Tuai damuai mai tame negar brei tapa duk iek ruak

Cục Hàng không brei padeih adat par nao mai meng Việt Nam tal dom tỉnh, ban hu jit di Trung Quốc meng harei 29/1. Gah hàng không jeng hu Bộ GTVT jao bruk pacang jit angaok dom mbang par, pasang iek catang tuai damuai tame negar. Meyah mboh menuac yau njauk ruak pandiak, patuk, kan suak yava, njauk brei daok karei. Dahlau di nan, harei 23/1, Cục Hàng không Việt Nam klaak taong abih harak adat par brei bloh saong oh brei adat bahrau ka hãng kapal haok Việt Nam saong taneh ia lingiu par nao mai Việt Nam saong ban Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.

Duh hatai ka jit viêm phổi cấp kayua virus corona rah tabiak, Công ty Formosa Hà Tĩnh tabiak panuac brei thau hadei di harei 15/2 urang Trung Quốc meng brei mai veik Khu Kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh piah ngak bruk, patui tame jit song khik rami siam mekre. Langiu di nan dahlau di tuk gilac mai ngak bruk, urang ngak Trung Quốc hu pren yava pak di labik dok  dalam 14 harei oh hu  biểu hiện hagait di  jit ruak virus corona. Jang yau, Formosa hu caik dom  thiết bị duh hồng ngoại di dom pambah mbang tame tabiak di công ty.

Dalam 7 harei padeih Tết Nguyên đán, dalam taneh ia hu 198 mbang bala angaok jalan, ngak brei 133 urang metai, 174 urang njauk rambus. Mintri Công an taong yaom duk saong Tết Kỷ Hợi thun bloh, thun ini bala angaok jalan trun  abih 3 gah, takik jang 10% mbang, menuac metai takik jang 5% saong menuac njauk rambus takik jang 17%. Rilo tỉnh ban oh hu bala angaok jalan yau ye: Bắc Ninh, Hà Giang, Khánh Hòa, Kon Tum, Lạng Sơn, Thái Nguyên. Cục khik iek bruk iek ruak (Bộ Y tế) jeng brei thau, dom bruk tame sang iek ruak kayua bala angaok jalan trun 17% duk saong thun bloh, abih di nyu lac dom bruk pambuak tal alak mbia trun biak rilo.

  Mintri pato megru  bahrau khan ka  dự thảo nghị định sarak patagok pato pakai  mầm non. Njauk caik hatai sangka gru pato mầm non di cơ sở pato megru  mầm non công lập hu dong sa pok jien takik di abih samu 50% yaom jien bilan cơ sở/sa bilan. Tuk vak dong hu mbang tui  bilan pato bac, takik di abih  9 bilan/sa thun bac. Pok jien dong hu bayar  gam song bruk bayar jien bilan song oh pandar buh tame bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.

Jabat Cảnh sát điều tra Công an TPHCM brei thau daok duah cap menuac cuh phao ngak brei 4 urang metai di labik, 1 urang njauk rambus trak, rah tabiak di huyện Củ Chi. Dahlau di nan, maong 2 biar harei 29/1, meuac sia di palei 5, xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi mehit rilo sap patuh khang, hadei di nan mboh 4 urang metai. Tapa duah thau mboh lac, hu sa kapul dam dara peih bruk me-in mbia, kayua kandah gauk tuk me-in nan ye rah tabiak bruk nan.

Jeng pambuak tal bruk nan, mesup ini (30/1), Công an huyện Củ Chi pambuak bruk haong dom gah nghiệp vụ Công an TPHCM pasang iek, duah thau bruk pametai menuac nan di saboh harei nan. Kreh melam, rahra mboh 1 urang likei njauk siu saong metai di jalan Tỉnh lộ 15, labik jaik tatua Bến Nẩy, xã Phú Hòa Đông, huyện Củ Chi. Tui Báo Pháp Luật, urang cuh phao pametai menuac blah drap ar meda lac Lê Quốc Tuấn, 33 thun, urang cuh pametai menuac di labik me-in mbia Củ Chi.

  Dom mbang njom virus corona di Trung Quốc hu tagok  7.771 kuhira tal mesup harei ni (30/1), tagok urang ruak di dunya takik di abih  7.892, jiak samu tong abih mbang njauk Hội chứng viêm jalan suah yava  (SARS) di thun 2002. Urang metai ka yua njom virus corona hu tagok  170 mbang,  tong abih dok di Trung Quốc. Dom urang jakar  y tế Trung Quốc brei thau labaih  9.000 mbang njauk medhi njom ruak karei di  Trung Quốc. Dom Rajaei negar langiu  dok kham merat ba urang tabiak truh labik  dalam tuk vak urang metai dok tagok. 

Di New York, mesup 29/1, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ala bruk pan akaok di Việt Nam, taneh ia ngak Chủ tịch luân phiên bilan 1/2020, hu họp pang p[athau khan ka bruk nhân đạo di Syria. Meng akaok bilan 12/2019 tal urak ini, bruk nhân đạo di bhum Tây Bắc Syria biak trak damak kayua mesruh gauk tagok khang. Dom gah pambuak tal oh ngak njauk tui panuac sanya padeih cuh phao hu mbaoh tangin di harei 12/1/2020, daok ngak kan ka bruk daong nhân đạo. Dom taneh ia di HĐBA mboh duh htai ka bruk nhân đạo di Tây Bắc Syria, ieu dom gah pambuak tal brei ngak tui sanya padeih cuh phao di Idlib, khik caga rahra saong cơ sở dân sự tui adat dunya, palagaih ka dom bruk daong pahla di LHQ.

  Nghị viện châu Âu bahrau phê chuẩn thỏa thuận meng  Anh song liên minh châu Âu ka bruk Anh tabiak truh EU, atau dok ieu lac Brexit. Tui nan, negar Anh hu tabiak truh  EU di melam page (31/1). Hadei di nan, Anh song  EU meda yam tame tuk vak dui atah labaih sa thun, anak meta tal abih harei 31/12/2020. Dalam tuk vak ni, 2 gah hu ginum biai kak kajap dalam harei anak tal, abih di nyu nan lac duah sa  hiệp định pablei salih tự do song phương./.

Urang lang: M.P & H.Pha - 30/1

Trang tin chiều 30/1/2020

  Cục Hàng không đã ngừng cấp phép chuyến bay từ Việt Nam đến những tỉnh, thành có dịch của Trung Quốc và ngược lại, từ ngày 29/1. Ngành hàng không cũng được Bộ GTVT giao phòng, chống dịch trên các chuyến bay, kiểm tra chặt chẽ hành khách nhập cảnh. Nếu phát hiện người nghi mắc bệnh như sốt, ho, khó thở, cần tổ chức cách ly. Trước đó từ ngày 23/1, Cục Hàng không Việt Nam hủy toàn bộ giấy phép bay đã cấp và không cấp phép mới cho hãng hàng không Việt Nam và nước ngoài khai thác chuyến bay giữa Việt Nam và thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.

  Lo lắng vị dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra, Công ty Formosa Hà Tĩnh vừa phát đi thông báo cho biết sau ngày 15/2 người Trung Quốc mới có thể quay lại Khu Kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh để làm việc, tùy vào diễn biến dịch và đảm bảo an toàn. Ngoài ra, trước khi quay lại làm việc, nhân viên người Trung Quốc phải có xác nhận sức khỏe tại nơi cứ trú trong 14 ngày không có biểu hiện gì của bệnh dịch virus corona. Đồng thời, Formosa cũng đã triển khai lắp các thiết bị đo hồng ngoại ở các cổng ra vào của công ty.

Trong bảy ngày nghỉ Tết Nguyên đán, toàn quốc xảy ra 198 vụ tai nạn giao thông, làm 133 người chết, 174 người bị thương. Bộ Công an đánh giá, so với Tết Kỷ Hợi năm trước, năm nay, tai nạn giao thông giảm cả ba tiêu chí về số vụ 10%, số người chết giảm 5% và số người bị thương giảm 17%. Nhiều địa phương không xảy ra tai nạn giao thông, như: Bắc Ninh, Hà Giang, Khánh Hòa, Kon Tum, Lạng Sơn, Thái Nguyên. Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng cho biết, số vụ nhập viện do tai nạn giao thông giảm 17% so với cùng kỳ, đặc biệt số vụ liên quan tới nồng độ cồn đã giảm sâu.

  Bộ GD&ĐT vừa công bố dự thảo nghị định chính sách phát triển giáo dục mầm non. đáng chú ý là giáo viên mầm non tại cơ sở giáo dục mầm non công lập được hỗ trợ một khoản bằng tiền tối thiểu bằng 50% mức lương cơ sở/tháng. Thời gian hỗ trợ được hưởng theo số tháng thực dạy, tối đa 9 tháng/năm học. Tiền hỗ trợ được trả cùng với việc chi trả tiền lương của tháng và không dùng tính đóng hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM cho biết vẫn đang truy bắt nghi can nổ súng làm 4 người chết tại chỗ, 1 người bị thương nặng, xảy ra tại huyện Củ Chi. Trước đó, khoảng 14 giờ chiều 29/1, người dân ấp 5, xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi nghe thấy nhiều tiếng nổ lớn, sau đó phát hiện có 4 người đã tử vong. Thông tin ban đầu, một nhóm thanh niên tổ chức đánh bạc, do mâu thuẫn khi sát phạt nên đã xảy ra sự việc.

Cũng liên quan đến vụ việc trên, sáng nay (30/1), Công an huyện Củ Chi phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Công an TPHCM điều tra, truy xét vụ án mạng xảy ra vào rạng sáng cùng ngày. Khoảng 0 giờ, người dân phát hiện người đàn ông bị trúng đạn và đã tử vong tại Tỉnh lộ 15, đoạn gần cầu Bến Nẩy, xã Phú Hòa Đông, huyện Củ Chi. Theo nguồn tin của Báo Pháp Luật, thủ phạm gây ra vụ giết người cướp tài sản nói trên khả năng là Lê Quốc Tuấn, 33 tuổi người xả súng ở sới bạc tại Củ Chi.

Số trường hợp nhiễm virus corona tại Trung Quốc đã tăng lên 7.771 tính đến sáng nay (30/1), nâng tổng số ca nhiễm trên toàn cầu lên ít nhất 7.892, gần bằng tổng ca mắc phải Hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS) hồi năm 2002. Số người tử vong vì nhiễm virus corona đã tăng lên 170 người, tất cả đều ở Trung Quốc. Các quan chức y tế Trung Quốc cho biết hơn 9.000 trường hợp bị nghi nhiễm khác trên toàn Trung Quốc. Các chính phủ nước ngoài đang cố gắng đưa công dân rời khỏi khu vực trong bối cảnh số người chết tăng vọt.

Tại New York, sáng 29/1, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc dưới sự chủ trì của Việt Nam, nước Chủ tịch luân phiên tháng 1/2020, đã họp nghe báo cáo về tình hình nhân đạo tại Syria. Từ đầu tháng 12/2019 đến nay, tình hình nhân đạo tại vùng Tây Bắc Syria trở nên nghiêm trọng hơn do bạo lực gia tăng. Các bên liên quan không tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn ký ngày 12/1/2020, tiếp tục gây trở ngại cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo. Đa số các nước thành viên HĐBA bày tỏ quan ngại về tình hình nhân đạo tại Tây Bắc Syria, kêu gọi các bên tôn trọng thỏa thuận ngừng bắn tại Idlib, thực hiện nghĩa vụ bảo vệ thường dân và cơ sở dân sự theo luật pháp quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo của LHQ.

Nghị viện châu Âu vừa đã chính thức phê chuẩn thỏa thuận giữa Anh và liên minh châu Âu về việc Anh rời EU, hay còn gọi là Brexit. Theo đó, nước Anh sẽ chính thức rời EU vào đêm mai (31/1). Sau đó, Anh và EU sẽ bước vào thời gian quá độ, kéo dài khoảng 1 năm, trước mắt dự kiến đến hết ngày 31/12/2020. Trong thời gian này, hai bên sẽ đàm phán về mối quan hệ trong tương lai, đặc biệt là tìm kiếm một hiệp định thương mại tự do song phương./.

Biên soạn Ngọc Xuân