GHEIH MEKRE ILAMU PAKACAH CHIENG DI URANG COR TINH QUANG NGAI
Chủ nhật, 06:00, 18/12/2022 M.Phuong M.Phuong
VOV4.VOV.VN - Urang Cor urak ini hu labaih 34 rabau menuac, daok rilo di dom xã bhum glaong dalam dom huyện Trà Bồng, Quảng Ngãi saong huyện Trà My, tinh Quảng Nam. Dalam raidiuk di urang Cor urak ini jeng daok khik hu rilo yaom glaong ilamu meng kan gheih mekre, abih di nyu lac ilamu pakacah Chiêng.

Lac sa huyện bhum ceik daok di gah Tây Bắc tỉnh Quảng Ngãi, Trà Bồng lac labik daok di rilo urang bangsa Cor. Mblang bein anak sang lac labik rah tabiak dom bruk pakacah chiêng di mikva daok pak ini.

Jalan taong chiêng yau taong gun brei mboh prein yava khang kadang di urang tame pakacah. Sap chiêng, sap ginang gam saong dom ragam tamia bhap bini lamin lamuac hu ngak jeng ilamu cồng chiêng di bhap bini labik ini. Ngan saong urang Cor, sap chiêng njaom tame ralow darah meng tuk urang menek tabiak, tal tuk praong tagok saong metai nao. Ragu chiêng jeng suan yava, ralow darah saong glaong jang lac hu jeng bruk ginreih dalam hatai sahneng di urang. Rilo kamei dara Cor takre dom likei dam Cor di labik pakacah chiêng saong urang jeng diuk jeng pasang meng pakacah chiêng. Ong Hồ Văn Vương daok di huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi brei thau: “Pakacah chiêng bhian hu peih tabiak di tuk jaik puac thun yau ye tame bilan 11 âm lịch bhap bini peih ngak adat ngả rạ, yuak mek padai, pataom gauk veik ngak sa adat bui sambai. Uan tabuan kayua puac thun bhap bini pala drak njauk.”

Pakacah chiêng tok hu 3 urang, dalam nan 2 urang pakach chiêng haong gauk saong urang ka 3 hu mbaok tame taong hagar yau ngak trọng tài, khik nhịp, pachreih ka 2 gah pakacah. Ragu chiêng samar atau suai mai meng sap hagar di trọng tài. Urang me-in pakacah chiêng brei mboh hatung hatian di drei tapa ia mbaok saong takai yam, rup megei nao megei mai gam gam. Urang Cor iek pakacah chiêng yau sa ilamu hadah krah brei ka likei dam hu prein yava khang kadang saong gheih me-in, sahneng tabiak saong taih chip hu dom ragu chiêng thách đố urang pakacah haong drei. Pakacah chiêng di urang Cor dreih yau bruk pakacah pilih ruah urang naih gheih hu rilo sahneng duah dalam bruk taong chiêng.

 Ong Hồ Văn Biên, sa dalam dom nghệ nhân pakacah chiêng di huyện Trà Bồng brei thau, bruk ngak jeng prein dui pachreih di pakacah chiêng lac oh caga dahlau bo sahneng mboh chip saong ngak jeng yaom glaong bahrau. Dua urang pakacah chiêng tapa dom kadha chiêng piah javap nao mai gam gam haong gauk. Ragu ragam dalam dom mbang pakacah chiêng yava tagok biak khang piah ngak brei gah daih ba ilamu tabiak pakacah galong biar haong gauk. Bruk pakacah rah tabiak dalam chreih chrai, bui sambai mbiah tal tuk urang taih dahlau atau urang taih hadei taih suan nhịp atau lah gah ragu ragam ye lac lah: "Hồ Văn Biên “Pakacah chiêng hu makna biak praong hu ong muk caik veik nan ye drei oh tuk halei klaak hu. Nan lac bruk gheih mekre di urang Cor, hadei ini drei njauk khik ramik ilamu nan saong patagok ka dom rai hadei patui veik. Tapa nan drei yaih khan tal dom labik karei thau ka ilamu di urang Cor.”

Urak ini di tỉnh Quảng Ngãi hu labaih 30 rabau urang bangsa Cor, ta-eng huyện Trà Bồng hu labaih 13 rabau urang. Ngan haong urang Cor, baoh chiêng lac 1 alat ragam hu yaom glaong saong hu makna ginreih. Abih di nyu nan lac, pakacah chiêng lac bruk sahneng duah bahrau hu yaom glaong di bhap bini pak ini. Piah khik ramik saong patagok ilamu ini, yaok thun, huyện Trà Bồng hu da-a dom nghệ nhân hu ilamu mai pato veik ka anek kamuan dom ilamu taong chiêng, rik daong paglaong hatai sahneng ka yaom glaong ilamu meng kan di dom bangsa dalam zaman urak ini. Ong Hồ Thanh Sơn, Jabat Ilamu – Brei thau huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi khan lac: "Hồ Thanh Sơn “Yaok thun, tui danak dak padang ngak saong patagok ilamu di bhap bini Cor jeng daok hu khik ramik. Dalam nan, dom nghệ nhân, dom urang ranaih umo thun, hu karja huyện sangka. Urak ini, hu rilo tal pato daoh ragu daoh bhap bini saong taong cồng chiêng.”

Pakacah chiêng di urang Cor Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi lac sa ilamu mekre takik hu. Meyah hu khik ramik, patagok, pakacah chiêng meda lac sa pandap du lịch biak gheih. Meda ndom lac, pakacah chiêng di bhap bini Cor Trà Bồng ngan saong dom ilamu naih gheih dalam jalan me-in, jalan parang iek, lac inem krung ilamu phi vật thể gheih mekre daong pabak parilo jang ilamu, jeng yau ragu ragam meng kan di bangsa Việt Nam./.

M.Phuong

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)