Palei Văn Lâm 3, xã Phước Nam huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận hu yah klaak bruk pacang cakak

Dalam 24 tuk tapa, negar Pháp hu 762 urang metai kayua jit Covid-19 pak di dom sang iek ruak saong dom pasak iek caga prein yawa urang umo taha. Ini lac dom manuac metai rilo abih kuhria meng akaok bilan jit mai. Yau nan, dom manuac metai meng tuk tamuh jit ruak tal urak ini lac 15 ribau 729 urang. Kuhria tal biar harei 14/4, dom urang dut iek mboh dương tính saong Sars-CoV-2  pak Pháp yam tapa tanut 100 ribau urang, tagok tal 103 ribau 573 urang, saong jaik 5 ribau 500 urang njom ruak birau  hu mboh dalam 24 tuk. Tổng thống Emmanuel Macron brei thau bruk dui atah tukvak pacang cakak negar tal abih harei 11/5.

Harei 14/4, Thủ tướng rajaei Nguyễn Xuân Phúc dalam angan urang dang akaok ASEAN 2020, pal akaok Nyaom biai pakat glong ASEAN+3 ka bruk pacang caga jit COVID-19. Nyaom biai hu peih tapak song hu mbaok ginup di urang pal akaok 10 negar dalam ASEAN song 3 negar: Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản. Tamat nyaom biai, dom urang pal akaok brei tapa  panuac khan di nyaom biai pakat glong ASEAN+3 ka bruk pacang caga jit COVID-19. Jit ruak COVID-19 hu angan  “Pambuak gauk saong caga pacang” bo Việt Nam batabiak ka thun dang Akaok  ASEAN 2020 lac njauk tuk vak song tantu cambaih laih. Dom kham merat bo Việt Nam dok ngak dalam tuk dang akaok ASEAN tuk vak tapa brei mboh cambaih laih jalan ngak di asal kadha ini, ba panuac ndom jeng bruk ngak cambaih laih. Ba gauk jhul kandun likuh jit COVID-19 lac bruk ngak dahlau urak ni di ASEAN.

Ngak tui bruk khik salamat ka bhap bini, page harei 15/4/2020, dom urang Viet Nam mai meng negar Anh, dalam nan hu anek saih umo ala 18 thun, urang taha saong dom urang hu raidiuk kan kandah hu pajeng ba mai taneh ia meng kapal haok di Hãng kapal haok negar Việt Nam saong pa trun mblang kapal haok dunya Vân Đồn. Dom urang nan hu brei daok karei saong brei iek y tế njauk tui quy định. Dahlau di nan, harei 13/04, dom jabat chức năng Viet Nam pambuak bruk saong Đại sứ quán Anh pak Hà Nội ba labaih 100 bhap bini negar Anh mai rivang main daok gar veik di Viet Nam saong Campuchia kayua jit ruak Covid-19  nao veik negar meng kapal haok nan par meng Viet Nam tapa Anh. Dalam nan, hu dom urang njom ruak Covid-19 hu Viet Nam iek dhit ruak. Ini jeng lac, kapal haok pajeng siuk pacang pabah idung pandap alin di Rajaei saong bhap bini Viet Nam payua tal Rajaei saong bhap bini Anh.

Tui tacei pato di Thủ tướng Rajaei, dom jabat lambaok ngoại giao di Việt Nam daok pasang iek iek veik, piah ba tabiak jalan ngak ba dom urang Viet Nam urak ini daok di negar langiu veik mai taneh ia, brei ba dahlau uranaih umo ala 18 thun, urang taha, urang ruak, brei lagaih saong prein caga labik brei daok karei dalam negar drei.

Melam blaoh (14/4), palei Văn Lâm 3, xã Phước Nam huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận hu yah klaak bruk pacang cakak. Labaih 5.000 bhap bini dalam palei hu mai veik haong raidiuk chreih chrai hadei di 28 harei njauk dok di sang. Ong Lê Huyền – akaok UBND huyện Thuận Nam brei thau, hadei di tuk abih tuk vak pacang cakak, gah  y tế hu peih dom jalan pacang caga jit Covid – 19 di labik palei Văn Lâm 3 song dom palei karei karei.  Ramưwan di urang Chăm tui agama Bàni jiak si mai tal, Ubbhap bini huyện Thuận Nam ngak bruk song dom ihalau janeng piah jak ba bhap bini jhui pataom gauk rilo menuac urang.

Dalam mbang nyaom yaok harei saong gah mbao di kapol iek bruk pacang caga Covid-19 di Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump lac brei padeih pabak phun jien ka Gah Y tế dunya WHO. Ong Trump hu caik rilo tukvak ndem puac ka Gah Y tế dunya dalam bruk pacang caga Covid-19 dahlau tuk jit tamuh pambak bak dunya. Yau ye bruk WHO cagar veik bruk brei takik nao mai saong negar Trung Quốc saong ndom lac tapa nan ba tal jit pambak praong saong rilo urang metai. Ong Trump lac WHO oh duah thau cambaic laic ka ruak SARS-CoV-2 meda pambak meng urang ini tapa urang diah jeng yau dom khaw tin meng Vũ Hán, Trung Quốc, dalam tuk dom khaw tin ini karei jang dom hagiat urang ngak praong di Trung Quốc ba tabiak.

Hadei di ni dom khaw tin njauk caik hatai karei karei:

Chôl Chnăm Thmây di urang Khmer thun ni rah tabiak meng harei 14/4 tal abih harei 16/4. Min, dalam tuk jit Covid-19, harei Tết meng kan di urang Khmer karei biak rilo dut song dom thun dahlau. Dom baha peih ngak adat tok hu mbaok dom acar, dom ong bhik song ieu Phật tử raok thun bahrau di sang oh dok bruk chreih chrai di roya thun bahrau, saong oh dok ndam raok hadah tanyah sambo màu, bhap bini oh nao tal baha lễ Phật, likau bo eng drei peih ngak di sang. Min ngan song bhap bini Khmer di ban raya HCM, Chôl Chnăm Thmây thun ni dok khik tamo hu makna song dom janih ilamu meng kan mai meng dom bruk uan raok thun bahrau di sang.

Danak dak Sang mac điện ia harei Thuận Nam (Ninh Thuận) hu prein khang 450MW pambuak haong padang ngak balai biến áp 500 kV saong dom jalan talei gom 500 kV, 220 kV kayua kapol Trungnam Group buh jien ngak ngan saong phun jien jaik 12.000 tỷ đồng. Tui kuhria dahlau dalam Qúy IV/2020, Sang mac điện ia harei Thuận Nam hu ba tame pandar, jeng sang mac điện ia harei praong abih di Viet Nam saong bhum Đông Nam Á. Bruk padang ngak nan di taneh praong abih tih labaih 25 hecta. Piah ka bruk padang ngak hu salah sumu njuak tukvak sanya saong Rajaei, Kapol  Điện lực Việt Nam, tỉnh Ninh Thuận tacei pato dom Sở, dom gah samar pambuak bruk saong dom palei pasang iek, duah thau po pandar taneh, taneh nan meng hlei mai, taneh njuak mek veik piah tabiak harak pathau khan brei mek veik taneh. Daok taneh di bhap bini hu harak gar njauk hukum brei bayar jien taneh ka nyu njauk, taneh mikva lih tame taneh danak dak brei kaoh tui hukum karja.

Pambuak tal panuac khan di rilo urang jiak di ni ka bruk hoá đơn jien điện tagok samar, Gah điện lực Việt Nam (EVN) brei thau, ni lac bruk di langik tasik yaok thun. Di rilo labik, abih di nyu nan lac di gah merong, tui langik tasik, ye bilan 3 hu salih tapa pandiak, pagap yau bilan  3/2020 dok hu dom harei pandiak khang song dui atah di tanut  labaih 35 độ C. Mintri Công Thương  hu panuac likau rajaei bruk patrun yaom jien điện, dong ka bhap bini song doanh nghiệp, EVN hu sinya peih ngak samar tuk hu sarak song tacei bruk patrun yaom jien điện Mintri  Công Thương, Mintri jien padai  song dom jabat pagam tal, piah pabak hatai cong khin di bhap bini song doanh nghiệp./. 

(Urang lang: Hani Pha – Ái Nghiêm – 15/04)

TRANG TIN 15/4/2020

Trong vòng 24 giờ, nước Pháp tiếp tục ghi nhận 762 ca tử vong liên quan dịch Covid-19 tại hệ thống bệnh viện và các trung tâm chăm sóc người cao tuổi. Đây là con số cao nhất kể từ đầu mùa dịch. Như vậy, số ca tử vong từ đầu mùa dịch đã là 15 nghìn 729. Tính đến tối ngày 14/4, số người được xác định dương tính với Sars-CoV-2 thông qua xét nghiệm tại Pháp đã vượt mốc 100 nghìn người, lên con số 103 nghìn 573, với gần 5 nghìn 500 trường hợp được phát hiện mới trong 24 giờ. Tổng thống Emmanuel Macron đã công bố gia hạn thời hạn phong tỏa toàn quốc đến hết ngày 11/5.

Ngày 14/4, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, với vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, đã chủ trì Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN+3 về ứng phó dịch bệnh COVID-19. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến với sự tham dự đầy đủ của Lãnh đạo 10 nước thành viên ASEAN và ba nước: Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản. Kết thúc Hội nghị, các Nhà Lãnh đạo thông qua Tuyên bố của Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN+3 về ứng phó dịch bệnh COVID-19. Đại dịch COVID-19 đã cho thấy chủ đề “Gắn kết và chủ động thích ứng” mà Việt Nam đề ra cho Năm Chủ tịch ASEAN 2020 là đúng lúc và hoàn toàn xác đáng. Những nỗ lực mà Việt Nam đã và đang triển khai trong vai trò Chủ tịch ASEAN thời gian qua đã thể hiện rõ tinh thần của chủ đề này, thực sự biến lời nói thành hành động cụ thể. Chung tay đẩy lùi dịch COVID-19 là ưu tiên hàng đầu hiện nay của ASEAN. 

Thực hiện công tác bảo hộ công dân, sáng nay 15/04/2020, một số công dân Việt Nam từ Anh, bao gồm học sinh dưới 18 tuổi, người cao tuổi và những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đã được đưa về nước trên chuyến bay của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam và hạ cánh tại sân bay quốc tế Vân Đồn. Những người này sẽ được cách ly và giám sát y tế theo đúng quy định. Trước đó, ngày 13/04, các cơ quan chức năng Việt Nam đã phối hợp với Đại sứ quán Anh tại Hà Nội đưa khoảng 100 công dân Anh đi du lịch bị kẹt lại Việt Nam và Campuchia do ảnh hưởng của dịch Covid-19 về nước trên máy bay này ở hành trình từ VN sang Anh. Trong số đó, có một số người nhiễm Covid-19 đã được Việt Nam điều trị khỏi bệnh. Đây cũng là chuyến bay vận chuyển số khẩu trang là quà tặng của Chính phủ và nhân dân Việt Nam gửi tới Chính phủ và nhân dân Anh.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam đã và đang rà soát, đề xuất phương án đưa một số công dân Việt Nam hiện đang ở nước ngoài về nước vì lý do đặc biệt cần thiết, ưu tiên trẻ em dưới 18 tuổi, người cao tuổi, người ốm đau, bảo đảm cân đối chung và phù hợp với năng lực cách ly tập trung trong nước.

Tối qua (14/4), thôn Văn Lâm 3, xã Phước Nam huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận chính thức được dỡ bỏ lệnh phong tỏa. Hơn 5.000 người dân trong thôn trở lại nhịp sống bình thường sau 28 ngày bị cách ly. Ông Lê Huyền – Chủ tịch UBND huyện Thuận Nam cho biết, sau khi hết thời gian phong toả, ngành y tế sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid – 19 tại khu vực thôn Văn Lâm 3 và các thôn khác. Tết Ramưwan của người Chăm theo đạo Bàni đang đến gần, UBND huyện Thuận Nam đã làm việc với các chức sắc để vận động các tín đồ không tập trung đông người.

Trong cuộc họp báo hàng ngày của nhóm đặc trách chống Covid-19 của Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ngừng cấp kinh phí cho Tổ chức Y tế thế giới. Ông Trump cũng dành phần lớn thời gian chỉ trích tổ chức này trong việc đối phó với Covid-19 trước khi đại dịch bùng phát trên toàn thế giới. Cụ thể như việc WHO phản đối áp dụng giới hạn đi lại với Trung Quốc và cho rằng quyết định này đã khiến đại dịch lan rộng và nhiều người tử vong.  Ông Trump cáo buộc WHO không điều tra thông tin về việc SARS-CoV-2 có thể lây từ người sang người cũng như các nguồn thông tin từ Vũ Hán, Trung Quốc, trong khi những thông tin này khác với những gì mà giới chức Trung Quốc thông báo.

Sau đây là một số tin đáng chú ý khác:

Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của người Khmer năm nay diễn ra từ ngày 14/4 đến hết ngày 16/4. Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, ngày Tết cổ truyền của người Khmer khác rất nhiều so với các năm trước. Các chùa chỉ tổ chức trong nội bộ chư tăng và kêu gọi Phật tử đón tết tại nhà Không còn không khí náo nhiệt của lễ hội năm mới, cũng không còn đám rước rực rỡ sắc màu, người dân không đến chùa lễ Phật, cầu nguyện mà tự tổ chức tại gia đình. Nhưng với đồng bào Khmer tại TPHCM, Chôl Chnăm Thmây năm nay vẫn vẹn nguyên ý nghĩa và những giá trị văn hóa truyền thống bằng các hoạt động đón năm mới tại gia đình.

Dự án Nhà máy điện mặt trời Thuận Nam (Ninh Thuận) có công suất 450 MW kết hợp xây dựng trạm biến áp 500 kV và các đường dây 500 kV, 220 kV do tập đoàn Trungnam Group đầu tư với tổng nguồn vốn gần 12.000 tỷ đồng. Dự kiến quý IV/2020, Nhà máy điện mặt trời Thuận Nam sẽ đi vào vận hành, trở thành nhà máy điện mặt trời lớn nhất tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Dự án có tổng diện tích đất sử dụng trên 560 ha, tuy nhiên hiện nay chủ đầu tư mới chỉ nhận bàn giao mặt bằng với diện tích trên 25 ha. Để đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ cam kết với Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo các Sở, ngành khẩn trương phối hợp với các địa phương rà soát, xác minh chủ sở hữu, nguồn gốc đất, ranh giới đất thuộc phạm vi thu hồi để ban hành thông báo thu hồi đất. Đối với phần đất người dân sở hữu hợp pháp sẽ đền bù thỏa đáng, trường hợp đất người dân lấn chiếm dự án sẽ có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật. 

Liên quan đến phản ánh của nhiều khách hàng gần đây về việc hoá đơn tiền điện tăng đột biến, Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cho rằng, đây là hiện tượng có tính quy luật thời tiết hàng năm. Ở nhiều khu vực, nhất là ở phía Nam, theo quy luật thời tiết, thì tháng 3 bắt đầu chuyển sang nắng nóng, điển hình như tháng 3/2020 còn có một số ngày nắng nóng gay gắt và kéo dài ở mức trên 35 độ C. Bộ Công Thương  đã chính thức đề xuất Chính phủ phương án giảm giá điện, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, EVN cam kết sẽ triển khai ngay khi có quyết định và hướng dẫn thực hiện việc giảm giá điện Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan, để đáp ứng mong mỏi của người dân và doanh nghiệp./. 

                          (Hồng Thủy biên tập)