Kraong Ban Gon labik tatua Bình Triệu

Tapen kraong Ban Gon meng tatua Bình Triệu tal tatua Thanh Đa di quận Bình Thạnh, tuk ia trun, jeng lac tuk dom janih hareik thải yau: kadung ni long, thung xốp, khan ao klak, kalaok nhựa…theik tame dua takai kraong. Cống kiểm soát ia ndik di tatua Bình Triệu peih tabiak ba  ia juk mbau bruk saong hareik tathuak tabiak kraong Bai Gon ngak jeng ia dua sambo mau patih – juk cagar gauk. Tui ong Đinh Công Sản - Phó Giám đốc Pasak Roh duah Chỉnh trị kraong ia saong pacang bala meng langik tasik di Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, urakini, Ban raya daok pamaong tal bruk brei padeih kuac mek ia ala taneh piah khik ia ngaok mbaok, abih di nyu lac ia kraong Ban Gon biak hu yaom glaong, kayua ini lac sa dalam dom halau ia brei ka sang may ngak ia hacih di Ban raya. Yau nan min, halau ia nan daok njom nerak tachrauk trak. Ong Định Công Sản:

“ Nyaom nerak tachrauk di kraong Ban Gon ye khol drei thau dak harei dak trak kayua dom cơ sở công nghiep tathuak tabiak. Yau nan min, khol drei pakauk atau takik  ye nyu jeng njom nerak.

  Ong Trần Kim Thạch, akok jabat khik iek ia hacih, Tổng Công ty Cấp nước Ban Gon jeng lac, asar hữu cơ dalam ia kraong Ban Gon daok glaong jang labaih 1,5 mbang; amoni glaong jang 2 tal 3 mbang tui tukvak di nyu duk saong quy chuẩn ia ngaok mbaok piah ba tame pandar. Makna ba tal bruk nan lac kayua bruk tathuak  hareik meng dom khu công nghiep, dom labik ngak sit sot, saong bruk parah klak hareik di bhap bini.

Tui roh duah di Pasak roh duah gah ia bhum chau Á (CARE - di ĐH Bách khoa TP.HCM), ye  kuhria rah tapa yaok sa urang daok di Ban raya HCM klak meng 350g tal labaih 2,7 kilo hareik thải nhựa tabiak ribaong saong dom kraong yaok thun.Dalam sa met khoi ia kraong Ban Gon hu meng 10 tal 233 katak nhựa saong sa lit ia hu 172 tal 519 talei merai nhựa meng dom khan bai nhân tạo, khan bai tổng hợp, pa-op xốp…Ini lac tanut biak glaong kayua jeng sumu yau gauk ka manuac sia, jalan mek mẫu yau gauk, min dalam sa met khoi ia kraong Seine negar Pháp tok hu meng 0,28-0,47 katak nhựa saong hu meng 3 tal 106 merai ngak khan bai dalam sa lit ia. Tapa nan brei moh, bruk ngak kurang sahaneng di anek manuac tuk klak hareik tabiak, abih di nyu lac hareik thải nhựa ye yaok urang di Ban raya daok rik tame ngak metai kraong ia Bai Gon.

PGS-TS Lê Hùng Anh, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ saong Khik ramik alma moi trường di Sang bac ĐH Công nghiệp Ban raya HCM lac, hareik hữu cơ hu tukvak ralai  meng 7 tal 15 harei ye dom pandap hu pandar dalam raidiuk yaok harei di anek manuac  yau gai taong thah tagei, tã pandar sa mbang, kalaok ia tukvak ralai nyu tal 500 thun. Tuk dom janih hareik thải nhựa nan tui ia tame kraong ye meneing theik tabiak tasik  saong daok meneing kandong veik, kram trun. Dalam tuvak ralai oh ngak ka katak nhựa lahik bo jeng dom asar katak nhựa sit jang 5mm bo meta drei oh maong mboh. Tui quy luật  tuần hoàn, tuk dom asar nhựa sit hu dom janih kaya ala ia diuk mbang tame, daok veik dalam rup tal tuk anek manuac drei mbang nyu tame ye manuac drei  njom dom asar nhựa sit nan. PGS-TS Lê Hùng Anh lac:

          Asar katak nhựa sit tui rilo jalan tame rup anek manuac, tuk njom tame rup anek manuac ye meneing hu tathuak tabiak tui jaln tuang pruac, min meneing daok kandong veik dalam rup saong nan lac mbuan pambak dom ruak kik ka anerk manuac.”

         Ong Trần Kim Thạch, akok jabat khik iek ia hacih, Tổng Công ty Cấp nước Ban Gon lac, anak bruk nyom nerak tachrauk halau ia di kraong Ban Gon daok mbuan njaom nerak tachrauk trak, piah khik ginup ia ka Ban raya HCM, Tổng công ty hu ngak dom bruk yau: Padang ngak dom binek ia akaok halau piah hlang ia saong pacang ia mbak ndik kayua biến đổi khí hậu; pambuak saong mban khi iek binek ia Trị An saong binek Dầu Tiếng piah ia hu hagait di gah ala ye Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn brei dua binek peih tathuak ia piah ia hu tani tanat. Ong Trần Kim Thạch lac:    

“Meng bruk nyom nerak tachrauk yau nan anak meta ngak abih ralo jien piah halang ia di công ty, yau nan min suai lavik hệ thống công nghệ meda oh pabak sumu. Suai lavik Ban raya oh hu jalan khik caga halau ia, ye kan kandah ralo tal bruk pabak ia ka Ban raya HCM.”

      Urak ini, bruk nerak tachauk kraong ribaong daok rah tabiak dak harei dak trak jang, abih di nyu lac hareik thải nhựa.Yaok bhap bini brei takik pandar pandap nhựa sa mbang, salih tame nan lac dom janih pandap pandar veik hu rilo mbang, abih di nyu lac juai parah klak hareik ban glai ban glo ngaok kraong ribaong, piah sumu daong mek veik dom kraong ia jeng yau khik hu an ninh halau ia ka herei hadei./.

Urang lang: Aí Nghiêm -7/12