-Kuhria tal harei ini, di tỉnh Đồng Nai hu labaih 2 rabau 800 mbang urang njauk ruak tangin –takai –cambuai tame sang iek ruak, 5 rabau 480 mbang urang iek ruak lingiu. Dalam bilan 9, dom urang ruak tagok miat, tagok tal 200 urang nội trú saong 500 urang ngoại trú yaok adit. Gam saong ruak tangin –takai –cambuai, ruak sởi jeng daok tagok meng bilan 8 tal ini. Urak ini, Đồng Nai hu 190 urang ruak sởi, dalam nan hu dom ruak ngan saong rilo urang gam gaok. 

Bác sỹ Trần Minh Hòa, Phó Giám đốc pasak Y tế dự phòng tỉnh Đồng Nai brei thau: tapa pasang iek saong duah thau di dom libik hu urang ruak, mboh lac dom urang gaok ruak rilo meng lac dom uranaih daok dalam dom libik sang trọ di công nhân, uranaih oh ka klauk jru caga sởi saong uranaih oh ka cambaih bruk klauk caga dahlau daih. Bác sĩ Hòa jeng ndom lac, Đồng Nai urak ini hu 34 libik công nghiệp ngan saong labaih 1 rabau 150 xí nghiệp nhà máy, công nhân di grauk libik dalam taneh ia mai ngak bruk saong diukrai, dalam tuk nan dom libik sang trọ rilo libik oh khik hu hacih saat alam môi trường. Kayua yau nan ye, gah y tế dự phòng daok having akaok dalam bruk khik ramik công nhân lingiu tỉnh, bruk klauk caga saong pacang caga jit ruak gaok rilo kan kandah: Dom menuac dang ka 2 lac dom công nhân kumei daok metian. Di dom libik công nghiệp ye kol dahlak urak ini hu labaih 300 rabau công nhân kumei dalam umo thun ndih tapui. Min, oh ka thau lac tuk halei ndih tapui saong kuhria ndih tapui halei oh. Min bruk miễn dịch sởi meda bair atau oh ka hu. Yau nan ye, kol dahlak caong khin Viện Pasteur daong pabak ka kol dahlak di gah urang kumei tal thun ndih tapui.

Daok di Bình Dương, meng akaok thun tal ini, tỉnh ini hu 112 mbang urang ruak sởi saong labaih 3 rabau mbang urang ruak tangin –takai –cambuai. Ini jeng lac sa dalam 5 tỉnh di bhum Đông Nam Bộ hu dom mbang urang ruak tangin –takai –cambuai saong sởi tagok glaong dalam tukvak jaik ini. Tui ông Huỳnh Thanh Hà, Phó Giám đốc Sở Y tế Bình Dương ye dom uranaih ruak sởi, tangin –takai –cambuai lac dom anek di urang ngak panduan mai daok di Bình Dương biak rilo. Dom công nhân ini hu tal 99% oh hu klauk caga, daok hu dom urang oh thau lac klauk caga blaoh halei oh: Urak ini dalam parabha bruk di dom ngành ye ngan saong công nhân lac uy mban bhapbini tỉnh jao ka công đoàn, kapul dam dara hu brei bruk pathau khan dalam khối công nhân, abih di nyu nan lac dom libik sang trọ.

Di ban raya HCM, dalam 9 bilan tapa hu 4 rabau 66 mbang urang njauk ruak tangin –takai –cambuai iek ruak nội trú saong 21 rabau 322 mbang urang iek ruak  ngoại trú. Ban raya jeng mboh 132 mbang urang gaok ruak sởi. Gah y tế ban raya daok gaok rilo kan kandah dalam bruk brei thau tui jalan ngak mengkan, kan si taom gaok hu bhapbini, abih di nyu nan lac urang ngak.

Tapa duah thau dịch tễ di Viện Pasteur ban raya HCM, jit ruak thun ini meda tamuh tabiak di dom libik công nghiệp, libik hu công nhân urang ngak, menuac nhập cư, urang vãng lai tame tabiak hamiet. Taphia di nan, sang danaok, hacih saat alam môi trường, ia nerak tuh tabiak, ia hacih biak takik lac jalan siam ka jit ruak tamuh tabiak. Abih di nyu nan lac hu tal 90% dom menuac nhập cư, công nhân oh ka klauk caga ginup atau oh thau cambaih bruk klauk caga dahlau daih. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur ban raya HCM kakei: Di bhum Đông Nam bộ yau ban raya HCM, Đồng Nai, Bình Dương, dom libik ini njauk kham merat jang dalam bruk khik ramik. Bo di labik ini oh njauk lac gah y te saoh bo dom puk palei jeng njauk jak ba bruk hu mbaok pataom tame di abih gah karja, kuhria gam po sang trọ, dom  doanh nghiệp jeng njauk pataom tame piah khik ramik.

Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng – mintri Y tế mboh lac, thun 2018, jit ruak tangin –takai –cambuai saong sởi tagok rilo di dom tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, ban raya HCM. Min,  ông Phu ndom lac, kan kandah di abih jeng lac bruk oh thau hu bruk klauk caga dahlau daih di bhapbini. Yau nan ye, njauk paglaong bruk tự giác di yaok urang dalam bruk pacang caga jit ruak: Ruak tangin –takai –cambuai pambak tapa jalan hacih saat mbang menyum, meyah drei tự giác ye pacang hu ruak ka rup drei, saong daok lac pacang hu ruak ka bhapbini. Daok ruak sởi lac njauk nao klauk caga, oh klauk caga lac gaok ruak. Karja atau gah y tế pathau khan jak ba min daok bruk klauk caga lac bruk di yaok urang.

Jit ruak sởi, tangin –takai –cambuai, pandiak tabiak darah lac dom ruak daok tamuh di Việt Nam saong daok tagok drah samal, oh ka mboh dang veik. Mintri Y tế jeng barau tabiak bruk pacang caga jit ruak tangin –takai –cambuai, sởi saong pandiak tabiak darah thun 2018" dalam taneh ia, ngan saong hatai caong khin karja dom pakat, dom mban, ngành, kapul nyaom, dom jabat chính trị, xã hội saong urang bhapbini kham merat jang dalam bruk pacang caga jit ruak./.

Thúy Linh