Dom urang ilamu ka ruak nhiệt đới, ký sinh trùng jeng brei thau, duk iek darah ruak sán lợn ngan saong taong abih dom urang oh hu ruak hagait nan lac bruk oh njauk ngak, bo daok ngak ka urang haduh hatai, sraw kadau ka bruk sahaneng di manuac sia.

 PGS.TS. Đỗ Duy Cường, Giám đốc Pasak ruak nhiệt đới, sang iek ruak Bạch Mai khan brei thau, khol drei njauk duah thau ka jalan praong tagok di sán dây lợn yau ini: Sán diuk hu dalam tung manuac, mebaoh saong tabiak tui khak manuac, meyah oh khik hu haci hacih, mebaoh nyaom tame ia atau njam patam, meyah rao oh hacih. Baoh sán tui tame rup manuac  meyah drei mbang njam metah, pandap mbang ngak oh ka tathak, atau ia menyum oh riak tathak baoh caik menek. Di pabui, sán nek hu dalam rilo iew alc lợn gạo, daok di manuac, ấu trùng hu jeng dom nang meda tame glo akok, cơ, mắt…

 Ong Đỗ Duy Cường langyah lac: “ Bruk duk iek darah urak ini tok duah mboh kahn1g thể saong kháng nguyên di ấu trùng sán lợn dalam darah. Meyah duk iek darah mboh dương tính tok thau lac hu ấu trùng, bo njom ấu trùng kayua mbang menyum gaok ia, njam metah hu baoh sán, oh njauk lac kayua mabng rilow pabui hu ấu trùng. Piah thau lac kayua mbang rilo pabui lợn gạo bo ruka sán ye njauk brei mek aih duk iek duah hu tuk sán klaik ha-oh, tuk nan meng thau lac dom kamuan ruak sán, oh njauk lac ruak kayua ấu trùng”.

 PGS.TS Đỗ Duy Cường jeng brei thau, meyah uranaih ruak kayua ấu trùng sán pabui ye tỉ lệ dalam bhap bini biak biar, oh jeng jit ruak, kayua yau na ye oh njauk ba duk iek darah abih gauk. Tok mboh dương tính bo oh hu ruak hagaih ye oh hagait tal ptrein yawa jeng yau bhap bini, ruak mboh tok takik. Yau nan ye, 209 kamuan mboh dương tính ruak sán lợn oh njauk lac 209 kamuan hu ruak.

 Njauk brei iek di gah karei, yau urang praong di labik nan, atau dom anek saih di tỉnh karei, blaoh dut saong uranaih hu ruak glaong halei oh, meng nan dom chuyen gia dịch tễ học langyah duah thau kayua habar mbuan njom ruak.

Yau nan, bruk duk iek darah duah thau sán oh lac uranaih ruak sán pabui, bo tok daong bác sĩ duk iek ruak tuk hu ruak  saong dom tanut duk iek ruak  karei karei.

Piah pacang caga ruak, tui Cục Y tế pacang caga saong dom chuyên gia, jalan siam di abih urak ini lac brei mbang pandap tathak saong menyum ia tathak, tuk nan baoh sán saong ấu trùng sán nyu metai saong oh njauk ruak./.

Những trường hợp nào nên làm xét nghiệm sán lợn?

Các chuyên gia về bệnh nhiệt đới, ký sinh trùng cũng cho biết, xét nghiệm sán lợn đối với tất cả các trường hợp bình thường là việc không cần thiết, thậm chí còn gây hoang mang, xáo trộn trong dư luận.

PGS.TS. Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, chúng ta cần hiểu chu trình phát triển của sán lợn như sau: Sán trưởng thành nằm trong ruột người, rồi đẻ ra trứng và xuất hiện trong phân người, nếu điều kiện vệ sinh kém, trứng sẽ nhiễm vào nguồn nước/rau, nếu rửa không sạch. Trứng từ đó vào cơ thể người nếu ăn rau sống, thức ăn nấu chưa chín, hoặc uống nước chưa đun sôi và tạo ra các ấu trùng. Ở lợn, ấu trùng có trong thịt (lợn gạo), còn ở người, ấu trùng tạo ra các nang có thể chạy vào não, cơ, mắt...

“Việc xét nghiệm máu sàng lọc hiện nay chỉ phát hiện kháng thể và kháng nguyên của ấu trùng sán lợn trong huyết thanh. Nếu xét nghiệm máu dương tính cũng chỉ khẳng định là có phơi nhiễm ấu trùng, mà nhiễm ấu trùng là do ăn uống phải nguồn nước, rau sống chứa trứng sán, chứ không phải do ăn thịt lợn chứa ấu trùng. Đề khẳng định do ăn thịt lợn gạo mà bị bệnh sán (trưởng thành) thì phải lấy mẫu phân làm xét nghiệm xem có thấy đốt sán trưởng thành hay không, lúc đó mới khẳng định các cháu bị bệnh sán trưởng thành, chứ không phải bị bệnh do nhiễm ấu trùng”, ông Đỗ Duy Cường giải thích.

PGS.TS Đỗ Duy Cường cũng phân tích, nếu trẻ bị bệnh do ấu trùng sán lợn thì tỉ lệ trong cộng đồng sẽ thấp, không thành dịch được, vì vậy không cần xét nghiệm hàng loạt. Chỉ dương tính mà không có triệu chứng thì không nguy hiểm cho sức khỏe cũng như cộng đồng, bản chất bệnh lưu hành lẻ tẻ. Vì thế, 209 cháu bị dương tính bệnh sán lợn không có nghĩa 209 cháu đang mắc bệnh.

Cần phải xem lại ở quần thể khác, như người lớn ở đó, hoặc các cháu học sinh ở tỉnh khác, rồi so sánh xem con số đó thực sự cao hay không, từ đó các chuyên gia dịch tễ học phân tích tìm mối nguy cơ.

Như vậy, việc  xét nghiệm sán không thể khẳng định trẻ mắc bệnh sán heo, mà chỉ mang tính chất hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán khi có dấu hiệu lâm sàng và một số kết quả xét nghiệm khác.

Để phòng bệnh, theo Cục Y tế dự phòng và các chuyên gia, biện pháp tốt nhất hiện nay là ăn thức ăn chín và uống nước sôi, khi đó cả trứng lẫn ấu trùng sán sẽ bị tiêu diệt và không bị bệnh./.