Byang khan lac: “Sang rông Plei Byang hu ngak meng di tuk dahlak daok dam. Tuk ngak sang rông, taong abih menuac dalam palei mai daong gauk. Tuk nan, urang likei ye pak, ngak, sarak rup kayau, daok urang kumei ye thaok barah, tahanek lisei…biak chreih chrai, bui sambai di palei kathaot”.

 Sang rông Plei Hle Ktu hu gar praong, tabung biar, hu 2 sambo màu hu pandar rilo lac jhuk saong mbong patih. Pandap padang ngak sang jeng lac kayau, havei ia, kreim, la-a…. Sang rông biak gheih mekre ngak ka urang maong tame yau hu iek blah khan bai praong, bahrau hu menyim blaoh ba pambu angaok mblang taneh tapak samu di labik langik hijao.

Bruk njauk biai di sang rông Plei Hle Ktu nan lac dom gheng praong sarak biak gheih mekre. Vil val saong gah dalam sang rông, drei cim đại bàng, drei kara kanduh, anek tắc kè, rup menuac hu ngak meng kayau. Sang rông hu padang tagok meng hadar kanal, meng hatai sahneng, meng ilamu saong bruk naih gheih di takik menuac dalam palei.

Urang Ba Na di huyện Kông Chro meblah labaih 75% menuac sia dalam huyen, daok di 74 puk, palei.  Jaik abih dom palei Ba Na jeng hu sang rông. Tui yaok pataom, urak ini dalam huyện hu labaih 105 baoh sang rông meng kan. Ini lac labik pataom gauk di bhap bini dalam palei, brei mboh ka ilamu di urang Ba Na. Dalam nan, rilo palei hu meng 2 tal 3 sang rông. Sang rông lavik thun jeng khut. Tuk mboh labik halei khut, bhap bini dalam palei jeng ieu gauk rik jien padai, pandap panda, buh prein tame ngak pasiam veik.

Thun 2018, kayua sang rông khut rilo, bhap bini palei Hle Hlang (xã Yang Trung, huyện Kông Chro) jak gauk rik tame hu labaih 1 tỷ đồng ngak sang rông khang kajap. Baoh sang praong labaih 100 m2, daok dalam mblang bein praong 1.000 m2, hu phun kayau halui, la-an, bingi.

Daok sang rông palei Tờ Nùng - Măng (xã Ya Ma) hu ngak salah saong ba tame pandar jaik 2 thun ini mai. Baoh sang daok di kreh palei, atah jaik 20m, praong 7m; kanyan 2 gah trun tagok biak mbuan lagaih.

Ong Nguyễn Trọng Hiếu, Yam ndok Pasak Ilamu – Brei thau saong Thể thao huyện Kông Chro khan lac: Piah khik ramik saong patagok dom yaom glaong di sang rông meng kan, kol dahlak kham merat pambuak bruk haong karja palei peih bruk pathau khan, paglaong akaok sahneng di rahra dalam bruk khik ramik sang rông. Gam haong nan, jak ba mikva khik ramik, patagok dom yaom glaong ilamu meng kan karei karei yau ye cồng chiêng, pak yot, sarak rup kayau…, pambuak sang rông haong raidiuk yaok harei di rahra, puk palei. Langiu di nan, pachreih bol bhap rahra khik ramik, ngak pasiam veik sang rông meng kan, khik ramik bruk padang ngak gheih mekre ini ka anek taco harei hadei./.

Urang lang: M.Phuong

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)