Pathau mikva saong taong abih gauk! Dom thun tapa, meng dom kham merat oh padeih dalam bruk duah pataom, parang iek, pato veik âm nhạc bangsa, dom nghệ nhân kapul cồng chiêng,daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk, hu daong pren, ngak pamedeih hatai takre ilamu meng kan ka dom palei Xê-đăng di xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Pahadah bruk ilamu, rai urang taha hu duah pataom, pato veik; rai ranaih hu mbaok tame bac, pasram, parang me-in dom alat ragam bangsa, taong cồng chiêng saong daoh ragu bhap bini. Nhất Lisa – urang vak di rayo sap ndom VN daok di bhum Tây Nguyên yaih khan ka dom nghệ nhân kapul cồng chiện, daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk – dom urang patoa âm nhạc bhap bini Xê đăng, daa mikva saong taong abih gauk tui pang:
Kapuk cồng chiêng – daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk, xã Đăk Mar (Đăk Hà, Kon Tum) padang tagok tal harei ini hu 17 thun. Urak ini kapul hu labaih 20 urang, hu 3 rai rah: praong thun abih lac nghệ nhân A Bôm, umo 81 thun; sit abih lac Y Thuật, umo 21 thun. Thun 2016 meng bloh, hu 2 urang dalam kapul hu karja pok brei angan ‘’Nghệ nhân ưu tú’’, lac ong A Bôm saong amuk Y Khar.
Nghệ nhân ưu tú A Bôm, urang ngak saong pasiam veik alat ragam brei thau, oh lac pato veik ka anek kamuan dalam puk palei, ong daok halan hatian daong mikva dom bhum karei dalam bruk khik ramik âm nhạc meng kan:
“Meyah chiêng halei khut, sap oh njauk ye dahlak pasiam veik. Dom alat ragam karei yau capi tơrưng jeng lac kayua dahlak ngak saong pasiam veik, capi klông pút meyah sap oh njauk ye dahlak pasiam veik atau ngak barau. Dalam tuk pasiam veik, dahlak tacei pato ka anek kamuan nyu mboh , piah kol nyu bac megru, thau ngak, thau apsiam veik alat ragam. Urak ini, dalam palei hu dom urang thau ngak alat ragam”.
Nghệ nhân A Lang, kapul cồng chiêng – daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk, brei thau, meng hu tui ong muk meng dahlau nan ye ong kanal ralo ragu di dom alat ragam, dom ragu daoh bhap bini. Urak ini ong jeng kham merat pato veik ka rai ranaih patui jalan ilamu meng kan di bangsa drei. Nghệ nhân A Lang khan lac:
“Dahlak mboh bruk ngak di kapuk cồng chiêng – daoh ragu bhap bini biak hu siam lagaih. Dahlak caong khin kapul hu bac megru ralo jang, ngak yau habar piah khik ramik saong patagok yaom glaong ilamu di ong amuk amaik ame caik veik, hu cồng chiêng, hu alat ragam bangsa, ragu daoh hơ-chiếo, ha-nhông biak gheih. dahlak thau me-in dom alat ragam yau ting ning, chiêng, ginang… Bahrau ini, dahlak jeng hu pato veik ka dom adei taih capi tơrưng, taongchiêng, me-in ting ning, dahlak hu pato dom adei labaih 3 bilan ini mai, hu 9 kamuan tui bac, dom kamuan hu kanal 3 kadha tấu chiêng ginang”
Ranaih abih dalam kapul cồng chiêng – daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk, adei Y Thuật khan lac: yaok mbang hu dom cei, dom wa ieu nao pasram daoh ragu bhap bini adei biak sambai, abih hatai jai pasram megru hong dom adei saai dalam kapul mbiah tal tuk kanal abih meng mai sang:
“Hu mbaok dalam kapul adei mboh biak bui sambai. Tuk daok di sang adei jeng mek kadha daoh bhap bini mai eng drei pasram daoh. Adei mboh drei brei bac kanal ralo, khik mek ragu daoh di bangsa drei. Dalam yaok mbang pasram adei daoh abih hatai jai. Adei biak takre daoh ragu bhap bini, amaik ame adei brei nao pasram daoh, adei saneng, kayua ilamu bangsa di drei nan ye brei khik ramik”.
Rilo thun tapa, meng bruk pato veik abih hatai jai di rai nghệ nhân taha umo, Kapul cồng chiêng – daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk dak harei dak khang kajap, patoa bruk takre ka rai rah ranaih umo, pasiam veik, patagok ilamu bhap bini. Urak ini dalam kapul hu 20 nghệ nhân. Tuk parang me-in dalam dom bruk praong, brei pataom ralo menuac, dom nghệ nhân meda ieu pabak yaok pluh dam dara likei kamei palei Kon Klôk mai hu mbaok tame. Ragu ragam cồng chiêng dak harei dak yava atah, ba ilamu Tây Nguyên mai hong bhap bini yaok bhum palei di taneh ia. Nghệ nhân ưu tú Y Khar, akaok kapul cồng chiêng – daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk, brei thau:
“Tal urak ini, dahlak duah pataom hu saong patagok jaik 10 kadha daoh bhap bini hu nao parang me-in biak ralo labik. Kadha praong njauk caik hatai di kapul kol dahlak lac hu mbaok parang me-in dalam mbang 1000 thunThăng Long - Hà Nội thun 2010, Festival cồng chiêng Tây Nguyên di ban Plei Ku (Gia Lai) thun 2012, parang me-in di Long Xuyên thun 2013, Nghệ An thun2014, Thanh Hóa thun 2015… Daok dalam tỉnh ye kol dahlak parang me-in gam gam”.
Urak ini, bruk duah pataom, pasram megru, parang me-in saong pato veik âm nhạc bhap bini hu jeng bruk ngak gam gam oh kurang hu dalam rai diuk di dom urang dalam kapul cồng chiêng - daoh ragu bhap bini palei Kon Klôk, xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Yaok nghệ nhân yau sa dalah pui khuah hadah, patoa hatai takre ilamu meng kan di bangsa Xê-đăng ka rai rah ranaih pambuak tui saong patagok./.
Viết bình luận