Rilo panuac hu batabiak di nyaom roya 

Di mblang bein Thái Bình, tỉnh Thái Bình – labik hadah mbaok meta hu Wa Hồ 5 mbang mai ravang, hu rah tabiak dalam praong prang bruk peih pakak rup patau Wa Hồ haong urang ngak nong Việt Nam di harei 12/12. Brei panuac di tuk pei pakak, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc pahadar veik bruk sangka biak praong di Wa brei ka urang ngak nong saong bruk ngak nong. Thủ tướng ndom lac, urang ngak nong lac menuac urang hu labik dang biak praong dalam bruk CM di Đảng, di bangsa. Bruk ngak rup patau Wa Hồ haong urang ngak nong lac piah hadar prein yava praong yau langik tasik di Wa, khik veik dom inem mek siam mekre di Wa haong urang ngak nongViệt Nam, min praong jang lac sarak tame dalam hatai hatung hatian dom panuac pato di Wa, kham merat bac megru tui jalan hadah krah di Wa, oh padeih pasram hatung hatian siam mekre, hadah krah di urang cộng sản, ngak brei ka taneh ia dak harei dak kaya meda.

Harei ni (14/12), TAND TPHCM langyah tui hukum bruk ngak suan dalam bruk jao quyền mek jien nao tapa jalan praong ban raya HCM - Trung Lương. Dalam bruk ni, bị cáo Đinh Ngọc Hệ (Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng dahlau dieh) njauk kaok ka dua duas “pachot meblah mek drap ar” saong “pagam pabak tame bruk ngak, quyền hạn ngak kan kandah tal urang karei piah ba mai kein laba ka rup drei”. Dom bị cáo Đinh La Thăng (akaok mintri jalan mbak dahlau dieh), Nguyễn Hồng Trường (Thứ trưởng min tri jalan mbak dahlau dieh) gam haong 5 bị cáo karei njauk kaok ka duas “ngak suan bruk khik ramik, pandar drap ar kanja ngak khat lahik, palai pajoa”.12 bị cáo daong prein ka bruk ngak suan di Đinh Ngọc Hệ jeng njauk kaok ka duas “pachot mek drap ar”.

mBan tacei jalan pakat negar pacang caga jit Covid-19 brei thau, biar harei 13/12 hu 2 urang dương tính nCoV, jeng lac menuac meng negar lingiu tame, hu brei daok karei cghip di Đà Nẵng. Urang ruak ka 1.396 lac likei, umo 21 thun, palei daok di Lâm Đồng. Dahlau di nan angaok sruh kapal haoh ini jeng bhu 1 urang dương tính haong SAR-CoV-2, jeng hu brei daok karei chip di Đà Nẵng. Urang ruak ka 1.397 lac kumei, umo 19 thun, palei daok di Đà Nẵng, meng Hàn Quốc mai veik palei negar. Yau nan, tal urak ini, Việt Nam mboh hu abih tih 1.397 urang njom Covid-19.

Meng akaok thun 2020 tal urak ni, jit tả pabui châu Phi rahtabiak di labaih 1.500 xã di 50 tỉnh, bal; virus ngak tabiak ruak meda daok dalam alam saong tapon pabui lac biak glaong. Khau tin nan hu ba tabiak dalam sarak ka bruk pataom tame peih ngak catang, ngak samu gauk gam dom jalan pacang caga jit ruak di athur raong, manuk ada bilan đông xuân bahrau hu Mintri ngak nong saong patagok palei pala ba tabiak. Tui nan, ieu kakei UBND dom tỉnh, bal samar drak pieh ngak catang, ngak samu gauk pato pakai urang raong glang paglaong bruk raong salamat sinh học; peih bruk puh ramik, haci hacih, pametai anek ruak meng harei 20/12/2020 tal 20/1/2021; pasang iek, klauk jru pacang caga ka athur raong, khik kajap ka labaih 80% taong abih tapon raong hu klauk jru vắc xin pacang caga ruak.

Bahrau ini, dalam tỉnh Tiền Giang rah tabiak rilo mbang bala dalam tuk ngak bruk ba tal metai menuac di dom labik ngak kapal. Dalam tỉnh hu jaik 10 labik ngak kapal pasei praong, daok di tapen kraong Tiền.Tok kuhria dalam thun 2020  rah tabiak 2 mbang patuh di labik ngak saong pasiam veik kapal  di xã Bình Đức saong xã Kim Sơn (huyện Châu Thành) ngak brei 3 urang metai saong rilo menuac njauk rambus. Makna ba tal dom mbang bala ini, lac kayua urang ngak oh ngak njauk tui dom adat ka salamat bruk ngak, abih di nyu lac gah sơn phết kapal pambuak haong hàn xì oh njauk ilamu ngak brei ia sơn hu dung môi haong pui ba tal patuh kanduh kapal.

Harei 14/12 hu brei thau lac sa harei hu makna praong di Mỹ tuk kapul cử tri meda pataom gauk piah buh phiếu cambaih laih ka bruk pilih ruah Tổng thống harei 3/11. Min, dom brukt trun jalan rah tabiak di grauk labik dalam negar Mỹ di dom urang pachreih tui đảng Cộng hòa saong đảng Dân chủ, cảnh sát njauk tame piah langyah. Hu takik di nyu 3 urang njauk cap khik. Dom mbang trun jalan rahtabiak hadei di tuk Tòa án pakat glaong Mỹ tah klaak yah bak kayua Tổng chưởng lý bang Texas ba akaok dalam kham marat piah salih karei bruk pilih ruah di 4 bang praong bo ứng cử viên Joe Biden di đảng Dân chủ mek hu jahyah. Panuac nan yau brei mboh lac oh daok hagait piah ndom ka dom kham marat gah hukum di Tổng thống Đô-nan Trăm piah salih karei bruk pilih ruak.

Italia yam tapa Anh, jeng negar hu menuac metai kayua Covid-19 glaong abih dalam châu Âu. Abih tih dom menuac metai di taneh ia ini urak ini lac 64 rabau 520 urang, dalam tuk di Anh lac 64 rabau 267. Sa dalam dom makna ba tal metai menuac rilo hu taneh ia ini ba tabiak, lac kayua Italia lac taneh ia camereip abih gaok jit praong, ngak ka dom urang y tế glaih glar pacang cakak haong 1 janih  virus oh ka hu thau tal rilo.

Vaccine hu ba tame pandar rilo meng lac kapul Pfizer (Mỹ) pambuak haong BioNTech di Đức ngak tabiak saong vaccine Sputnik V di Nga. Urak ni hu panuac pathau khan ka tác dụng phụ di vacccine di Pfizer hadei di tuk klauk jru mboh glaih glar, pandik akaok saong pandik di labik klauk jru, min bruk ni nyu lahik nao haadei di 1 tal 2 harei, dom urang hu ruak dị ứng trak meda njauk sốc phản vệ. Dalam tuk nan vaccine Sputnik V di Nga ka oh mboh pathau khan ka tác dụng phụ trak damak, min dom urang klauk jru vaccine Sputnik V njauk klaak alak 2 bilan dahlau di tuk klauk jru./.

Urang lang: Thu Thảo -Mousaphuong - 14/12