Adat pambuak talei rohim adei saai di urang Mnông daok di Đắk Lắk
Dalam boh sang di ong Y Thiên Cil, bangsa Mnông, daok di palei Jiê Yuk, xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk, lagu chưng bor chreih chrai, gam song panuac gru ieu yang tuk biar tuk glaong, ieu daa dom po yang mai hu mbaok. Harei ni, sang ong Y Thiên Cil ngak adat pambuak talei rohim adei saai haong sang di ong Y Nam Pan Ting dok dalam palei haong gauk. Kayua khin ngak jeng gauk gar ralow darah but pajaih, 2 sang ba gauk ngak adat pambuak talei rohim adei saai.
Pandap ieu yang hu caga blaoh, nan lac rilow pabui, nduik, patei tasak, boh menuk, sa drei menuk duik, 2 baoh kon ban, 2 talei boh nyuk. Dang tabiak peih ngak adat lac taha palei Y Krai Cil. Ong dang mbaiy mbaok nao gah ia harei tagok, tapak mbaok haong 2 boh sang pambuak talei rohim, song peih ngak dom adat dalam sap chiêng chreih chrai.
Adat hu peih ngak tapa 5 jalan, ngan saong 2 adat prong lac pok kakuh prein yava, khan brei po yang thau bruk pambuak talei rohim di 2 sang song adat huak lisei di 2 sang hu pambuak talei rohim adei saai. Camereip abih, gru ngak yang mek drei menuk tano dok duik caik tagok mangaok ché alak, tram takai menuk tame ché alak blaoh thah tagok thei 2 gu duik pasang 7 mbang, gam thah gam meroi daa dom po yang, muk kei mai mong iek, dong ka 2 sang pambuak talei rohim adei saai. Patui di nan, gru buac 8 bilau di labik seok menuk ngak adat ka yaok urang, bloh caik tagok tanye di 2 urang likei song tagok mbuk di 2 urang duik. Mek kon ban cuk tame tangin 2 adei saai song cuk 2 talei boh nyuk tame takuai di 2 urang duik. Ni lac, dom pandap hu makna ka bruk khik caga di po yang, likau ka pren yava, pambuak gauk khang kajap di 2 boh sang.
Patui di nan, gru mek alak tuh tame 4 cavan, brei ka 2 haduik pasang pambuak talei rohim pan pan tangin gauk menyum abih. Ni lac, bruk brei mboh talei rohim anit ranam gauk, klah rabha bui sambai, pandik harao di 2 adei saai, 2 boh sang.
Yau rilo bangsa karei di Tây Nguyên, adat pambuak talei rohim adei saia lac sa adat hu meng lavik mai, hu urang Mnông di Đắk Lắk khik ramik tapa rilo rai. Meyah urang Êđê tok pambuak talei rohim adei saai di dom urang dalam but pajaih, atau dom dhar gauk gar jiak song gauk, ye urang Mnông hu pambuak talei rohim adei saai di dom but pajaih oh hu ralo drah haong gauk, oh gam but pajaih, gauk gar... Bruk pambuak talei rohim ni mai meng hatai caong khin, oh sahneng hagait, oh njauk kateik greik, song lac sa bruk mekre dalam ilamu di urang Mnông, rik dong paglong hatai jum pataom gauk, dong ba gauk di yaok urang dalam bhap bini, dalam puk palei./.
Urang lang: Hani Pha – 08/10
Viết bình luận