Abih yaok rituh triệu đồng pala saong mong iek mblang bein 1,2ha ngan haong 2.000 ghang amariak kalu, min tuk yam tame mbang paik baoh ye labaih meteh  mblang taneh di sang amuk Nguyễn Thị Lý (daok di palei 9, xã Đắk Ơ huyện Bù Gia Mập) ye nyu thu ka-iu, salih tapa sambo màu kanyik thu blaoh metai thu. Dahlau di vụ amariak kalu ini, sang amuk Lý caong lac ba-yar hu abih 1,8 tỷ đồng jien mesre di gilang pariak, jaik tal harei ba-yar min urak ini oh hu jien ba-yar. 

Jeng dreih yau nan, lac sang amuk Lâm Thị Hương (daok di palei 10, xã Đắk Ơ), urak ini daok tavak gilang pariak 2,5 tỷ đồng min 5.000 ghang amariak kalu yau lahik abih mbong. Amuk Hương drut droi brei thau: “Yaom lac duah ginup abih jalan padam ruak min mblang taneh metai jeng oh patrun. Yaom jien mesre di gilang pariak oh bayar njauk tukvak nan ye biak caong khin karja hu jalan daong phun jien piah pala bahrau, cang paik baoh vụ hadei blaoh pataom jien ba-yar sre”. 

Akaok UB bhap bani xã Đắk Ơ Trần Văn Linh brei thau, xã hu jaik 958 baoh sang hu mblang taneh amariak kalu njaom ruak saong metai; daok dom baoh sang oh hu jien ba-yar sre ka gilang pariak ye oh ka yaok hu ginup abih. Tui gah ngak nong tỉnh Bình Phước, dom thun dahlau diah yaom amariak kalu glaong, urang nong laba rilo nan ye pakacah gauk peih prong taneh pala rilo jang dut haong quy hoạch, ba tal bruk kan si pasang iek tani tanat ilamu pala. 

Anak bruk yau nan, Akaok Sở KH-CN tỉnh Bình Phước Hà Anh Dũng hu ba akaok kapul nao pasang iek jit ruak angaok phun amariak kalu di huyện Bù Gia Mập saong mboh lac: “Brei hu jalan ngak siam, njauk haong bruk urang nong daok caong khin di abih piah ba tabiak jalan ngak cambaih laih piah pasiam veik, piah daong ka dom po bein pala amariak kalu. Ngak hu bruk ini, meng daong hu ka urang nong, khik ramik bhum pala phun amariak kalu di tỉnh”. 

Langiu di bruk amariak kalu metai, urang pala daok gaok bruk yaom amariak kalu trun biar dui atah saong kurang urang ngak. Urak ini, yaom amariak kalu di dom hợp tác xã pala amariak kalu hacih pablei tabiak darak pasar yaom jaik 46.000 đồng/kg (thun dahlau yaom 70.000 đồng/kg) min kayua kan duah hu urang paik amariak kalu nan ye oh takik baoh sang njauk dang mong amariak kalu tasak jruh bhong di gah phun. Xã Thiện Hưng (huyện Bù Đốp) hu labaih 80% baoh sang pala amariak kalu min bruk paik baoh jeng biak kan kandah. Nao rah tui dua gah jalan liên xã lac dom bein amariak kalu daok tame bilan paik min mboh hu takik urang dang paik dalam bein amariak kalu. 

Yaok thun tame bilan paik baoh, yaom pah urang paik amariak kalu lac 150.000 đồng sa harei saong caong khin hu hadom menuac paik ye jeng hu; min thun ini, yaom pah urang paik meng 160.000 - 180.000 đồng/7 tuk paik, gaok mai daok brei sa van huak min jeng oh duah hu urang paik. Tui dom po bein, bilan pa-aok bleit thun ini mai avan jang yaok thun saong njauk haong bilan amariak kalu nan ye urang pala kuhria paik pa-aok blait ka nyu blaoh meng tapa paik amariak kalu. Dom thun dahlau, amariak kalu tasak oh samu gauk, rilo baoh sang meda salih harei ngak ka gauk, daok thun ini, amariak kalu tasak samu gauk, nan ye yaok baoh sang ta-eng drei paik. Lingiu di nan, jaik abih urang ngak ranaih di puk palei hu bruk ngak tani tanat di dom doanh nghiệp prong saong jien mek tame glaong jang bruk nao paik amariak kalu nan ye kurang urang ngak dalam mùa vụ. 

Ong Trần Bá Hải, Phaok Akaok Kapul urang nong huyện Bù Đốp brei thau, anak bruk yau nan, karja puk palei hu jalan ieu pataom manuac urang piah daong ka urang nong paik baoh amariak kalu, abih di nyu lac baoh sang sarak karja, baoh sang hu anek kamuan nao nghĩa vụ quân sự dalam mbang akaok thun… Huyện ủy jeng hu tabiak harak ieu dom ban ngành, kapul nyaom brei manuac urang mai daong mikva paik amariak kalu; taphia di nan pok panuac tagok gilang pariak brei khoanh nợ, dui atah tukvak bayar sraiye piah ka mikva sahanang hatai paik salah bilan amariak kalu ini./.