Mik va tam drak padai pak di mblang taneh di drei
Dom thun dahlau deih, tuk ndom tal palei Lâm Thuận (palei hu rilo urang Chăm), xã Hàm Phú, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bỉnh Thuận, urang bhian sahneng tal bhum taneh thu lagu, patau randiah song rilo kan kandah, kan kathaot eik lipa tuk halei jeng nao tui mik va. Min, meng tari tarieng song hatai kham merat yam tagok, karja song mik va Chăm pak ni hu ba puk palei mbeik drei angaok jalan salih bahrau .
Urak ni, dalikan ka bruk kan kathaot, iek lipa lac bruk di dahlau daih. Abih di nyu nan lac dom thun jiak di ni, meng bruk sangka buh jien tame ngak di karja, mik va Chăm duah hu jalan nao lagaih piah patagokkinh tế. Mik va urang nong dalam palei jhul khang bruk salih janih phun pala, patagok bruk pandar ilamu kỹ thuật dalam bruk ngak nong, ba tabiak jalan patagok kinh tế tapa dom pok jien brei mesraiy yaom laba lap.
Tui saai Thông Minh Luận, urang dalam mBan Điều hành palei Lâm Thuận, xã Hàm Phú, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận, mik va Chăm pak ni hu pala dom janih phun mbang boh salih ka phun bei blom, phun tangei takik kein laba. Dom mblang hamu prong, dom bein kruac, pa paok, thanh long… bak boh yamen bingi daok dong ka urang nong pak ini tabiak truh kathaot song yam tagok ngak kaya. Rai duik di mik va dak harei dak ginup meda, dom boh sang taik tahah dahlau deih hu salih tapa dom boh sang padang ngak siam mekre khang kajap.
Dom thun jiak di ni bruk sangka di Ndang song karja mik va hu … megru pasram piah patagok kinh tế …
Tabiak truh palei Lâm Thuận, khol hulin mai rivang mik va Chăm di khu phố 3, ban sit Ma Lâm, huyện Hàm Thuận Bắc. Hadei di rilo thun mai veik khu phố 3, nao rah tui dom jalan taom dar khu phố, meng mboh hu abih bruk salih bahrau di pak ni. Sang halei, urang halei jeng bui sambai chreih chrai kayua dom mbang pala biak njauk.
Ong Thông Khói, Akaok Ban Điều hành khu phố 3, ban sit Ma Lâm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận oh pandauh hu bui sambai tuk mehit khol hulin tangi sua ka rai duik di mik va Chăm pak ni. Ong Khói brei thau, bilan padai meng bloh mik va yuak bahrau bloh, thei jeng bui sambai kayua njauk padai, pablei hu yaom . Ong Khói chreih chrai yaih khan lac: “thun ni, oh lac hu padai njauk yaom, bo yaom paoak thun ni jeng biak tani tanat. Urak ni paoak dok tame bilan paik baoh, mik va pala paoak dok cong khin mek hu rilo kein laba meng bilan paoak ni”
Mik va Chăm di khu phố 3 ban sit Ma Lâm ni thun ni ngak mbang hu lac kayua Mban ngak nong .)
Mik va Chăm Bình Thuận urak ni hu labaih 9.041 boh sang, jiak 40.000 urang, dok di 4 xã harat lac: Phú Lạc (Tuy Phong), Phan Thanh, Phan Hiệp, Phan Hoà (Bắc Bình). Dalam dom thun tapa tỉnh Bình Thuận hu tacei pato pablak dom danak dak buh jien tabiak padang ngak hạ tầng ka bhum bhap bini Chăm song yaom jien abih tih jiak 60 tỷ đồng ka 133 danak dak. Tỉnh hu brei 1.567 ha taneh pala drak ka 1.439 boh sang urang Chăm, tui nan abih tih taneh pala drak tagok labaih 5.300 ha; daong palagaih ka 1.423 boh sang mesraiy jiak 9 tỷ 500 triệu đồng blei jiak 1.900 drei limo menek . Meng nan sang kan kathaot trun samar, meng 25,07% (thun 2004) trun dok 10,86% (thun 2016 – tui tanut kathaot rilo gah). Hu 3/4 xã harat urang Chăm mek hu tanut palei pala bahrau vaktu 2016 – 2020.
Ong Nguyễn Minh Tân, Akaok mban bangsa tỉnh Bình Thuận brei thau, oh lac patagok kinh tế, bo dom bruk karei yau y tế, pato pakai bhum bhap bini Chăm dok hu rilo hadah hadai. 4 xã harat urang Chăm hu bilai y tế, pabak ka bruk iek ruak camereip, song taong ruak karei karei ka rahra. Labik pato pakai pabak hu ka bruk pato song bac. Kuhria rah tapa yaok thun bac, anek saih tiểu học hu labaih 8.500 adei, trung học cơ sở labaih 3.400 adei, trung học phổ thông labaih 700 adei.
"Bruk pato akhar haroh Chăm jeng dok hu khik ramik di 12 sang bac ngan song 129 tal bac di 3 huyện Bắc Bình, Tuy Phong song Hàm Thuận Bắc. Bloh dom inem krung ilamu bhap bini Chăm hu khik ramik song patagok bo mboh cambaih di abih lac tỉnh hu buh jien tabiak song padang ngak pasak parang iek ilamu Chăm di huyện Bắc Bình thun 2010 song yaom jien abih tih labaih 18 tỷ đồng. Lingiu di nan, daok buh jien tabiak ngak pasiam veik 4 inem krung sajarah, ilamu Chăm."
Bruk njauk biai nan lac hadei di 46 thun harei peih paha Bình Thuận, dom urang jakar, urang ngak bruk karja lac urang Chăm dak harei dak tagok rilo saong siam mekre . Tui yaok pataom, urak ni dalam bhum urang Chăm hu 211 urang jakar, urang ngak bruk karja pakat xã (dalam nan hu chuyên trách song oh chuyên trách); 45 urang ngak bruk di huyện; 28 urang di tinh. Langiu di nan, dalam gah pato pakai hu 296 urang Chăm; gah y tế hu 120 urang.
Meng dom jak jeng mek hu hadei di 46 thun harei peih paha Bình Thuận, mik va Chăm pak ni dok ngak brei langik pandiak hangin khang haong dom kan kandah jeng pren khang di drei, rik dong song dom bangsa adei saai ba Bình Thuận dak harei dak siam mekre, kaya meda./.
Urang lang: Hanipha- 19/4
Viết bình luận