Cong ty TNHH AB Mauri Viet Nam hu brei adat padang sang mac di xã La Ngà, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai meng thun 2000, ngak men saong phụ gia ngak ahar. Jiak 20 thun sang may ngak bruk jeng lac do nan thun, mikva palei 4, xã La Ngà diuk rai dalam mbau bruk meng sang mac. Tui panuac khan di bhap bini, mbau bruk meng lavik mai, luac harei melam, hu tuk mbau takik min hu tuk mbau biak khang, takik ye yaok mbang mbau dom pluh phút, rilo ye dui atah meng harei ini tapa harei hadei hadei. Yaok mbang ngin yuk mbau bruk tabiak ngak brei  kan suak yawa, having akaok, sup meta…raidiuk mikva labik ini gaok rilo kan kandah. Sa urang daok di palei 4, xã La Ngà lac:

“Mbau bruk biak kan daok hu. Mbau yau anek hagiat metai atau ikan  nyu bruk, dua klau harei jeng mbau bruk. Meng blaoh mbau bruk gam gam, mikva biak pandik hatai..

 Biak pandik hatai, mikva rilo mbang ba gauk mai phản đối sang may, gah chức năng tỉnh Đồng Nai hu rilo mbang tame bruk, hu dua mbang sang may njauk padeih ngak bruk piah ramik pasiam  di thun 2009 saong 2011. Thun 2011, cong ty brei padeih ngak bruk dalam 3 bilan, mbiah tal thun 2012 meng brei ngak veik. Yau nan min, tui bhap bini labik ini lbrei thau, hadei yaok mbang pasiam, abih mbau bruk dalam tukva katut panak, blaoh hadei di nan nyu mbau bruk veik  ngak ka mikva biak pandik hatai.

 Di La Ngà, oh thei bo oh thau muk Lê Thị Tình. Urang kumei umo 62 thun ini hu jaik 20 thun nao ndok quyền lợi ka mikva daok diuk rai dalam mbau bruk  kayua sang mac AB Mauri. Muk Tình hu payua yaok rituh blah đơn tal dom labik hu thẩm quyền, meng puk palei tal T.Ư. Tui muk Tình, muk jeng yau bhap bini labik ini tok caong khin sang mac abih mbau bruk piah diukrai hu siam mekre:

“ 5 thun blaoh sang mac ngak hu siam, min sa thun ini mai mbau bruk veik. Tuk nan drei taduan brei sa bilan, min meng nan urang ngak mbau bruk daok oh hu tra. Min bhap bini jeng kham daok.”

           Birau ini jeng lac tuk tabung glaong, kreh bilan 4 thun 2019, sa mbang mbau bruk trak ngak ka bhap bini La Ngà glaih glar. Hadei di tuk mikva khan brei jakar palei mai pasang iek, gah cong ty brei padeih ngak saong taduan bruk ngak brei mbau bruk di drei, min langyah lac kayua kuang halang ia nerak tuk cong nhân ngak bruk nyu khut. Muk Phạm Mỹ Linh, Yam ndoc nhân sự Công ty AB Mauri Việt Nam lac:

          “ Drei oh plaik njiak hu kayua nyu khut, sang mac jeng oh khin. Harei nan, công nhân ngak khut, kayua ngak rilo jang 5 mbang dut saong yaok harei. Bhian di nyu meyah COD (Chemical Oxygen Demand ) tame kuang padang labaih 10 ribau, ye harei nan urang tuh tame tal 15 ribau, tagok blung, ba tal mbau bruk.”

Yau nan min, muk Linh oh taduan lac dom mbang mbau bruk dalam tukvak suai lavik yau mikva  khan nan lac mai meng sang mac cong ty drei.

Daok gah chức năng palei, ong Ngô Hồng Phúc, akok jabat Tài nguyên – Môi trường huyện Định Quán khan lac mbau bruk tabiak meng  Công ty AB Mauri Việt Nam rah tabiak dalm tukvak suai lavik. Ong Phúc brei thau, Công ty AB Mauri Việt Nam daok dalam bruk pasang eik catang gah alam moi truong di tỉnh Đồng Nai, yau nan min piah taong phạt atau brei kaoh catang ye huyen oh hu gunup thẩm quyền piah langyah.

  Hadei di tuk rah tabiak mbau bruk di kreh bilan 4, sang mac AB Mauri Việt Nam hu brei padeih labaih 2 adit piah ramik pasiam kuang pandang ia nerak, mbiah tal harei 7 bilan 5 sang mac hu ngak bruk veik, min dom harei hadei, mikva preo ieu pô kayua mbau bruk.

Bruk njauk biai nan lac, harei 14/1/ 2019, Ub bhap bini tỉnh Đồng Nai hu harak brei công ty tagok công suất meng 5.000 tấn tagok  6.000 tấn dalam sa thun. Hadei di nan oh hu suia lavik, mbau bruk dak khang jang, nan ye bhap bini La Ngà mboh lac mbau bruk daok ngak  glaih glar meyah gah chuc nang oh khang tangin tame langyah tal labik tal dhua labik nerak alam moi truong ini./.

Đồng Nai: Dân kêu trời vì mùi hôi từ nhà máy AB Mauri Việt Nam

Xuân Lượng-VOVTPHCM

Trong suốt nhiều năm trời, người dân ở ấp 4, xã La Ngà, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai phải chịu đựng mùi hôi từ nhà máy sản xuất men nằm trên địa bàn. Đáng nói, dù nhiều lần người dân phản ánh, cơ quan chức năng vào cuộc yêu cầu xử lý, bản thân doanh nghiệp cũng cam kết khắc phục, song tình trạng ô nhiễm mùi hôi vẫn tái đi tái lại khiến cuộc sống của người dân nơi đây nhiều phen khốn đốn.

Công ty TNHH AB Mauri Việt Nam được cấp phép và đặt nhà máy tại xã La Ngà, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai từ năm 2000, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất men và phụ gia làm bánh. Gần 20 năm nhà máy hoạt động cũng là từng ấy năm, người dân ấp 4, xã La Ngà phải chịu đựng mùi hôi thối từ nhà máy. Theo người dân, mùi hôi kéo dài dai dẳng, liên tục, ngày cũng như đêm, có lúc thoang thoảng nhưng có lúc đậm đặc không chịu nổi, ít thì mỗi đợt hôi vài chục phút, nhiều thì kéo từ ngày này qua ngày khác. Mỗi lần mùi hôi phát tán gây khó thở, chóng mặt, choáng váng..., cuộc sống của người dân ở đây bị ảnh hưởng nặng nề. Một người dân ở ấp 4, xã La Ngà cho biết:

“Cái mùi thối, khó chịu lắm. Như kiểu con vật nó chết hay con cá nó ươn vậy đó, lâu lâu vài ba ngày lại làm “quả”. Vừa rồi thối mấy lần liền, dân bức xúc lắm.

Quá bức xúc, người dân nhiều lần kéo đến phản đối nhà máy, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai cũng đã nhiều lần vào cuộc, và đã có 2 lần nhà máy bị buộc tạm ngừng hoạt động để khắc phục vào các năm 2009 và 2011. Năm 2011, công ty đã bị đình chỉ hoạt động 3 tháng, đến đầu năm 2012 mới được phép hoạt động trở lại. Tuy nhiên, người dân ở đây cho biết, sau mỗi lần khắc phục, tình trạng chỉ được cải thiện trong thời gian ngắn, rồi mùi hôi lại nhanh chóng phát tán gây ức chế cho người dân trong vùng.

Ở La Ngà, không ai không biết bà Lê Thị Tình. Người phụ nữ 61 tuổi này đã ròng rã gần 20 năm đi đòi quyền lợi cho người dân bị “tra tấn” bởi nhà mùi hôi thối từ máy AB Mauri. Bà Tình đã gửi hàng trăm lá đơn đến những nơi có thẩm quyền, từ địa phương tới Trung ương. Theo bà Tình, bà cũng như người dân ở đây chỉ cần nhà máy không phát tán mùi hôi thối để người dân được sống yên lành:

“ 5 năm vừa rồi họ làm tốt rồi, nhưng một năm nay thì lại bắt đầu trở lại thối. Bây giờ mình chấp nhận trong 1 tháng, nhưng không ngờ từ đó họ được sự chấp nhận của mình họ làm lại thối, thối nồng nặc không chịu nổi. Nhưng người dân vẫn cố gắng.”

Mới đây nhất và cũng là đỉnh điểm, giữa tháng 4/2019, một đợt hôi thối nồng nặc lại khiến người dân La Ngà khổ sở. Sau khi người dân báo chính quyền địa phương đến kiểm tra, phía công ty đã ngừng hoạt động và thừa nhận phát tán mùi hôi, nhưng giải thích là do sự cố từ bể xử lý nước thải khi công nhân vận hành mắc lỗi. Bà Phạm Mỹ Linh, Giám đốc nhân sự Công ty AB Mauri Việt Nam nói:

“Mình không thể né tránh được nó là một sự cố, một sự cố không mong muốn. Hôm đó người công nhân vận hành trong quá trình thao tác đã làm một lỗi, “cho ăn” quá no, gấp 5 lần bình thường. Bình thường nếu COD (Chemical Oxygen Demand - nhu cầu oxy hóa học – PV) vào bể khoảng mười nghìn, thì hôm đó họ cho tới năm mươi nghìn, nó nổi bọt, bắt đầu chết và khi đó bắt đầu phát sinh mùi.”

Tuy nhiên, bà Linh không thừa nhận những đợt phát tán mùi trong suốt thời gian dài như người dân phản ánh là xuất phát từ nhà máy của công ty.

Về phía ngành chức năng địa phương, ông Ngô Hồng Phúc, Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Định Quán xác nhận tình trạng phát tán mùi hôi của Công ty AB Mauri Việt Nam diễn ra trong thời gian dài. Ông Phúc thông tin, Công ty AB Mauri Việt Nam thuộc diện “giám sát nóng” về môi trường của tỉnh Đồng Nai, tuy nhiên để xử phạt hay có hình thức chế tài thì huyện không đủ thẩm quyền xử lý.

Sau sự cố giữa tháng 4, nhà máy AB Mauri Việt Nam đã tạm ngừng khoảng 2 tuần để xử lý sự cố ở bể xử lý nước thải, đến ngày 7/5 nhà máy hoạt động trở lại, và chỉ vài ngày sau, người dân lại tiếp tục than trời về mùi hôi.

Đáng nói, ngày 14/1/2019, UBND tỉnh Đồng Nai có quyết định cho phép công ty tăng công suất từ 5.000 tấn lên 6.000 tấn/năm. Và chỉ sau khi được phép nâng công suất không lâu, thì mùi hôi lại phát tán nồng nặc, nên người dân La Ngà có thêm cơ sở để nghi ngại mùi hôi thối sẽ còn tiếp tục hành hạ họ nếu ngành chức năng không mạnh tay vào cuộc xử lý dứt điểm “điểm nóng” môi trường ở đây./.