Bilan xuân lac tuk rilo bangsa ngak lakhah ka anek bhik di drei. Ini lac tuk bruk ngak nong daok lahaiy, langik laar bingu, yuak kuak bahrau blaoh, lac tuk lagaih abih piah ngak lakhah.
Sang ong Triệu Văn Thọ, daok di palei Khiểng Khun, xã Tân Phượng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái ngak lakah ka anek kumei Mộc Nữ. Yau dom ndam lakhah karei di urang Dao daok pak ini, langiu di bruk caga brah, alak, pabui, manuk…., sa pandap oh kurang hu nan lac caga dom jien xu gam haong harak nao daa gauk gar, adei sa-ai, ayut saabat mai bui sambai haong sang saong gam ba matau kamei mai sang likei. Ong Triệu Văn Thọ khan lac: "Iek tui dom urang dalam kapul ba matau hu njauk gauk haong gah likei di harei klaoh panuac, sang dahlak hu pasang iek cambaih piah pilih ruah njauk manuac lac gam haong sang ba anek matau mai sang likei. Di pak ini hu adat tui labik dang brei dahlau abih meda lac adei saai gah ame, gah amaik, blaoh ayut saabat di diuk pasang dahlak, di anek kumei saong dom urang karei karei".
Tui adat lakhah meng kan di urang Dao bhong pak Yên Bái, gah kumei ba anek kamei mai sang likei. Dom urang ba anek matau hu dua gah sang njauk gauk tuk klaoh panuac, hadei di nan gah likei brei caga dom jien xu kak marai bhong tame yaok jien xu jao ka gah kumei piah brei gam harak daa atau panuac taa.
Dom sang taduan hu jien xu gam haong harak daa ye tal harei lakhah brei menuac samu haong dom jien xu taduan hu gam ba anek matai mai gah sang likei. Daok dom sang taduan hu harak daa bo oh gam jien xu ye oh ba anek matau tok mai mbang huak min.
Tuk ba anek matau kamei jaik tal sang likei, kapul sang gah kumei padeih veik piah rami ramik khan aw ngui cuk ka cô dâu, hadei di nan sang gah likei meng peih sap ragu ragam meng kan blaoh tabiak raok. Raok tal anak sang, cô dâu brei daok la anak pabah mbang praong cang ong gru ngak dom adat saong cang tal maong siam yam takai tame sang. Ong Triệu Kim Tiều daok di palei Khe Bín, xã Tân Phượng brei thau: tok dom sang gauk gar haong gah kumei meng hu hadah mbaok mata ba matau kumei nao sang likei.
"Meng kan dom urang ba anek matau mai sang likei rilo abih oh tapa 32 urang, urak ini rilo jang, abih di nyu nan lac dom sang hu rilo adei saai, gauk gar; sang likei saong sang kumei daok jaik gauk. Min, dom urang ba anek matau jeng njauk samu haong dom jien xu bo dua gah sang hu ginum gauk blaoh".
Ong Bàn Phúc Sương, thun ini umo 80 thun, daok di palei Bỏ Mi, xã Tân Phượng – lac sa urang thau cambaih ka adat cambat di urang Dao bhong brei thau, bruk ba jien xu gam hu makna lac ieu daong, gam hu makna lac pah, sanya tui. Daok kayua halei pilih ruah manuac rilo di abih lac 32 urang, ka sa lac kayua laik 3 hu makna lac khang kajap, laik dua hu makna lac siam mekre, suai lavik.
"Meng kan mai hu adat lac sang halei taduan hu jien xu gam haong talei marai sambo bhong ye meng brei menuac gam haong sang kumei ba anek matau mai sang likei, thei oh hu jien xu ye ieu daong ye jeng oh thei nao. Dom urang ba anek matau jeng lac adei saai, gauk gar dalam but pajaih nan ye nao tapa sang likei lac brei mboh sang kumei lac rilo adei saai, jumpataom gauk piah peih praong talei pambuak gauk di dua gah likei saong kumei".
Urak ini, raidiuk di manuac sia dak harei dak cak rok patagok, nan ye dom urang ba anek matau oh daok pacang veik hadom menuac cambaih laih. Mayah daok jaik gauk, menuac nao meda tagok tal 50, 60 urang; daok atah tok mangaok mala 15 urang, min makna di jien xu jeng daok tamo yaom di nyu./.
Viết bình luận