HATAI ANIT RANAM BRUK JHIK PET DI URANG KUMEI BANGSA DAO DAOK DI QUẢNG NINH
Thứ bảy, 00:00, 15/06/2024 Urang lang: Thu Thảo Urang lang: Thu Thảo
CHAM.VOV.VN - Ngan haong urang kumei Dao Thanh Phán di xã Yên Than, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh, tuk lahaiy ye mek mbaik jarum saong marai tabiak jhik, pet. Dom bingu hala ndung bak ilamo meng kan hu pato meng rai ini tapa rai deih meng plak tangin gheih di urang kumei Dao Thanh Phán.

Huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh hu labaih 90% urang bangsa Dao Thanh Phán nan ye ilamo, adat cambat hu mikva pak ini khik ramik saong patagok. Di pak ini, urang kumei bhian ngui cuk khan ao meng kan yaok harei. Tuk lahaiy, dom amuk, dom amaik pataom gauk anak pabah mbang sang piah jhik, piah pet. Bruk jhik pet hu pato meng rai ini tapa rai hadei, nan ye dom urang kumei pak Yên Than thei jeng thau jhik pet. Saai Chíu Thị Hoa brei thau, tui adat cambat tanarakun, dom urang kumei Dao Thanh Phán dahlau di tuk tok pasang, khin likei, thei jeng thau pet, thau jhik piah eng drei ngak ao lakhah ka drei: “Bruk jhik pet lac ilamo meng kan hu pato veik meng ong amuk, amaik ame blaoh tal drei. Drei bac  ye drei thau. Drei kham marat bac, bac meng bruk mbuan tal kan. Dom bingu hala di takai capha, aw lac kan abih. Di takai capha dua gah pet meng 2 tal 3 bilan, daok ao pet 2 jhih jeng abih labaih 1 bilan. Ngak salah 1 bộ khan aw abih labaih 5 bilan.”

Blah khan aw meng kan di urang kumei bangsa Dao Thanh Phán hu ngak biak suai lac aw, capha, đai, tamo, khan. Bingu la mangaok aw di urang kumei bhian hu pet di vạt aw, anak cada praong labaih 10cm. Bingu la di capha hu pet di labik mala abih di dua gah nding capha. Talei ka-ing lac candaih tanyiak mbong, mbaok praong jeng hu pet rilo bingu hala. Anak khan aw hu dua sambo mau lac bhong saong mbong, urak ini, adei saai daok hu rilo sambo mau biak gheih mata yau ye jhuk, hijao, hồng, meriah bhong. Saai Chíu Thị Huệ daok di xã Yên Than brei thau, piah ngak sa bo khan aw lac abih biak rilo tukvak nan ye urak ini rilo rai ranaih oh thau pet: “Urak ini rilo menuac oh bac nan ye oh pet hu. Adei thau pet meng amaik pato tuk adei umo 12 - 13 thun.. Kol adei jeng takre, rilo tuk eng drei maong iek vạt aw di amaik blaoh ngak tui, bruk hagait oh thau ye sua tangi amaik. Anek kumei dahlak bac tal 8, adei ka oh pato kayua ka oh hu tukvak lahaiy piah pato anek.”

Urak ini, hu rilo makna ngak ka dom adei kumei urang Dao Thanh Phán oh thau pet. Piah khik ramik saong patagok dom yaom glaong ilamo, dalam nan hu bruk pet, huyện Tiên Yên jeng hu padang dom Kalup kapul khik ramik bruk pet di dom bangsa lac Dao Thanh Phán, Dao Thanh Y, Sán Chỉ… Amuk Dương Thị Hậu, Phaok jabat Ilamo huyện Tiên Yên brei thau: “Dalam zaman bahrau  ye bruk ini dak harei dak lahik. Min, piah khik ramik pato veik ka rai hadei, urak ini Tiên Yên hu padang biak rilo danak dak, dalam nan brei ngak dahlau bruk pathau khan ka rahra jang yau piah khik ramik dom kalup kapul jhik pet. Ngak ka pandap pet jeng pandap ka tuai du lịch.”

Bruk pet lac prein khang di Yên Than nan ye piah khik ramik dom yaom glaong ilamo pambuak haong cak rok patagok yu lich, kanja xa tuk halei jeng nao gam haong mikva dalam bruk khik ramik bruk pet. Dalam nan padang dua kalup kapul khik ramik ilamo bangsa. Dom harei rija, roya, harei pataom pathau khan, jak ba rahra, abih di nyu nan lac adei saai kumei cuk khan aw meng kan di bangsa.

Adei saai kumei dalam kalup kapul hadah mbaok mata ndem lac “drei khik ramik saong cak rok patagok ilamo lac kayua bhian randap, min praong di abih lac hatai anit ranam ngan haong yaok bingu hala, yaok blah khan aw hadah mekre bingu la, min ndung bak biak rilo yaom glaong di bangsa Dao Thanh Phán”./.

Urang lang: Thu Thảo

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)