Piah patrun, patakik dom ruak virus nguy hiểm angaok hadang, yau ye ruak tanut mbong, akaok kanyik, taura, hoại tử cơ ………, mikva brei dut iek pajaih dahlau di tuk palao. Pandiak livik harei gam saong dom mbang hajan suan bilan meda ngak ka ia dalam danao raong samar salih karei, mbuan tamuh ruak ka hadang di dom labik raong. Ruak vi khuẩn angaok hadang raong tamuh khang, abih di nyu nan lac ruak hoại tử gan tụy cấp tính. Piah patrun, patakik dom khat lihik ka hadang raong, mikva njauk caik hatai sangka, bruk kuhria caga danao raong brei ngak biak siam.

Mikva brei khik ia dalam danao raong samu atau glaong jang 1m 4. Peih rilo kandik ia dalam dom harei pandiak khang atau dalam tuk hajan praong piah ngak brei xáo trộn ia, plaih bruk hu rilo tal ia dalam danao raong; hu jalan pacang glut jaleih mbaok danao saong pacang ia hajan dui tui dom chất thải hữu cơ trun danao. Proi cur vil val mbaok danao dahlau di tuk hajan piah plaih bruk trun pH dalam danao; Mật độ raong mbiah, jhui raong rilo piah mbuan iek glang danao raong. Ngan saong hadang sú raong thâm canh, bán thâm canh palao meng 20 tal 25 drei post 15 angaok sa m2, ngan saong hadang thẻ takai mbong njauk palao meng 60 tal 100 drei post 12 tal 15 angaok sa m2; tui iek dom kadha ka môi trường ia dalam danao raong (yau ye nhiệt độ, độ mbak, pH, độ oxy hòa tan, khí độc); pasang iek chất thải hữu cơ dalam danao (brei thau cambaih khẩu phần pandap mbang dalam harei, pandar chế phẩm vi sinh piah palai chất hữu cơ, tani tanat tảo saong sambo ia); patagok pren pacang caga ruak ka hadang dalam tuk lingik oh siam meng bruk pabak dom chất khoáng, vi sinh jalan tung, beta glucan, vitamin.

Dalam tuk raong, tui định kỳ, mikva njuak mek mẫu dut iek piah thau tanut njom vi khuẩn Vibrio sp. angaok hadang, ia raong saong gluh mbat danao piah hu jalan langyah ngak brei patrun, patakik ruak kayua vi khuẩn saong hoại tử gan tụy; pandar pandap mbang siam saong dom janih jru, hóa chất, chế phẩm sinh học hu adat brei pandar dalam bruk raong kaya ikan piah xử lý môi trường, pacang caga ruak, khik iek pren yava hadang raong. Dalam tuk raong, mboh hadang oh siam yau njom ruak atau metai bất thường brei khan chip ka dom baoh sang daok jaik taphisaong dom jabat khik iek bruk raong kaya ikan daok jaik di abih thau piah hu jalan tacei pato saong langyah chip, plaih njom mbak ruak; oh tathuak ia nerak atau hadang metai tabiak gah lingiu, ngak njauk tui dom jalan pacang caga jit ruak../.