DOM ILAMO SIAM GHEIH DI ADAT CẮP SẮC DI URANG DAO BHONG DAOK DI LAO CAI
Thứ bảy, 06:30, 03/02/2024 Urang lang: Thu Thảo Urang lang: Thu Thảo
VOV4.VOV.VN - Di palei Van Hồ, xã Phìn Ngan, tỉnh Lào Cai bahrau peih ngak adat cắp sắc 12 gom di urang Dao đỏ. Ini lac sa adat cambat bhian hu peih ngak di tuk puac thun di bhap bini daok pak ini ngan haong dom adat cambat biak gheih.

Ong Chảo Chỉn Thang, urang Dao daok di xã Tòng Sành, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai brei thauac: dut saong 3 gom, 7 gom ye 12 gom lac pakat puac abih di adat cắp sắc nan ye adat hu peih ngak praong, tukvak peih ngak jeng atah jang ngan haong bruk hu mbaok di 43 gu diuk pasang urang Dao mai meng 3 dhar but pajaih.

Urang Dao bhong pak Lào Cai sahaneng lac, adat cắp sắc piah brei mboh bruk praong tagok di gah yang mabang, dak hu rilo gom dak hu rilo yang khik iek, bruk ini hu makna jang bruk praong tagok di gah umo thun.

Tui ong Vàng Láo San, urang jakar ilamo pak xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát, yaom lac oh pacap ngak min hatai hasaneng di rilo urang Dao lac, thei jeng caong dalam rai, takik di nyu njauk hu ngak adat cắp sắc sa mbang. Jien ka yaok mbang ngak adat tui kuhria lac labaih 10 triệu đồng sa urang, thei oh hu ginup jien meda salih tabiak meng prein ngak bruk piah duh ka bruk ngak adat.“Dalam rai drei oh hu ngak adat cắp sắc ye tuk drei metai nao, anek bik caong ngak adat brei ngak ka abih dom urang rai dahlau bo ka oh hu ngak adat, ngak adat ka dom rai nan blaoh meng hu ngak tal drei. Gam haong nan, brei salih gam angan lot deih dalam gia phả”.

Adat cắp sắc 12 gom brei duah dom ong gru ieu yang biak gheih abih dalam urang Dao. Yau ye adat di Phìn Ngan mbang ini hu tal 14 gru ieu jang, taong abih jeng lac likei, hu gam ong gru mai meng Lai Châu, Hà Giang. Langiu di nan, daok hu 3 urang kumei hu umo praong thun, daong ngak pandap mbang ieu yang, daong ka dom urang diuk ngak adat, khan aw ngui cuk.

Tui ong gru Lý Phủ Sèo, mai meng xã Trung Chải, ban sit Sa Pa, caga ka adat cắp sắc 12 gom bhian lahik biak rilo bilan, kayua yaok ratuh bruk praong sit piah ngak, dalam nan hu gam bruk blei khan aw ngui cuk, pandap panda, cacak bi-ar, padang kajang, padang đàn, ramik ngak adat, ngak mbang huak saong dom bruk ngak karei karei. Bruk ngak adat cắp sắc jeng hu peih ngak biak rilo bruk yau ye raok ong gru, pathau khan muk kei, tual blah rup cih, papaok brah, daa yang, daa Ngọc Hoàng, padang gom, likeu adat. Yaok bruk ngak dalam adat cắp sắc 12 gom jeng kan jang. Abih di nyu nan lac, dom urang likei Dao hu ngak adat cắp sắc langiu di brei mboh bruk praong tagok daok lac jalan piah jeng ong gru. Ong Sèo brei thau: “Bac ngak gru biak kan, dom urang naih joi meng tuk daok sit saong hu amaik ame pato akhar, thau ieu yang jeng hu rilo paje. Daok 43 gu diuk pasang ini, hadei di tuk ngak adat cắp sắc hu 10 gu ye lac biak joi”.

Sa bruk praong karei dalam adat cắp sắc di urang Dao nan lac bruk “kiêng cử”. Meng dahlau di tuk adat hu peih ngak, dom diuk pasang njauk khik hacih meng hatai sahaneng tal rup saik, oh ndih daok haong gauk, oh sahaneng tal urang karei, oh ndem jhak, oh kamlah gauk; luac tukvak peih ngak adat tok mbang chay piah brei mboh hatai iek praong, iek glaong ngan haong muk kei, yang mebang. Dalam dom kadha ieu yang saong gam ragu ragam dalam adat di urang Dao bhong pak Lào Cai jeng brei mboh hatai caong  ka sa raidiuk trei sil, haniem phun, brei mboh dom hatai sahaneng ka đạo đức, luân lý, bruk iek praong, iek glaong amaik, ame, hatai anit ranam gauk di diuk pasang saong bruk ndom puac daok dang siam mekre haong menuac sia, haong puk paga./.

Urang lang: Thu Thảo

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)