Urang blei bingu dalam harei tet 

Adat padang phun nêu tui adat cambat pataw bra meng kan di triều Nguyễn hu Pasak Khik ramik inem mek Bal yao klak Huế peih ngak tui adat cambat pataw bra meng kan di triều Nguyễn page harei 17/1, di Đại Nội Huế. Phun nêu nan lac phun krem taha atah labaih 15 mét, kayua dom lính vệ galam, gam haong kapul nyaom ngak adat saong ban lễ nhạc cung đình raok meng pabah mbang Hiển Nhơn mai padang anak trước Triệu Tổ Miếu. Adat padang nêu harei Tết nan lac sa dalam dom adat cambat tanarakun ilamo oh lac tok hu di Việt Nam bo daok hu mboh di rilo negar Á Đông. Ngan haong urang Việt Nam, adat padang nêu hu jeng sa janih ilamo siam gheih meng lavik thun mai. Ini lac bruk ngak piah brei mboh gilac adat cambat meng kan di bangsa Việt Nam, jang yau di triều đình nhà Nguyễn, ngak jeng kadha bui sambai chreih chai peih mbaok Tết Nguyên đán Canh tý si tal mai.

Harei 17/1, lac harei 23 bilan mat, lac harei Tết patao Ging. Tui adat cambat di urang Việt, dom sang hu cúng ikan chép blaoh palao nyu piah ba patao Ging tagok lingik. Dom thun mai ini, bhap bini thau paglaong akaok sahneng jang dalam bruk palao ikan chép dalam harei patao Ging. Dom kadung nilon hu salih tapa dom baoh chậu, xô... piah patrun bruk prah nerak tabiak kraong ribaong.

UBND bal Cần Thơ pambuak haong Sở văn hóa saong Du lịch bal; UBND quận Cái Răng hu mai rivang saong alin brei 400 pok pandap Tết ka mikva pablei salih sit di darak kandon Cái Răng, TP. Cần Thơ. Hu jeng bhian randap, jaik Tết Nguyên đán bal Cần Thơ hu peih bruk nao rivang, pachreih saong alin brei pandap ka dom urang pablei salih, urang daok diuk rai pak darak Cái Răng, dom urang hu rik daong tame bruk khik ramik ilamo biak karei di kraong aia, mblang bein miền  Tây.

Công an tỉnh Bình Phước brei thau, hadei di 15 harei tabiak langyah bruk vi phạm nồng độ cồn tui Nghị định ka 100 di rajaei dalam tỉnh Bình Phước, gah  cảnh sát giao thông hu phạt 162 mbang, dalam nan hu 3 radaih ô tô, 159 radaih mô tô. Cảnh sát giao thông hu cap khik 142 sruh radaih, mek veik harak adat peih radaih di 56 urang  vi phạm nồng độ saong phạt jien labaih 652 triệu đồng. Dom bruk suan rilo abih lac oh hu harak adat peih radaih, nduac samar jang, oh tuak muot bảo hiểm.

Jeng dalam melam 16/1, radaih tuai 45 kik daok tuan biển kiểm soát 82B-00.494 kayua urang peih radaih Nguyễn Hoàng Quốc Việt (ndih tapui thun 1980, daok di Kon Tum) nduac angaok jalan Hồ Chí Minh meng tỉnh Gia Lai nao tỉnh Đắk Lắk tuk nao tal labik di xã Ea Hleo, huyện Ea Hleo (Đắk Lắk) ye ginuh tame sruh radaih patuh saong sa sruh radaih công nông daok pasiam veik angaok jalan. Mbang ginuh khang ngak ka urang likei angaok sruh radaih patuh nan metai chip saong sa urang nao gam njauk rambuac trak hu bhap bani ba tame sang iek ruak cấp cứu. Tukvak rah tabiak bala, angaok sruh radaih tuai hu jaik 20 urang, biak patuah oh hu thei njauk rambuac trak. Makna di mbang bala ini daok hu pasang iek duah thau.

   25 thun dahlau (1995), sa mbang megei baoh taneh khang 6,8 độ rích-te rah tabiak di gah meraong tỉnh Hi-ô-gô (Hyogo) saong dom bhum jaik taphia di Nhật Bản, ngak tayah tayac praong saong ngak ka labaih 6.434 menuac metai. Mesup 17/1, rilo bruk praong hu peih tabiak ngak di tỉnh Hi-ô-gô saong dom tỉnh jaik taphia piah hadar tal dom urang njauk bala dalam mbang megei baoh taneh ini.

Di bal ine Paris, Pháp rilo jalan radaih điện njauk padeih dalam dom adit tapa dalam tuk nan rilo jalan radaih apui dalam bal ine saong jaik taphia njauk padeih abih. Harei 15-1, dom urang ngak đình công daok pacang khik sa labik ngak điện hạt nhân di gah Barak negar Pháp saong sa pasak xử lý hareik thải di gah langiu Paris. Dom nghiệp đoàn pok sap iew dom urang ngak peih ngak ngak mbang tổng đình công harei 16-1 saong patui veik bãi công di harei 24-1 tal tuk dom akaok mentri ginum biai dự thảo hukum pasiam veik hưu trí.

Jabat Điều phối dom bruk ngak pahla di Liên hợp quốc (OCHA) daok di Afghanistan brei thau, meda ieu pataom labaih 730 triệu USD piah daong ka bhap bini gaok kan kandah di taneh ia ini dalam thun 2020. Tui OCHA, dalam thun 2020 meda hu 9,4 triệu menuac caong hu daong, dalam nan hu 7,1 triệu menuac njauk hu daong chip. Tui kuhria, labaih 14 triệu menuac di Afghanistan mbuan dang anaok bruk kurang pandap mbang menyum dalam quý I thun ini./.

Urang lang: Mousaphuong- Jasi -18/1

Trang tin ngày 18/1/2020

Nghi lễ thượng nêu theo phong tục cung đình ngày xưa của triều Nguyễn đã được Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế tổ chức  theo phong tục cung đình ngày xưa của triều Nguyễn sáng 17/1, tại Đại Nội Huế. Cây nêu là cây tre già dài hơn 15 mét, do các lính vệ vác, cùng đội nghi thức và ban lễ nhạc cung đình rước từ cửa Hiển Nhơn về dựng trước Triệu Tổ Miếu. Tục dựng nêu ngày Tết là một trong những phong tục văn hóa không chỉ của riêng Việt Nam mà của rất nhiều nước Á Đông. Đối với người Việt Nam, tục dựng nêu đã trở thành một nét văn hóa tốt đẹp ngàn đời. Đây là hoạt động nhằm tái hiện nghi lễ xưa của dân tộc Việt Nam nói chung, triều đình nhà Nguyễn nói riêng, tạo không khí vui tươi vào dịp mở đầu Tết Nguyên đán Canh tý sắp đến.

Ngày 17/1, tức ngày 23 tháng Chạp Âm lịch là Tết ông Công ông Táo. Theo phong tục của người Việt, các gia đình sẽ cúng cá chép rồi phóng sinh đễ tiễn ông Công ông Táo về trời. Vài năm trở lại đây, người dân đã có ý thức hơn với việc thả cá chép trong ngày ông Công, ông Táo. Những chiếc túi ni lông dần được thay thế bằng những chiếc chậu, xô, bat to... nhằm hạn chế tối đa việc xả rác thải ra môi trường.

UBND thành phố Cần Thơ phối hợp với Sở văn hóa và Du lịch thành phố; UBND quận Cái Răng đã đến thăm và tặng 400 phần quà Tết cho bà con tiểu thương buôn bán tại chợ nổi Cái Răng, TP. Cần Thơ. Thành thông lệ, gần Tết Nguyên đán thành phố Cần Thơ đều tổ chức đi thăm hỏi, động viên và trao tặng quà các tiểu thương, hộ dân đang sinh sống tại chợ Cái Răng, những người đã góp phần bảo tồn nét văn hóa độc đáo sông nước, miệt vườn miền Tây.

Công an tỉnh Bình Phước cho biết, sau 15 ngày ra quân xử lí hành vi vi phạm về nồng độ cồn theo Nghị định số 100 của Chính phủ trên địa bàn Bình Phước, lực lượng cảnh sát giao thông đã xử phạt 162 trường hợp, trong đó gồm 3 xe ô tô, 159 xe mô tô. Cảnh sát giao thông đã tạm giữ 142 phương tiện, tước giấy phép lái xe 56 trường hợp vi phạm về nồng độ và phạt tiền hơn 652 triệu đồng. Các lỗi vi phạm nhiều nhất là không có giấy phép lái xe, chạy quá tốc độ, không đội mũ bảo hiểm.

  Tối 16/1, xe khách 45 chỗ biển kiểm soát 82B-00.494 do tài xế Nguyễn Hoàng Quốc Việt (sinh năm 1980, trú tại Kon Tum) điều khiển lưu thông trên đường Hồ Chí Minh hướng Gia Lai đi tỉnh Đắk Lắk khi đến địa phận xã Ea Hleo, huyện Ea Hleo (Đắk Lắk) thì xảy ra va chạm với xe máy và một xe công nông đang sửa chữa trên đường. Vụ tai nạn khiến người đàn ông trên xe máy thiệt mạng tại chỗ và một người đi cùng bị thương nặng được người dân đưa đến bệnh viện cấp cứu. Thời điểm xảy ra vụ tai nạn, trên xe khách có gần 20 hành khách, rất may không có ai bị thương nặng. Nguyên nhân vụ tai nạn đang được làm rõ.

Cách đây đúng 25 năm (1995), một trận động đất 6,8 độ rích-te đã xảy ra ở phía nam tỉnh Hi-ô-gô (Hyogo) và các khu vực lân cận của Nhật Bản, gây tàn phá trên diện rộng và cướp sinh mạng của 6.434 người. Vào sáng 17/1, nhiều sự kiện long trọng đã được tổ chức tại tỉnh Hi-ô-gô và các tỉnh lân cận để tưởng nhớ các nạn nhân trong trận động đất này. Tại Công viên Hi-ga-xi Iu-ên-chi (Higashi Yuenchi) ở Cô-bê (Kobe), chính quyền thành phố và người dân ở đây đã xây dựng 7 nghìn chiếc đèn lồng bằng tre để thắp sáng khung hình có chữ “17.1” (ngày xảy ra trận động đất) để tưởng nhớ các nạn nhân.

Tại thủ đô Paris, Pháp nhiều tuyến xe điện phải dừng hoạt động trong những tuần qua trong khi nhiều tuyến tàu hỏa nội đô và khu vực bị hủy. Ngày 15-1, các công nhân đình công đã phong tỏa một cơ sở điện hạt nhân tại miền bắc nước Pháp và một trung tâm xử lý rác thải ở ngoại ô Paris. Các nghiệp đoàn kêu gọi các công nhân tiến hành cuộc tổng đình công ngày 16-1 và tiếp tục bãi công ngày 24-1 tới khi các bộ trưởng thảo luận dự thảo luật cải cách hưu trí.

Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) tại Afghanistan cho biết sẽ phải huy động khoảng 730 triệu USD để hỗ trợ người dân gặp khó khăn tại quốc gia này trong năm 2020. Theo OCHA, trong năm 2020 sẽ có 9,4 triệu người cần được hỗ trợ nhân đạo và bảo vệ trong đó có 7,1 triệu người cần được hỗ trợ khẩn cấp. Dự báo hơn 14 triệu người tại Afghanistan có nguy cơ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng và tình trạng mất an ninh lương thực trong quý I năm nay./.

Biên soạn: Ái Nghiêm