Khan ao bhap bini urang kamei bangsa Sán Chỉ yau ye hu: tarapha, ao dalam, ao langiu, talei ka-ing saong tanyiak cak mbuk. Yaok arak birik hala bingu, bar sambo dalam khan ao oh ieu lac sa janih brei mboh raidiuk pagam haong langik tasik alam blaoh daok brei mboh adat cambat meng kan mai di bol bhap rahra. Dom jalan girum talei mrai gheih ghang ngak jeng blah khan ao siam mekre daok brei mboh dom gheih ghang di urang kamei Sán Chỉ. Dalam nan, dom pandap karei yau kaong takoi, kaong tangin, tanyiak cak mbuk, langiu di nan hu talei ka-ing hu menyim meng len atau khan bai nyom rilo sambo bar, pagam pariak atau janih ameh pariak karei, ngak biak gheih meta ka khan ao.
Dalam dom harei raya tet, lakhah caga, khan ao di urang Sán Chỉ daok hu pagam haong tanyiak cak mbuk, dom janih kaong ngak meng pariak saong talei ka-ing biak gheih, ngak jeng blah khan ao gheih ghang siam mekre. Min, tapi dom thun jaik ini khan ao bhap bini dak harei dak daok takik hu pandar dalam raidiuk harei harei saong “tanut chuan” dom anek kamei Sán Chỉ brei bac megru bruk ngak khan ao bhap bini dahlau tuk tok pasang jeng dak harei dak mboh takik jang. Sa-ai Đặng Thị Lịch (xa Yên Thổ, huyen Bảo Lâm, tinh Cao Bang) brei thau:
“Adei ye tuk nao bac oh daok pak sang kayua yau nan ye oh hu pato pakai brei thau ngak khan ao. Tuk mai sang ye amaik ame chik caik dahlau abih paje. Tal tuk masa tok pasang tabiak langiu ye mek cuk min.”
Rilo thun dahlau, bruk cuk khan ao tui ilamu bhap bini rahra di dom dam dara dak harei dak takik jang, brei mboh bruk salih dalam raidiuk saong dom urang rai dahlau oh daok sangka iek praong bruk pato pakai bac jhik menyim ka dom anek kamei dahlau tuk tok pasang. Min, haong bruk pathau khan di karja palei, bangsa Sán Chỉ ieu lac hu ngui cuk dom khan ao bhap bini hu rilo jang dalam dom harei raya atau harei Tet saong dom mbang darak pataom, brei mboh bangsa urang Sán Chỉ daok di Bảo Lâm hu ilamo jang dalam bruk khik ramik ilamo bangsa. Daok haong sa-ai Trang Thị Dính (xa Yên Thổ, huyen Bảo Lâm), khan ao bhap bini daok daong sa-ai hu jien mek tame meng bruk jhik tarapha, ao Sán Chỉ piah pablei ka mikva saong tuai damuai jirah rivang. Ini lac bruk khik ramik saong brei mboh yaom glaong di ilamo bangsa ka dam dara uranaih rai hadei.
“Urak ini bhian hu harei adaoh tamia, atau hu dom harei raya ye mikva cuk khan ao bangsa rilo jang dut haong dahlau daih. Mikva cuk khan ao min cuk biak gheih. Yau nao ngak min hu harei raya halei mikva bhian cuk, hu harei pataom gauk adaoh tamia mikva meng cuk khan ao bangsa. Drei jeng mboh hadah mbaok lac sa urang kamei, saong drei jeng thau ngak dom kadha bo drei hu piah drei pandar.”
Haong bruk daong di karja saong dom kapul xa hoi, urang bangsa Sán Chỉ thau khan ao ieu lac sa janih drap ar ilamo hu yaom glaong, brei mboh hatai anit ranam saong bruk daok dang di bangsa. Meng hatai jum pataom saong kham merat, rahra Sán Chỉ caong takre khik hu ilamo bangsa di drei tapa dom blah khan ao bhap bini, piah nyu hu diuk suai lavik di dalam hatai di rairah harei hadei./.
Viết bình luận