"SƠL" DALAM RAIDIUK URANG CA DONG
Thứ bảy, 00:00, 17/08/2024 Urang lang: M.Phuong Urang lang: M.Phuong
CHAM.VOV.VN: Khiên - urang Cam ieu lac SƠL, lac pandap pacang, pandok biak siam di urang Ca Dong (sa dhar di bangsa Xơ Đăng) daok di Trường Sơn - Tây Nguyên meng kan. Zaman dahlau, sơl brei mboh ka bruk khik pacang puk palei di dom likei dam Ca Dong khang kadang Sơl daok hu pandar yau sa pandap pan tamia kong chieng di likei kumei dalam dom rija, roya meng kan. Kadha “Dom bangsa adei sa-ai” harei ini, da-a mikva saong taong abih gauk pang kadha vak di Nguyễn Văn Sơn angaok báo Bangsa saong Patagok hu khan brei thau ka Sơl dalam raidiuk urang Ca Dong.

Taha Đinh Văn An (umo 80 thun), urang Ca Dong daok di palei 6, xã Trà Bui An, huyện Bắc Trà My brei thau, dahlau daih, urang Ca Dong daok dalam glai hu rilo athur jhak, nan ye sơl hu maong lac janih pandap pacang caga oh kurang hu di urang likei Ca Dong. Di palei urang Ca Dong halei jeng hu sơl tual angaok daning sang palei meng kan, piah lavik lavik, likei dam di palei ba tabiak pasram pacang. Urang lakei Ca Dong tuk tagok puh, tame glai jeng ba tui sơl, to, thong, gai paneh piah pacang athur jhak nyu ginuh tame.

Piah ngak hu sa baoh sơl, abih rilo tukvak, prein yava saong brei ngak njauk adat sambat di urang Ca Dong. Sơl hu ngak meng phun kayau tamo saong pandar dom pandap yau to, mrak piah ngak. Menuac dang tabiak kung sơl lac urang praong thun abih dalam sang tau lac taha palei. Adat kung sơl hu ngak meng bruk mek darah menuk luk tagok candaih kayau ngak sơl piah likau yang pacang caga saong brei patuah jamo tuk pandar sơl.

Sơl hu urang likei Ca Dong ngak meng candaih kayau “gỗ lim” lipih, thaik hình thoi, gah langiu tauk kalik kabao, hu mek meng adat klauk kabao hadei di tuk palei ngak adat mbang padai bharau di palei. Gah dalam hu 2 quai moc vong cung meng havei ia hu kak kajap tame candaih kayau thaik yau ia bulan meteh baoh piah mbuan ba tangin tame pan tuk pandar.

Hu thau, urang Ca Dong zaman dahlau tuk pilih ruah taneh padang palei jeng kuhria tal labik mbuan lagaih ka bruk rami ramik pacang caga. Urang Ca Dong kaoh kayau ngak paga pacang vil val palei, hu kuac rok lubang saong caik chong thò, cam bay. Angaok pabah mbang tame palei, hu tual khaoh meng nding kreim piah bao đong. Yaok palei jeng hu kapul eng drei khik caga puk palei, lac dom urang likei prein yava khang kadang,  dang akaok lac taha palei. Sơl biak hu yaom piah khik pacang rup pabhap yaok tuk, yaok labik, pacang caga athur glai ginup tame atau kol kanjah jhak taong tame palei.

Langiu di nan, sơl daok hu pandar yau pandap pan piah tamia kong chieng di likei kumei dalam dom rija roya meng kan di palei. 

Piah daong ka kol drei thau cambaih jang ka ragu tamia sơl di urang Ca Dong, taha Đinh Văn An pan baoh sơl yam tabiak bein tamia brei iek ragu tamia sơl di urang Ca Dong. Taha An tangin hanuak pan sơl, tangin ieu pan mbaik to brei mboh veik ka dom ragam tamia sơl. Ragam tamia sơl di ong An dreih yau sa urang lin daok mesruh haong ragu tamia khang kadang, tuk jhul tabiak nao gah anak, tuk chat tagok sadau tapak, tuk chat kadun likuk, kuuk rup mai gah likuk.

Tamat kadha tamia sơl, taha Đinh Văn An khan lac: sơl nyu kak kajap haong ong oh thau hadom bui samnai jeng yau duh hatai angaok jalan padang palei meng dom thun daok di angaok ceik glaong. Harei ini, bruk ngak saong pandar sơl di urang Ca Dong meda lac oh daok tra. Taha An brei alin hadiah baoh sơl ini ka Miuyim tỉnh piah khik ramik saong duh ka bruk parang iek suai lavik.

Daok ngan saong kol dahlak, dom menuac ngak gah ilamu biak bui sambai tuk hu janih pandap dan toc hoc di urang Ca Dong hu yaom glaong, daong pabak parilo jang gilang ilamu mboh saong oh mboh di mata dalam 54 bangsa Việt Nam./.

Urang lang: M.Phuong

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH  “VUI MUA LUA MOI - UAN PADAI BIRAU”

KADHA DAOH “VUI MUA LUA MOI - UAN PADAI BIRAU”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Vui Mùa Lúa Mới” hu radaoh Thanh Pháp vak tui ragu daoh di urang J’Rai. Kadha daoh ini mek hu yai B, mbang pakacah kadha daoh ndom ka huyen Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận dalam thun 2020.

24/11/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)